Liveblog (gesloten) - Agractie en NMV protesteren in Brussel tegen wegvallen derogatie: 'Geen vertrouwen in Adema'

16:02: Protest afgelopen, Europarlementariërs nemen manifest in ontvangst, delegatie in gesprek met Europese Commissie

De aanwezige Europarlementariërs nemen het manifest in ontvangst en de boeren vertrekken met bussen weer naar huis. Een delegatie van NMV en Agractie gaat nog in gesprek met een afvaardiging van de Europese Commissie. Eurocommissaris Virginijus Sinkevičius, de man waartegen het protest voor het opschorten van de afbouw van derogatie is gericht, zal daar niet bij zijn.

15:41 uur: Friese melkveehouder baalt van lage opkomst: 'Maar wel logisch'

Melkveehouder uit Friesland stapte in Zwolle in de bus. „Ik heb het mooiste beroep dat er is. Daarom ben ik hier. De boodschap is duidelijk en simpel: meer dierlijke mest en minder kunstmest."

Hij is positief over de middag, maar heeft nog wel 1 puntje: „Het is jammer dat er niet meer boeren zijn, maar dat is ook logisch omdat ze druk zijn op het land. Als het mooi weer was, dan had ik hier misschien ook niet gestaan."

Er waren volgens de organisatie zo'n 500 boeren aanwezig in Brussel.

15:39 uur: 17-jarige melkveehouder Jurjen uit Nieuwerbrug vecht voor zijn toekomst in Brussel: 'Twee keer een vermogen betalen kunnen wij niet.'

15:10: Helma Lodders: 'Met de huidige plannen 40 procent krimp van de veestapel'

Helma Lodders van Vee & Logistiek Nederland: „Namens Vee & Logistiek Nederland willen wij alle boeren een hart onder de riem steken, want de plannen die nu voorliggen betekenen een kaalslag voor de veehouderij én een kaalslag voor de periferie: voor de veehandelaar, transporteur, vee-verzamelaar en exporteur. We zullen daar allemaal de effecten van voelen. De huidige plannen leiden tot 40 procent krimp. Ik denk dat we daar ernstig rekening mee moeten houden. De plannen moeten van tafel.”

Ze haalt ook verschillen tussen lidstaten aan. „In Duitsland is er weinig aan de hand met de waterkwaliteit en zodra het water Nederland binnenkomt en het is niet meer goed. Dat kan niet. Het is nu code rood voor de veehouderij, terwijl we de boeren hard nodig hebben. Ook de akkerbouw kan bijvorbeeld niet zonder de veehouderij. We jagen boeren het land uit in Nederland, terwijl 14 procent van de Nederlanders voedselnood heeft.”

15:07: Van der Werf: 'Boerinnen zijn bang dat er iets gebeurt'

De Friese melkveehoudster Jitty van der Werf haalt een gevoelig punt aan, en dat doet ze kort. „Boerinnen zijn bang dat er iets vreemds gebeurt met de boer. Er zijn al veel boeren voorgegaan. Zo heftig is het momenteel."

Heeft u zelfmoordgedachten? Bel met 113 zelfmoordpreventie voor hulp.

15.04: Kalverhouder Gerda van de Heuvel: 'De mestsilo zit overvol'

Volgens kalverhouder Gerda van de Heuvel wordt dierlijk voedsel niet gewaardeerd. Ze verdenkt de politici ervan dierlijke producten uit te willen faseren. „Terwijl melk een uniek product is, waar mensen heel veel uithalen qua voedingsstoffen."

Ook de kalverhouderij heeft volgens haar een probleem nu derogatie wegvalt. „De mestsilo zit overvol."

15.01: Lyon Hutten houdt emotioneel betoog

Voormalig nertsenhouder Lyon Hutten houdt een emotioneel betoog over hoe de nertsenhouderij de nek om is gedraaid. „Ze verdachten nertsen ervan mensen met corona te kunnen besmetten, maar dat is nog steeds een verdenking. Het was het laatste zetje dat ze ons konden geven. Dat mag jullie natuurlijk nooit overkomen, houd elkaar vast!"

15.00 uur: '4.000 melkveehouders dreigen kopje onder te gaan'

Nanda van den Pol, een jonge melkveehouder uit Putten (GD), vertelt over hoe moeilijk het momenteel is. „Gemiddelde giertank mest afvoeren kost 30.000 tot 40.000 euro", stelt ze. „Als deze plannen doorgevoerd worden, zullen van de 15.000 melkveehouders er 4000 failliet gaan, puur vanwege de financiële gevolgen van dit plan en dan hebben we het nog niet eens over de vergrijzing, het tekort aan opvolgers, de wolf en nog andere bedreigingen die de boeren boven het hoofd hangen."

14:53 uur: 'Politiek is over de boeren heen gewalst'

Melkveehouder Franz Zanderink komt aan het woord. „Ik ben op mijn bedrijf de 6e generatie en mijn opa zei vroeger altijd: ‘Je moet goed onthouden, bidden en bemesten’. Tegenwoordig willen wij dus de dierlijke mest eruit halen en meer met kunstmest gaan produceren. Dat is hetzelfde als heel veel bewerkt voedsel eten, dan moet je op een gegeven moment naar de dokter en zak je door de knieën. Die kant gaan wij als landbouw ook op. Dus ik zou zeggen, Brussel denk eens even goed na.”

Volgens de boer komt er heel veel op de boeren af. „Dat is het Provinciaal Plan Landelijk Gebied, provinciaal Inpassingsplan, Nationaal Plan landelijk gebied, de nieuwe omgevingsvisie, landbouwvisie, leefbaar platteland ontwikkelingsopgave Natura 2000, natuur inclusief en waterprogramma Kaderrichtlijn Water, Vogel- en Habitatrichtlijn Natuurnetwerk Nederland, stikstof omgevingseffecten, rapportage analyse, ruimteclaims, etcetera”, somt hij achter elkaar op.

„Dat is inderdaad een hele lijst en ik zie jullie allemaal nadenken. Het is allemaal van de laatste 20 jaar, toen wij allemaal druk aan het werk waren is de politiek over ons heen gewalst en dat moeten wij nou in een paar jaar weer recht zien te krijgen. Ik zou zeggen, laat je hoofd niet zakken.”

Hij haalt de oorlogen aan in de wereld en hoe belangrijk voedsel is. „Daar moeten ze in Brussel nog maar eens goed over nadenken.”

14:37: LTO'ers Zandman en Brouwer krijgen applaus

Lokale LTO-bestuurders Wim Brouwer en Bert Zandman houden het kort, maar benadrukken het belang van het protest. Ze krijgen na een woordje een applaus.

14:24: 'Uitmijnen mag niet van de Nitraatrichtlijn'

NMV-voorzitter Harmen Endendijk: „We zijn hier om onze mest kwijt te raken. Het woord derogatie, ik begin er zo langzaamaan kotsmisselijk van te worden. Alsof het een gunst is, alsof het een vergunning is dat wij wat meer mest mogen rijden. Dat is het niet, hè? Het is gewoon goed voor ons land. Het is hier al meermaals gezegd. Derogatie moet standaard zijn op onze vruchtbare gronden. Hoe krom is het dat we het nu verliezen en weer kunstmest moeten teruggooien?"

Hij gaat verder. „Ze willen waterbuffering, ze willen koolstofbuffering. Wij willen organische stof, Iedereen is jaloers op onze Vruchtbare Delta hier in Nederland, maar dat betekent wel dat er mest op moet en mest is geen vergif, hè?"

Hij stelt tegen de boeren: „Wij zijn rentmeesters als boeren, al jaren. Wij zorgen voor ons land, en we geven het door aan onze kinderen en kleinkinderen. Hopelijk blijft dat gebeuren, daarvoor hebben we jaren gestreden. Om die gronden vruchtbaar te maken, te ontginnen en in te polderen. Nooit meer honger, dat hebben we gepresteerd, maar wat we nu gaan doen met zijn allen is uitmijnen van de grond. Als er geen mest op komt om bij ons groeit er nou eenmaal niet veel. Uitmijnen is niet goed, dat mag ook niet eens. In de Nitraatrichtlijn is het ons zelfs verboden om uit te mijnen."

Endendijk haalt zijn oude buurvrouw aan. „Ze had de oorlog meegemaakt. Voor sommige mensen zou een klein beetje honger niet slecht zijn, zei ze heel voorzichtig."

14:06: 'Iedereen weet dat wat er nu gebeurt, niet goed is'

Bart Belser, bestuurslid Agractie Nederland en melkveehouder, is de eerste spreker. „Van de winter is er een rapport van Herman de Boer, onderzoeker van de Wageningen Universiteit uitgekomen. Daar blijkt gewoon uit dat drijfmest rijden beter is voor de waterkwaliteit en voor het bodemleven dan kunstmest. Dat weten we, maar nu is het nog zaak dat Den Haag en Brussel, dat tussen de oren te krijgen. Het is niet uit te leggen aan een burger."

Hij gaat verder: „We werken nog steeds met cijfers vanuit Nederland naar Brussel van ruim 10 jaar geleden. De waterschappen die verantwoordelijk zijn voor die cijfers hebben dat jaren netjes bijgehouden. De cijfers die echter worden doorgegeven aan Brussel, zijn van 10 jaar geleden. Kijk bij jezelf op het bedrijf maar eens. Wat hebben wij de afgelopen 10 jaar allemaal veranderd om emissie te beperken? We werken wel met cijfers van 10 jaar terug, en daar worden wij allemaal op afgestraft, dat kan gewoon niet. Daarom staan we hier en daarom willen wij in gesprek."

13.57 uur: Luiten en Van Maanen trappen af

„We zijn hier met een hele duidelijke boodschap", stelt Erik Luiten van Agractie.

„We hebben er geen vertrouwen in dat Adema hier de hete kolen uit het vuur gaat halen, dus dan moeten we zelf maar naar Brussel", stelt Jeroen van Maanen (NMV).

13.51 uur: LTO wenst boeren Agractie en NMV succes

Hoewel LTO Nederland officieel niet meedoet aan het protest, laat de organisatie via X weten de actie te steunen.

13.33 uur: Agribusinessbedrijven steken boeren hart onder de riem

Veevoerbedrijven als De Heus, FransenGerrits, EJ Bos, Wolswinkel, P. Bos, Coops, Theeuws, Diergezondheidscentrum Boven-Veluwe, Rouveen Kaasspecialiteiten, verschillende loonbedrijven en nog andere ondernemingen die boeren als klant hebben sponsoren de livestream van Agractie.

13.31 uur: Dit staat er in het manifest van Agractie en NMV

Agractie heeft, na de aankondiging van de actie vorige week, dit weekend een manifest gepubliceerd dat het vandaag tijdens het boerenprotest aanbiedt aan Eurocommissaris Sinkevičius. De verenigde Nederlandse landbouworganisaties vragen daarin aan Sinkevičius om de Derogatiebeschikking onmiddellijk op te schorten en te verklaren dat voor de jaren 2024 en 2025 de derogatienormen- en voorwaarden gelden zoals die van kracht waren in het jaar 2022. De organisaties herhalen dat de afbouw van de derogatie enorme gevolgen heeft voor het Nederlandse land, in het bijzonder voor de Nederlandse veehouderij.

Gigantisch verlies plaatsingsruimte

‘Deze gevolgen zijn al manifest geworden in 2023 en - mede door het natte voorjaar - nog nadrukkelijker in 2024', schrijven de landbouwpartijen. 'Het gigantische verlies aan plaatsingsruimte voor dierlijke mest, zowel door de afbouw van de derogatie als zodanig door de aanvullende voorwaarden, hebben geleid tot exorbitant hoge afzetkosten voor dierlijke mest. Niet alleen voor de melkveehouderij sector, maar ook voor de varkens- en pluimveesector, omdat die sectoren (gedeeltelijk) gebruik maken van dezelfde mestmarkt. Het invoeren van bufferstroken en nutriënt-verontreinigde gebieden leidt ook in de akkerbouw tot allerlei problemen, zoals extra gewasbeschermingskosten en met name opbrengstverlies.’

40 procent minder vee

'Een verkleining van de melkveestapel met meer dan 600.000 stuks melkvee dreigt (40 procent). Dat heeft niet alleen gevolgen voor individuele bedrijven, maar ook voor de sector als geheel en voor de toeleverende en verwerkende sectoren. Kortom: voor de Nederlandse economie als geheel. Het wrange is bovendien dat de waterkwaliteit er niet door verbetert. Dat is onacceptabel.’

13.17 uur: Agractie en NMV hebben een livestream van podiumprogramma, veel sprekers uit de melkveesector.

Agractie zendt het podiumprogramma tijdens het boerenprotest live uit via YouTube. Onder meer Erik Luiten (Agractie), Jeroen van Maanen (NMV), Bart Belser (Agractie), Wim Brouwer, Bert Zandman (beiden LTO), melkveehouder Nanda van de Pol, Lyon Hutten (ex-nertsenhouder), Gerda van den Heuvel (kalverhoudster), Jitty van der Werf (melkveehouder), Helma Lodders (Vee&Logistiek Nederland) en Alien van Zijtveld (Agractie) staan op de sprekerslijst.

Speciale gasten zijn de Europese parlementsleden Bert-Jan Ruissen (SGP), Rob Roos (Europese Conservatieven en Hervormers) en Jessika van Leeuwen (aankomend parlementslid namens de BBB). Zij krijgen van Agractie een manifest overhandigd.