Nauwelijks pluimveebedrijven verkocht in 2023: 'Overheidsregelingen bepalen de markt'

Zo blijkt uit het rapport Vastgoedmarkt in Beeld Agrarisch & Landelijk 2023 in feiten en cijfers van de NVM-vakgroep Agrarisch & Landelijk van dinsdag 19 maart. De afgelopen jaren worden er steeds minder pluimvee-, varkens- en vleeskalverbedrijven verkocht. De verkoop van intensieve veehouderijen stagneerde in 2023 nog verder. Gedurende het hele jaar werden er slechts 17 intensieve veehouderijen verkocht, in vergelijking met 26 in 2022.

Er zijn verschillende redenen voor deze lage verkoopaantallen. Makelaars wijzen erop dat beëindigingsregelingen, met name Lbv-plus, ertoe leiden dat veel bedrijven niet op de vrije markt worden aangeboden. Een deel van deze ondernemers kiest voor de zogenaamde 'Rood voor Rood-regeling', die het financieel aantrekkelijk maakt om agrarische opstallen te slopen voor woningbouw of andere functies.

Minder aanbod

Een andere factor die bijdraagt aan de lage verkoopcijfers, is dat er weinig kwalitatief goede intensieve veehouderijen worden aangeboden op de markt. Dit is met name het geval in sectoren waarin de afgelopen jaren hoge verdiensten zijn gerealiseerd, zoals de varkenshouderij. Dit zorgt ervoor dat ondernemers minder snel hun bedrijf verkopen.

Door de hoge afzetprijzen en dalende kosten was 2023 een goed jaar voor varkenshouders. Mede om deze reden zijn er slechts 10 varkenshouderijen verkocht. Deze daling kan worden toegeschreven aan het zeer lage aantal nieuwe aanmeldingen van varkenshouderijen. In 2023 kwamen slechts 10 varkenshouderijen nieuw op de markt, terwijl het gemiddelde in de afgelopen tien jaar 30 bedroeg. Naast de keuze van varkenshouders om gebruik te maken van beëindigingsregelingen, komt in de praktijk ook vaak voor dat goed presterende bedrijven rechtstreeks tussen agrarische ondernemers worden verkocht.

‘Overheidsregelingen bepalen de markt'

Johan Zandbergen en Jeroen Aalberts van VSO Makelaars & Taxateurs zijn het met elkaar eens. De markt in pluimvee- en vleeskalverhouderijen werd in 2023 grotendeels bepaald door de Lbv, Lbv-plus en de Rood voor Rood-regelingen, waarvan diverse agrariërs in hun werkgebied gebruik maakten. Beiden verwachten dat dit ook het beeld zal zijn voor het komende jaar. „De overheid is een goede koper. Als de regelingen in 2024 worden voortgezet dan kan de gewone pluimvee- of vleeskalverhouder daar moeilijk tegenop”, zegt Zandbergen.

Hij merkt in beide sectoren terughoudendheid ten aanzien van innovatie en groei. „Er is weinig ruimte om uit te breiden. Door de stikstofproblematiek is er veel onzekerheid over veranderende regelgeving. Daarnaast zijn banken ook steeds voorzichtiger geworden met financiering vanwege de duurzaamheidseisen vanuit de overheid.”

Aantrekkelijke opkoopregelingen

Zolang de stikstofimpasse in Nederland niet wordt opgelost, zien Zandbergen en Aalberts weinig veranderen in de markt van pluimvee- en vleeskalverhouderijen. „Als het bij je situatie past en je neemt er genoegen mee dat je na verkoop nooit meer in je oude sector werkzaam mag zijn, dan zijn de opkoopregelingen erg aantrekkelijk. Momenteel is de overheid de grootste koper, waardoor er weinig aanbod is. Dat zien we in 2024 niet ineens veranderen”, zegt Zandbergen.