Risico op vogelgriep voor mensen blijft klein, wel alertheid geboden

De toename van besmettingen onder wilde zoogdieren wereldwijd is wel een aandachtspunt, vinden de deskundigen. In meerdere landen is vogelgriep (HPAI, H5N1) vastgesteld bij zoogdieren. In totaal gaat het om meer dan dertig virusssoorten, waarbij besmettingen tussen zoogdieren niet uitgesloten konden worden.

Voorbeelden

Zo vond er op een nertsenhouderij in Spanje en onder zeeleeuwen in Peru een vogelgriepuitbraak onder zoogdieren plaats. Inmiddels is ook wereldwijd bij zes mensen HPAI aangetoond. Twee personen kregen ook ziekteverschijnselen.

Deze besmettingen zorgen in Nederland voor een verhoogde waakzaamheid, ‘zeker ook omdat Nederland een van de hoogste dichtheden van dieren ter wereld heeft’, schrijft het kabinet.

Scenario's

De deskundigengroep adviseert het kabinet om scenario’s te laten ontwikkelen voor een mogelijke zoönosen-uitbraak. ‘Scenario’s kunnen helpen om meer systematisch naar mogelijke verspreidingsroutes te kijken en daarop voorbereid te zijn.’

Met deze scenario’s moet bekeken worden of de bestaande aanpak en wettelijke basis voldoende handvaten bieden om een uitbraak te bestrijden en om de paraatheid in de zorgsector te toetsen.

Monitoring

Ook monitoring is belangrijk. Het Dekundigenberaad adviseert om laagdrempelig diagnostiek aan te bieden aan alle mensen, die in contact zijn geweest met besmette dieren, in het geval dat ze klachten ontwikkelen.

Voor pluimveehouders werkt het kabinet aan de aanpassing van de monitoring wanneer vogelgriep is vastgesteld. In plaats van passieve monitoring, waarbij de GGD gebeld kan worden voor testen als er zich klachten ontwikkelen, wordt gewerkt aan een proactieve monitoring.

Daarbij wordt aan iedereen, die blootgesteld is, een test aangeboden, ook als zij geen klachten hebben. In eerste instantie is dit uitgewerkt voor groepen zoals ruimers, dierenartsen en agrarisch ondernemers die betrokken zijn bij uitbraken onder pluimvee.

Meldplicht

Het RIVM is gevraagd om hiervoor een aanpak op te stellen. Ook is gevraagd om varkenshouders in deze monitoring mee te nemen. De minister van LNV verkent hoe een meldplicht voor hoog pathogene vogelgriep bij varkens kan worden ingevoerd. Daarover vindt ook overleg met betrokken partijen plaats.

Meer onderzoek

Verder adviseren de deskundigen dat langjarige financiering voor onderzoek nodig is om voldoende oplossingen voor early warning-surveillance, preventie en outbreakmanagement te kunnen bieden en nieuwe opties te kunnen onderzoeken. Ook vraagt het beraadt aandacht voor de ecologische impact van vogelgriep. Er zou meer onderzoek gedaan moeten worden naar de langetermijneffecten van vogelgriep op ecologie en biodiversiteit.

LNV en VWS geven op dit moment al opdracht tot een breed palet aan onderzoek rondom vogelgriep. Vaak zijn deze langjarig, zoals monitoring van vogelgriep bij in het wild levende vogels en gehouden dieren. Er wordt een consortium vogelgriep opgericht ten behoeve van inventarisatie van kennislacunes, verdiepend (epidemiologisch) onderzoek, kennisuitwisseling en andere relevante onderwerpen rondom vogelgriep. De gesprekken hierover zijn op dit moment nog gaande.