LTO/NOP: LNV moet eventuele economische schade vaccinatieproef vergoeden

Zembla spreekt van een patstelling. De Jong ontkracht dit: „Patstelling is hun woord. De werkelijkheid is dat we goed in gesprek zijn", reageert hij. Sinds oktober 2021 zijn er in Nederland ruim vijf miljoen dieren gestorven of geruimd als gevolg van vogelgriep. Nog eens één miljoen stuks pluimvee zijn preventief geruimd. Het kabinet en de pluimveehouders verwachten veel van een aankomend vaccin dat moet voorkomen dat dieren ziek worden en elkaar kunnen besmetten.

Onrust in de sector

Onlangs maakte de Universiteit Wageningen, na maandenlang testen, bekend dat er twee vaccins zijn die beschermen tegen de ziekte als ook tegen de verspreiding van het virus. Om zeker te weten dat de vaccins op grote schaal ingezet kunnen worden, moeten er nu praktijktests worden uitgevoerd bij meerdere pluimveebedrijven. Daarvoor zijn er bedrijven nodig die vrijwillig mee willen doen aan de proef. Uit onderzoek van Zembla blijkt dat daarover onrust is in de sector.

Het gaat om leghennenhouders. Zij vrezen dat andere landen hun eieren niet meer willen afnemen als ze van gevaccineerde kippen komen. „De voorlopers zouden dan gestraft worden omdat ze hun product niet meer kwijt kunnen. Dat is een situatie die we te allen tijde moeten voorkomen”, zegt LTO/NOP-voorzitter Kees De Jong in Zembla.

LTO/NOP wil dat de overheid de schade van de deelnemers aan de praktijkproef compenseert als blijkt dat hun eieren niet worden afgenomen. Minister Adema zegt dat die garantstelling er niet gaat komen. Adema hoopt het met gesprekken op te lossen. „Het is belangrijk dat we met de boeren, de overheid en de marktpartijen om de tafel gaan zitten om dit goed met elkaar te regelen en ervoor te zorgen dat de marktpartijen de dieren wel gaan afnemen. Ik doe een klemmend beroep op de marktpartijen om dat gewoon te doen, want het kan, het is getest en veilig”, aldus Adema. De Jong waarschuwt dat als het om forse financiële schade voor boeren gaat „het aan de voorkant moet worden opgelost. Anders dan vind je geen pluimveehouder die in de proef wil stappen.”

Nog meer problemen

In de Zembla-uitzending ‘De onhoudbare vogelgriep’ blijkt de geldkwestie niet het enige probleem te zijn dat moet worden opgelost voordat de Nederlandse pluimveestapel gevaccineerd kan worden: er zijn veel te weinig dierenartsen om toezicht te houden op het vaccinatieproces, terwijl dat wel verplicht is volgens Europese regelgeving. Sjaak de Wit, hoogleraar Pluimveegezondheid aan de Universiteit van Utrecht, verwacht niet dat ons land aan die eis kan voldoen: „In Nederland zou dat neerkomen op tienduizenden bedrijfsbezoeken per jaar door NVWA-dierenartsen. Die aantallen zijn er niet.”

Minister Adema zegt daarover in Zembla: „We kennen het probleem. En daar willen we ook echt mee aan de slag. Maar we hebben nog niet een concrete oplossing. Daarvoor gaan we in gesprek met de veeartsen, met de sector en Europa.”

Los van de problemen rond de vaccinatie van de Nederlandse pluimveestapel, tempert viroloog Nancy Beerens van de Wageningen Universiteit de verwachtingen over de effectiviteit van het vaccin. Beerens heeft de afgelopen maanden de vaccins getest. „Er kan een nieuw type virus ontstaan, doordat er een nieuwe mutatie optreedt van een ander virus. En dan zal dat vaccin helemaal niet werken. Dus dat is een risico,” vertelt Beerens.

Tv-uitzending

De tv-uitzending ‘De onhoudbare vogelgriep’ van Zembla is op donderdag 30 maart om 20.25 uur te zien bij BNNVARA op NPO2.