Column: Is er nog toekomst voor de pluimveehouderij?

Perspectief is het synoniem voor standpunt, of de opvatting in mijn geval, over de toekomst van de Nederlandse pluimveehouderij. Dwars door de Co2 en stikstoflaag, het regeringsbeleid, de AI-bril, het marktmechanisme en de goodwill van de huisvrouw heen kijken, wat gaat het worden. Ik heb de gelegenheid gehad om de afgelopen 40 jaar aan vele bestuurstafels te zitten, van overheid tot belangenbehartiging, en alsmaar te proberen in die glazen bol te zien wat het gaat worden. Als pluimvee-, varkenshouder die zijn eigen bedrijf uit de grond heeft gestampt is het gevecht met overheid en banken over vergunningen en financiering nu ook niet bepaald iets waar je op hebt zitten wachten, maar het moest en ook hier moest je in die bol kijken en proberen het licht te zien. Maar waar word je als praktisch pluimveehouder, in mijn geval vermeerderaar, dan vrolijk van en denk je dat dat zo in lengte van jaren kan blijven? Excessen daargelaten, als je gewoon je rekeningen kunt betalen, je werk in de stal kan doen en als je ook nog een keer tijd hebt om midden in de stal een tijdje op je kont kunt gaan zitten om te genieten van een mooi koppel kippen. Maar kun je dit dan wel met alle sores en onzekerheid om je heen? Onzekerheden die niet alleen jouzelf of jouw beroepsgroep, maar ook die de hele gemeenschap aangaan, zet de televisie maar aan. Wat geen mens voor mogelijk had gehouden gebeurt toch in Oekraïne, we moeten het gewoon vinden dat onze schapen voor onze neus opgevreten worden door de wolf, we moeten op onze knieën naar Suriname omdat men daar vindt dat wij moeten boeten voor wat misschien één van onze verre voorvaderen heeft uitgespookt, zwarte Piet mag niet meer zwart zijn, straatnamen van personen moeten weggehaald worden, we mogen geen “neger” meer zeggen, naast “hij” en “zij” hebben we tegenwoordig een “hen” en ga zo maar door. In wat voor wereld leven wij tegenwoordig, waar is men mee bezig? Dan zijn er momenten dat je denkt, hoever kan ik eigenlijk vooruit zien, hoever kan ik eigenlijk begroten, plannen, mijn kinderen adviseren om het bedrijf over te nemen?

Weggepest?

En dan kom je op het punt of er überhaupt nog toekomstperspectief is voor de landbouw in Nederland. Of worden we weggepest, een gevoel dat bij velen van ons overheerst omdat er doodgewoon geen vertrouwen meer is in het beleid van onze politieke bewindvoerders? Bewindvoerders die echt labiel zijn, zodat we bij elke wisseling van de wacht ons hart moeten vasthouden wat ons nu weer boven het hoofd hangt. Bewindvoerders die op posten terechtkomen waar ze niet thuishoren, en die door 'door te slaan' hun eigen positie en de wereld denken te verbeteren. Ik ben ervan overtuigd dat als er een consistent beleid gevoerd gaat worden - een beleid waar naar ons geluisterd wordt, zaken te begrijpen en uit te leggen zijn, en we realistisch de tijd krijgen om ons aan te kunnen passen aan de gewenste voorwaarden (iets waarvan we in feite al decennialang aangetoond hebben toe in staat te zijn) - dat er wel degelijk toekomst is voor de Nederlandse landbouw. Nu begrijp ik goed dat wat ik net heb opgeschreven heel mooi klinkt wat ik net opgeschreven heb maar kan dat ook en wat hebben we er nu aan? Ik denk dat we aan Adema geen verkeerde hebben, hij wist waar hij aan begon met een dijk van een stikstofdossier als erfenis. Van hem wordt verwacht dat hij ons boeren perspectief biedt. Dit zal tot uiting moeten komen in het landbouwakkoord dat in maart wordt verwacht. Geef hem de kans. Wat te denken van de BBB, de BoerBurgerBeweging? We kunnen er niet omheen, volgens de laatste opiniepeiling staan ze op 15 zetels, ongekend. Volgens die peiling zouden van de grote vier - PVV, CDA, D66 en de VVD - alleen de eerste er nog een zetel bij krijgen en zouden de andere drie maar liefst 36 zetels verliezen. Men is er klaar mee en zeker vanuit de landbouw voelen vele CDA-stemmers zich belazerd. Alle hoop is gevestigd op de BBB, die met Caroline van der Plas een gezicht/leider heeft die met haar poten in de klei staat en weet wat reëel en haalbaar is en wat niet. Zijn zij de redding voor de Nederlandse Landbouw?

Zou maar zo kunnen zijn, eerst maar eens zien wat er met de Provinciale Staten-verkiezingen gaat gebeuren. Dat zou een voorbode kunnen zijn voor de volgende Tweede Kamer-verkiezingen in 2025, tenminste als dit kabinet het nog zolang volhoudt.

De tijd van nu

De pluimveehouderij in Nederland; Nooit hebben uitersten zo kort bij elkaar gelegen als het laatste half jaar. Aan de ene kant de torenhoge eierprijzen op de vrije markt met daartegenover de wel erg schamele vaste prijzen. De verwachting is dat die ook nog wel een tijdje goed zal blijven. In de pluimveevleessector hebben de bedrijven met reguliere kuikens gewoon een goed saldo kunnen draaien en de 1* BLK kennen nu ook betere prijzen. De verschillen onderling zitten grotendeels in de energiekosten. Wat een enorme stempel heeft gedrukt met name op de Veluwe is de AI. Nog los van die bedrijven die het rechtstreeks heeft getroffen maar waar sommige bedrijven maanden leeg hebben gestaan omdat ze van het ene beschermingsgebied in het andere vielen. Bedrijven met gezonde dieren die bijna een week moesten wachten om alsnog geruimd te worden, idioot. De angst zit er bij alle pluimveehouders goed in omdat het opdook bij bedrijven waar geen enkele verklaring voor te vinden was waar het vandaan kwam.

Prognose

Wat de prognose voor volgend jaar betreft zijn de banken ondanks de hoge energie- en voerprijzen gematigd positief. Er wordt een lichte krimp verwacht in de vleessector, maar de reguliere concepten zullen door het prijsniveau nog wel even standhouden. Daar dacht men een tijdje gelegen heel anders over. Als een prognose wat de legsector betreft gevraagd wordt dan wordt het stil, men durft hoogstens iets te zeggen over de verwachtingen wat betreft het BLK-segment en dat een ei goed in een huidig en toekomstig eetpatroon past.

Positief

Onzekerheden als AI en de stikstofproblematiek waar dat schip strand wie het weet mag het zeggen. Als optimist van aard blijf ik voor de Nederlandse pluimveehouderij positief gestemd. Er is geen veehouderijsysteem wat zo flexibel is als de pluimveehouderij. In de wereld van saneringen en overnames moeten wij onze kop boven water houden en dat kunnen we door een betere plaats in de keten te bewerkstelligen door beter samen te werken en dat is waar een UPP, Unie van Pluimveeproducenten voor staat en zich voor inzet.