Debat landbouwbegroting: wrijving in coalitie over intrekken vergunningen

Als er aangetoond kan worden dat de natuur verslechtert door de stikstofuitstoot van een boerenbedrijf, dan zou de overheid verplicht de vergunning in moeten trekken, vindt D66. De partij is wel van mening dat de schade dan wel gecompenseerd moet worden.

Snoepwinkel

Thom van Campen (VVD) vindt het jammer dat D66 nu al praat over het intrekken van vergunningen. „Ooit was D66 een partij die er trots op was om zich liberaal te noemen. Daar begin ik na deze reactie wel mijn vraagtekens bij te zetten. Maar ik moet concluderen dat de heer De Groot opnieuw het rapport-Remkes gebruikt als een soort snoepwinkel, want als het hem écht te doen was geweest om het helpen van de PAS-melders, dan had hij het hier niet gehad over het gedwongen instrumentarium. Waarom vindt hij het nodig om nu al te spreken over dat gedwongen instrumentarium? Waarom is het nodig om de onrust bij mensen groter te maken dan noodzakelijk door nu alweer te gaan spreken over het intrekken van vergunningen, terwijl het kabinet voornemens is om zich het zweet op het voorhoofd te werken om op vrijwillige wijze het doel te bereiken dat we met elkaar beogen, namelijk het verminderen van de stikstofuitstoot en het herstellen van de natuur?

Tjeerd de Groot (D66) antwoordt: „Als je zegt wat de situatie is en waar iemand aan toe is als hij niet vrijwillig meewerkt, dan verhoog je gewoon de vrijwilligheid. Men weet dan gewoon waar men aan toe is. Het stopt een keer. Je krijgt een prachtige financiele regeling van deze minister. Dan kun je je knopen tellen, dan kun je door met je leven en dan kan de rest van de economie ook van het slot.”

Dwang nut?

Derk Boswijk (CDA) schaart zich achter Van Campen en gaat in op het rondetafelgesprek over de gebiedsprocessen. De wethouder uit Ede gaf daar aan dat boeren van tafel weglopen, als er in de Tweede Kamer wordt gesproken over het intrekken van de vergunningen of onteigening. „Dit is onverstandig, want dan moet de wethouder weer alle boeren aan tafel roepen. Dat helpt de transitie niet.”

D66 en het CDA zijn het uiteindelijk eens over het feit dat vrijwilligheid het beste en het snelste is. Maar Boswijk plaatst nog wel een kanttekening: „In het belang van de transitie, geleidelijkheid en zo snel mogelijk reduceren wil ik nogmaals benadrukken dat het mooier zou zijn als de heer De Groot samen met mij optrekt richting het kabinet en zegt: lever nou ook die vrijwilligheid. Het zou mooi zijn als hij tot die tijd zo min mogelijk wappert met instrumenten die ik er helemaal niet in lees.”

Toekomst boer

Een ander punt waar de partijen over van mening verschilden, was de toekomst van de landbouw. „Veel boeren weten nog niet waar ze aan toe zijn”, stelde Boswijk, “en dat is maar goed ook.”

Het CDA-Kamerlid had het over de plannen van de regering, die anderhalve week geleden in vier Kamerbrieven uit de doeken werden gedaan. Als die brieven duidelijkheid hadden gegeven, stelde hij, zou dat betekenen dat vanuit Den Haag alles al was vastgelegd en dat de boer geen stem heeft over zijn eigen toekomst. Maar nu kan hij dat wel.

Ook Pieter Grinwis (ChristenUnie) zag vooral voordelen in het gebrek aan door de overheid opgelegde duidelijkheid. „Transities leg je niet van bovenaf op”, zei hij. „Dat heeft de commotie rond het stikstofkaartje wel geleerd, en anders de reacties op het plan van een van de partijen hier om de veestapel te halveren.”

Gebrek aan duidelijkheid

De linkerkant van het politieke spectrum was juist niet te spreken over het gebrek aan duidelijkheid. „Met spanning hebben we gewacht op de brieven van 25 november, want dan zou het beleid concreet worden”, zei Sandra Beckerman (SP). „Maar dat viel tegen.” Ze wilde weten waarom de Kamer, en boeren, nu weer maanden moeten wachten. „Er zijn voldoende voorstellen, waarom zijn die niet uitgewerkt in die brieven?”

Ook Laura Bromet (GroenLinks) vond dat de minister te weinig de regie voert in zijn beleid. „De toekomst van de landbouw moeten we niet aan de markt overlaten”, vond ze. Bromet gaf vervolgens een stuk of twaalf ideeën die de minister kon uitwerken, van het inkopen van biologische producten door de overheid tot hulp om boeren te laten omschakelen naar de kweek van lisdodde en hennep als bouwmaterialen. „Als elke partij nu met twaalf ideeën komt, heeft de minister al tweehonderdveertig ideeën waar hij mee aan de slag kan.”

Lees hier meer over het LNV-Begrotingsdebat.

Woensdagmiddag worden de debatten hervat.