Ook LTO Nederland is kritisch
Agractie over Kamerbrieven: 'Zwaard van Damocles hangt boven ons'
Agractie: 'Het gaan ‘normeren en beprijzen’ van emissies. Het intrekken van vergunningen als deze niet worden gebruikt. Ook het Nationaal Programma Landelijk Gebied (NPLG) met alle gestapelde doelen geeft enorme onzekerheid of wij in de nabije toekomst nog boer mogen zijn. De voorgenomen verhoging van het grondwaterpeil in de veenweidegebieden heeft enorme gevolgen. Kunnen we ons land nog gebruiken? Kunnen onze koeien nog buiten lopen? En we missen nog altijd de snelle en concrete oplossing voor PAS-melders en interimmers!'
'De dood of de gladiolen'
Minister Adema spreekt de intentie uit met de landbouw tot een akkoord te willen komen over langjarig perspectief en stabiliteit. Agractie: 'Gaat dit lukken binnen de enorme stapeling van alle doelen en wensen? Hoe verdienen wij in 2040 onze boterham en wie gaat de stijging van de kosten betalen. Sowieso is voor Agractie Nederland cruciaal dat de KDW uit de wet gaat, we wegbewegen van het onbetrouwbare en verkeerd gebruikte stikstofmodel en er snel oplossingen komen voor PAS-melders. Daarnaast dat plannen uit de sector worden uitgevoerd zoals Johan Remkes uitdrukkelijk stelt. Daar zullen we ons knetterhard voor inzetten.'
Voorzitter Bart Kemp: „Het komende halfjaar is het de dood of de gladiolen voor de boeren van Nederland. In het landbouwakkoord en het parallel lopende proces moet gaan blijken óf er toekomst is voor ons, en wié dit gaat betalen. Zoniet: Dan kunnen jonge boeren beter naar het buitenland gaan, waar men nog wel waardering heeft voor de producenten van ons voedsel en beheerders van ons landschap.’’
Paar positieve punten
Er zijn volgens Agractie een paar positieve punten: 'Er komt een proces hoe en wanneer de KDW uit de wet kan. Daar strijden we al vele maanden voor. Ook centrale stikstofregistratie om weglekstikstof en wild-west opkoop te voorkomen komt er, hier hebben we twee jaar voor gestreden. Ook het landbouwakkoord kán een kans bieden, maar wel met de voet op de noodrem. Tot slot willen wij dat er een goede vrijwillige regeling komt als boeren zelf willen aanpassen verplaatsen of stoppen. Zónder stokken achter de deur. Die stokken gebruiken ze in Den Haag maar om elkaar op te jagen om voor oplossingen te zorgen!! Er zijn op verschillende terreinen deze week procesafspraken gemaakt met de ministers Adema, Harbers en van der Wal. We hebben hierin nauw contact met andere sectorpartijen en stichtingen', schrijft de organisatie, die stelt actie te blijven voeren.
LTO Nederland ook kritisch
‘Ook in de vandaag gepubliceerde brieven volgen opnieuw beperkingen zonder perspectief', schrijft LTO Nederland in een eerste reactie. 'Zo wordt landbouwbreed ingezet op vormen van normeren en beprijzen die kostprijsverhogend zullen werken. Door het nieuwe bodem- en waterbeleid worden vrijwel alle grondsoorten en belangrijke teelten in Nederland geraakt. Veehouders zien op het gebied van stikstof nieuwe beperkingen voor salderen en latente ruimte. Ondertussen blijft de gewenste duidelijkheid voor PAS-melders en interimmers achterwege.'
Sjaak van der Tak, voorzitter LTO Nederland: “Ik heb ongelofelijk veel zorg over het perspectief voor blijvende boeren. Dat komt met deze brieven verder onder druk. Natuurlijk is het positief dat er een goede vrijwillige stoppersregeling in het vooruitzicht wordt gesteld. Maar de blijvers die voor ons centraal staan krijgen veel aanvullende beperkingen opgelegd. Denk aan een hoger grondwaterpeil en beperkte innovatiemogelijkheden. Waarom niet veel meer ruimte geboden aan de gebiedsprocessen? Waarom niet gewacht op de uitkomsten van het landbouwakkoord? Dan was er gewerkt aan herstel van vertrouwen.”
LTO over de verstuurde brieven
Brief Water en Bodem Sturend
Minister Harbers van Infrastructuur & Water presenteert vandaag veel beperkingen voor de landbouw:
- In de 33 structurerende keuzes wordt bodem en water sturend en zijn de belangen van de landbouw onvoldoende meegewogen.
- Het kabinet maakt voor de laagveengebieden (verhoging grondwaterstand) en hoge zandgronden (verhoging grondwaterstand en inzet op grootschalig herstel van beekdalen) structurerende keuzes die zeer grote impact hebben voor vrijwel alle grondsoorten en teelten. Dit is voor LTO onaanvaardbaar.
- Het kabinet doet diverse concrete claims op landbouwgrond die uit de productie wordt genomen voor onder andere waterberging. In en rondom N2000-gebieden worden grondwateronttrekkingen beperkt. Dat is onnodig. LTO pleit voor maatwerk in de gebiedsprocessen.
- Veel keuzes zijn al zo concreet en nauwkeurig vastgesteld, dat de vraag is welke ruimte er in de gebiedsprocessen nog overblijft.
Er zijn enkele voorstellen die op steun van LTO kunnen rekenen:
- Het is positief dat waardevolle landbouwbodems beschermt moeten worden. Maar hoe is dat na al de afgekondigde beperkingen nog mogelijk? Hoe wordt dit concreet in beleid vertaald?
- Grondwateronttrekkingen worden in beeld gebracht, maar vooralsnog niet vergunningsplichtig gesteld. Dat was een grote zorg van LTO.
Brief stikstofaanpak
Minister Van der Wal voor Natuur & Stikstof treft enkele vergaande beperkingen:
- LTO vindt dat er na vier jaar (!) meer concrete stappen moeten komen om legalisering van de PAS-melders te regelen. Opnieuw worden extra middelen vrijgemaakt, maar hoe worden boeren nu concreet geholpen? LTO vindt dat alle inzet erop gericht moet zijn om te legaliseren zodat elke vorm van handhaving onnodig is.
- Het kabinet trekt vergaande conclusies rondom de RAV-systematiek waardoor innovatie stil komt te liggen en intern salderen vergunningsplichtig wordt. Het is weliswaar goed dat er een nieuwe borgingssystematiek voor innovaties wordt aangekondigd, maar LTO vindt dat tot die tijd intern salderen voor bewezen maatregelen en innovaties zonder vergunning moeten plaatsvinden.
- Agrarisch ondernemers die willen innoveren om hun stikstofuitstoot omlaag te brengen krijgen geen enkele ruimte. Want geen boer zal een vergunning kunnen aanvragen voor deze investering. Dat betekent dat er voor deze boeren geen perspectief is en dat nog twee jaar onzekerheid staat te wachten.
- Er wordt in de brief op ongepaste wijze omgegaan met latente ruimte. Dat is ruimte die veelal nodig is voor een normale bedrijfsvoering en in de brief onder grote druk wordt gezet.
- Het voorkeursrecht voor de overheid op grond is zéér vergaand en onwenselijk. Sowieso worden er met betrekking tot overgangsgebieden voorstellen gedaan waarbij borging van agrarische functie ongewis is. Boerengrond moet in de sector blijven en is nodig voor de blijvers!
Er zijn enkele voorstellen die op steun van LTO kunnen rekenen:
- LTO vindt het een goede stap dat er geen lijsten komen met de grootste piekbelasters. Voor de stoppersregeling komen er criteria, zodat de agrarisch ondernemer zelf vrijwillig de keuze kan maken.
- LTO is in beginsel positief over een ruimhartige vrijwillige stoppersregeling conform het advies Remkes, maar veel van het succes ervan zal afhangen van de concrete uitwerking.
- Het kabinet introduceert een landelijke stikstofregistratie en -uitgifte (stikstofbank). Daardoor wordt beter geregistreerd wat de sector al doet en wordt leegkoop door derden voorkomen.
- Voor extern salderen zal een algemene meldingsplicht voor initiatieven moeten gelden, waarbij voor bepaalde initiatieven (zoals grote projecten voor woningbouw en wegenaanleg) een goedkeuring van het bevoegd gezag is vereist. Zo wordt geen stikstofruimte meer weggekaapt die naar de PAS-melders moet gaan. Grote zorg is dat ook veehouders onderling niet meer kunnen salderen wat wederom belemmerend werkt voor innovatie.
Brief Landbouw
Minister Adema van Landbouw presenteert vandaag de route en inzet om te komen tot een Landbouwakkoord:
- LTO staat welwillend tegenover een Landbouwakkoord, gesterkt door de uitkomsten van de ledenconsultatie in oktober. Maar een ‘akkoord’ komt er wat LTO betreft alleen als het daadwerkelijk positieve maatregelen voor de blijvers oplevert. Het is cruciaal dat het landbouwakkoord uiteindelijk in de gebiedsprocessen en het landelijk beleid wordt meegenomen.
- LTO herkent zich in de geschetste transitiepaden die de blijvende boer en tuinder perspectief moet gaan brengen. Deze koers is conform de denkrichtingen uit de Toekomstvisie 2030 van LTO Nederland. Over het proces en de precieze uitrol zullen we het nadere gesprek aangaan.
