Ministerie ontwikkelt verplicht bioveiligheidsplan tegen vogelgriep

De minister spreekt zijn zorgen uit over de situatie van vogelgriep. Het afgelopen jaar zijn er al ruim 5 miljoen kippen, eenden en kalkoenen geruimd; de kosten van deze ruimingen lopen op in de miljoenen. Nieuw ten opzichte van andere jaren is dat er in de zomermaanden veel meer uitbraken zijn geweest dan afgelopen jaren. Adema vindt dit zeer ernstig. Omdat er ook geen verbetering van de situatie wordt verwacht, gaat het ministerie meer wet- en regelgeving invoeren via een zogenoemd intensiveringsplan. Dit is volgens de minister nodig omdat het huidige beleid slechts een deel van de nieuwe besmettingen kan voorkomen. Hierbij wordt met name ingezet op maatregelen die gericht zijn op het verhogen van de bioveiligheid.

Bioveiligheidsplan

Als onderdeel hiervan werkt het ministerie toe naar een bedrijfsspecifiek bioveiligheidsplan voor alle pluimveehouders. Dit plan wordt onderdeel van het reeds verplichte bedrijfsgezondheidsplan, dat pluimveehouders nu al samen met hun dierenartsen opstellen. Adema benadrukt dat het de bedoeling is dat het opstellen van een degelijk plan maatwerk is en dat dit moet aansluiten bij de huidige praktijk.

Om zo'n bioveiligheidsprotocol in te kunnen voeren, loopt hiervoor momenteel al een pilot samen met de sector. In de pilot gaat de hygiënescan van AVINED geoptimaliseerd worden en zal er bij verschillende pluimveetypen getoetst worden of de hygiënescan een goede manier is om de bioveiligheid op een bedrijf in kaart te brengen. De uitkomsten van de proef worden aan het einde van 2022 verwacht.

De resultaten moeten aankopingspunten geven voor een effetieve invulling van een bedrijfsspecifiek bioveiligheidsplan om zo te komen tot een betere bioveiligheid op de bedrijven. De minister wil dat zo'n plan vanaf medio 2023 verplicht wordt voor alle pluimveehouders. Over her precieze moment van invoering wordt de Tweede Kamer later geïnformeerd. Dit hangt mede af van het verloop van het totstandkomingsproces van de benodigde regelgeving.

Andere maatregelen

Naast bioveiligheidsmaatregelen benoemt de deskundigengroep dierziekten een aantal andere maatregelen om de introductie van vogelgriep te verkleinen. Zo wijzen ze wijzen op de risico’s van de luchtinlaat en de mogelijkheden van bijvoorbeeld het toepassen van windbreekgaas. Ook knaagdieren moeten teruggedrongen worden. Verder adviseren ze pluimveehouders om rekening te houden met activiteiten zoals maaien, oogsten en baggeren van sloten of andere watergangen rondom het bedrijf en dit type werkzaamheden uit te voeren tijdens een leegstandperiode.

Volgens de deskundigen zijn er aanwijzingen dat het gebruik van lasers effectief kan zijn om vogels rondom het bedrijf te weren. Het is aan pluimveehouders om hiervan, binnen de regelgeving, gebruik te maken om wilde vogels in de buurt van hun bedrijf te weren, zo staat in de Kamerbrief.

Extra voorwaarden besmette bedrijven

In een eerdere Kamerbrief is aangegeven dat er bekeken zou worden of er extra voorwaarden gesteld kunnen worden met betrekking tot bioveiligheid bij besmmete bedrijven die opnieuw dieren op mogen zetten. Omdat er tot nu toe geen rechtstreeks verband gevonden kan worden tussen de besmetting en specifieke bioveiligheidsmaatregelen kan ik de overheid dit nog niet verplichten voor besmette bedrijven.

Op de meeste besmette bedrijven doen Faculteit Diergeneeskunde, SOVON en WBVR onderzoek naar mogelijke insleeproutes waarbij het in kaart brengen van de bioveiligheid een onderdeel is. Aanbevelingen op dat vlak worden met de betreffende veehouder gedeeld. Een van de voorwaarden voor het opnieuw kunnen opzetten van dieren is een uitgebreid reiniging en ontsmettingsprotocol wat de veehouder moet uitvoeren en waarop de NVWA toe ziet. Er zijn tot op heden geen grote tekortkomingen in de bioveiligheid bij bedrijven gevonden die de besmetting konden verklaren.