Update: Klimaatrapport World Animal Protection kip- en varkensvlees totale schijnvertoning
De enige cijfers over klimaat die in het rapport staan, gaan over de klimaateffecten van het verminderen van de vleesconsumptie. Er staat letterlijk: ‘Our research finds that a 50 percent reduction in consumption of both chicken and pork by 2040, along with a 50 percent adoption of higher welfare products would halve the annual climate impacts of chicken and pork production across the four countries analysed.’
Vertaald staat er: ‘Uit ons onderzoek blijkt dat een vermindering met 50 procent van de consumptie van zowel kip als varkensvlees tegen 2040, samen met een overstap van 50 procent op producten met een hoger welzijn, de jaarlijkse klimaatimpact van de kip- en varkensvleesproductie in de vier geanalyseerde landen zou halveren.’
Ofwel als er 50 procent minder kippen- of varkensvlees gegeten wordt, daalt de klimaatimpact van kippen- of varkensvlees ook met 50 procent. Dit klinkt niet alleen logisch, maar is ook nog eens waar. Wanneer de mens 50 procent minder groente eet, daalt de klimaatimpact van groente ook met 50 procent.
Logische klimaatimpact
In plaats van cijfers te geven over de daadwerkelijke CO2-voetafdruk per vleessoort en land, dat zou Nederland in vergelijking met andere landen in een positief daglicht zetten, presenteert WAP de klimaatimpact van auto’s. 50 procent reductie in de consumptie van kippen- en varkensvlees zou vergelijkbaar zijn met 3 miljoen auto's van de weg halen voor een jaar in Brazilië, 22 miljoen in China, 11 miljoen in Nederland en 8 miljoen in de VS. Gecombineerd is dit equivalent gelijk aan het van de weg halen van 45 miljoen auto's gedurende een jaar. Maar zonder de daadwerkelijke CO2-voetafdruk per vleessoort en land te geven, is dit totaal niet verifieerbaar.
Bovendien staat er in het rapport niets over de klimaatimpact van de extra consumptie van plantaardig voedsel. Ook de teelt, verwerking, transport en bereiding hebben een klimaatimpact en om een eerlijke vergelijking te maken, moeten die cijfers ook in de berekeningen verwerkt worden. Uit het rapport wordt niet duidelijk of dit ook daadwerkelijk gedaan is.
Soja en ontbossing
Het rapport schrijft ook over de impact van soja en ontbossingen zonder de CO2-voetafdruk van het sojagebruik te geven. Bovendien wordt in Nederland gecertificeerde soja gebruikt en hoewel dit systeem zijn kanttekeningen heeft, zorgt het wel dat in Latijns-Amerika minder soja van recentelijk ontboste gebieden wordt geëxporteerd en de CO2-voetafdruk wordt verlaagd. Overigens is de sojateelt in Brazilië zo efficiënt dat ze in één jaar soms drie keer kunnen oogsten.
Dierenwelzijn en klimaat
Waar het rapport waarschijnlijk wel een interessant standpunt heeft, is dat meer diervriendelijke huisvesting geen negatief effect heeft op het klimaat. Helaas komt dit standpunt niet uit de verf; wederom door gebrek aan cijfers en duidelijke uitleg welke dierwelzijnsvriendelijke systemen een gelijke klimaatimpact realiseren. De dierenrechtenorganisatie geeft in haar persbericht aan dat het rapport op basis van nieuw onderzoek, uitgevoerd door Blonk Consultants, is opgesteld. Maar dat wordt in het rapport nergens duidelijk en ook worden er geen bronvermeldingen of –verwijzingen gegeven naar dat Blonk-onderzoek.
Door de naam Blonk Consultants aan dit rapport te koppelen, wekt WAP de indruk dat de basis van het rapport betrouwbaar en feitelijk is. Niet is minder waar. Het enige doel van het WAP-rapport is om de veehouderij een kwaad daglicht te stellen, maar de povere kwaliteit van het rapport lijkt aan te geven dat de dierenwelzijnsorganisaties steeds minder munitie hebben om richting de veehouderij te schieten.
Update
World Animal Protection heeft via email gereageerd op dit artikel en het betreffende onderzoek van Blonk Consultants gestuurd. Het Blonk-rapport verandert de teneur van het bovenstaande artikel niet. De geplaatste kanttekeningen in het artikel blijven staan. Wel blijkt uit het Blonk rapport dat Nederland een van de laagste CO2-voetafdrukken ter wereld heeft, zowel wat varkens als pluimvee betreft. Mede door de efficiente productie en ook door het gebruik van gecertificeerde (non-ontbossings) soja. Dat blijkt ook uit een recent Blonk rapport over de CO2 en varkenshouderij, geschreven in opdracht van de ABN-AMRO, waarin tevens staat dat de voetafdruk nog veel lager kan.
Verder blijkt dat diervriendelijkere pluimveehouderij een grotere klimaatimpact heeft (10 tot 15 procent) door vooral de traaggroeinde kip, maar diervriendelijkere varkenshouderij heeft een positief klimaat effect (maximaal 9 procent); doordat vleesvarkens een hogere daggroei en dus betere voederconversie hebben. Blonk plaatst daarbij wel de opmerkingen dat er nog te weinig data is om duidelijke conclusies hierover te trekken. Ook geeft het bureau aan dat het niet de extra consumptie van groente/fruit/noten heeft meeberekend. Energieproductie door zonne of windenergie op veehouderijbedrijven is ook niet meegenomen; evenals de positieve klimaateffecten van mestverwerking (voor varkenshouderijen). Aspecten waarvan steeds meer veehouders gebruik maken.
Al met al laat het Blonk rapport een positiever beeld zien omtrent de klimaatvoetafdruk dan WAP wil doen laten geloven. En ja, planten hebben per kilogram product een lagere CO2-voetafdruk, maar wanneer dit vergeleken wordt met de nutriënten zoals goed verteerbaar eiwit dan wordt het verschil in voetafdruk aanmerkelijk kleiner. De klimaatwinst door minder vlees te eten zal daardoor minimaal worden; evenals het verschil in het landgebruik. Dit heeft Blonk niet berekend.
Wie dit Blonk rapport met interessante data wil lezen. Download hier
Tekst: Reinout Burgers
Al bijna 25 jaar volg en schrijf ik als journalist onder meer over de varkenshouderij en pluimveehouderij. Twee uiterst boeiende en dynamische sectoren met veel gepassioneerde ondernemers.
Beeld: Susan Rexwinkel
Bron: WAP