‘Gecontroleerde drinkwatervaccinatie bij opfok geeft zekere bescherming bij leghennen’

Rogier van Leeuwen is afgestudeerd dierenarts en sinds 2009 actief in de pluimveesector voor diverse gezondheidsbedrijven. Namens het snel groeiende farmaceutisch bedrijf Ceva pleit hij ervoor om meer te denken buiten de gebaande paden en te kiezen voor het vroegtijdig toedienen van het levend Salmonella Enteritidis (SE)-vaccin, en het controleren op juiste toediening.

Blauwe tong

Volgens Van Leeuwen zorgt het drievoudig toedienen van levende vaccins tijdens opfok voor een langere bescherming van de leghennen, tot wel 79 weken leeftijd. Ceva levert Salmovac, een vaccin dat driemaal wordt toegediend in de broederij tijdens de opfokfase, voordat de leghennen naar de leghenhouder gaan. ‘Het vaccin wordt toegediend via het drinkwatersysteem. Tijdens de vaccinatie moeten de waterleidingen eerst leeg zijn en mogen de kippen een aantal uren niet drinken, zodat ze dorst krijgen. Het water mag geen antibioticaresiduen of ontsmettingsmiddelen bevatten en moet koel zijn. De kippen moeten in twee uur tijd de juiste waterhoeveelheid opdrinken. Aan de blauwe tong als gevolg van een waterstabilisator is te zien of voldoende dieren de vaccinoplossing gedronken hebben.
Het vaccin gaat direct door naar de darm. Na vaccinatie met Salmovac is het makkelijk om vaccin aan te tonen in mestswabs (2-5 dagen na vaccinatie): er is dan bewijs dat vaccin door de hennen is gegaan en effectief werkzaam is.’

Elke 15 weken moet de boer met overschoentjes door de stal lopen en mestmonsters aan het lab leveren om te zien of salmonella in de koppels zit. Als het een vaccinstam is, is het prima. Als het een veldstam is, krijgt de boer minder voor zijn eieren. ‘Laat dus altijd een positief SE-resultaat differentiëren op vaccinstammen. In Belgie en Nederland zijn er programma’s die standaard controleren of een SE gevonden bij leghennen, Salmovac is of niet’, stelt Van Leeuwen.

Extra zekerheid probleembedrijven

Ceva wil zich in eerste instantie vooral richten op probleembedrijven. Bedrijven waar een langere bescherming van de hennen van extra belang is. Van Leeuwen: ‘Als leghenhouder kan je bewijs krijgen dat je kippen goed gevaccineerd zijn, omdat ons vaccin zichtbaar is in mestmonsters na vaccinatie. Bijkomend voordeel is dat het vaccin in de kippen van opfok- naar legbedrijven meegenomen kan worden, zodat ook salmonellaverspreiders als muizen en ratten kunnen worden beschermd. Er wordt nog steeds subsidie gegeven op de aanschaf van salmonellavaccins.’

Langere bescherming

Als opfokorganisaties werken met drinkwatervaccinatie tijdens de opfok, dan is het volgens Van Leeuwen dat de kippen goed aankomen bij de leghenbedrijven omdat duidelijk gemaakt kan worden dat de salmonella-vaccins goed in de kippen zitten. Van Leeuwen: ‘Bij Salmovac werken we met een vaccine take op de vijfde dag na de vaccinatie. Dit geeft zekerheid dat de vaccinaties goed in de kippen zitten. Volgens de Samenvatting van Product Kenmerken (SPC) is er langer bescherming tegen Salmonella Enteritidis dan andere middelen. Goede vaccinatie is één van de onderdelen om salmonella onder controle te krijgen en te houden. De andere onderdelen zijn goede biosecurity en goede reiniging en desinfectie van de stallen en materiaal. Het is in onze ogen dan ook duidelijk dat bij salmonella bescherming de controle op toediening van de vaccins essentieel is’.