Fotoserie: Vrije uitloop hennen in nieuwe 2 sterren Beter Leven stal

De familie van Ramshorst uit Nijkerk (GD) huisvest de eerste ronde gangbare vrije uitloop hennen in hun nieuwe 2 sterren Beter Leven leghennenstal. „Onze eierhandelaar vroeg niet om 2 sterren Beter Leven eieren en bood een aantrekkelijke prijs voor vrije uitloop eieren voor de Duitse markt”, motiveert leghennenhouder Henri van Ramshorst. De familie koos voor een vlakbodemsilo, voeren vanuit het midden, de Pegasus eiertransport en wintergarden met zogeheten Heatgard lichtplaten en zichtstrook gordijn.

Henri (51), zijn zoon en opvolger Julian (24) en zijn broer Evert (61) van Ramshorst in de nieuwe stal. Henri, Evert en hun oudste broer Bert (64) van Ramshorst runnen twee legpluimveebedrijven in het Gelderse Nijkerk. Henri en Evert verzorgen de 58.000 vrije uitloophennen in beide stallen op hun locatie aan de Brandweg. Op deze locatie sloopten ze twee vleeskalverstallen en bouwden nieuw voor 23.000 vrije uitloop hennen. Bert (64) verzorgt de 58.000 dieren op hun locatie aan de Bunschoterweg, amper vijf minuten rijden van hun locatie aan de Brandweg. Zijn zoon Kilian van Ramshorst (29) helpt hem regelmatig mee. Kylian en zijn neefje Julian willen beide bedrijven in de toekomst overnemen. „We redden ons prima met ons drieën. Kylian en Julian werken beide fulltime buitenshuis en helpen met name in de weekenden mee. Wanneer we stoppen en Kylian en Julian de bedrijven overnemen, hebben ze hulp nodig om alles rond te kunnen zetten. Maar voorlopig gaan wij nog gewoon door”, zegt Henri.

De familie koos in de nieuwe stal voor het Bolegg Terrace volièresysteem van Vencomatic vanwege de goede prijs- kwaliteitverhouding. In de 14 meter brede stal, exclusief overdekte uitloop van 7 meter breed, staan drie rijen. „Aan de Bunschoterweg hebben we na de stalbrand in augustus 2019 vorig jaar november een nieuwe stal in gebruik genomen. Op onze locatie aan de Brandweg zaten destijds 360 vleeskalveren en 35.000 vrije uitloop hennen en wilden we al jaren volledig omschakelen naar leghennen. In maart ontvingen we de vergunning hiervoor. We hadden aanvankelijk helemaal niet zo’n haast om te stoppen met de kalveren en volledig om te schakelen. Maar vanwege corona ligt de kalvermarkt al een hele tijd volledig op zijn gat. Zo hadden we op het laatst nog slechts 330 vleeskalveren. Door de dramatische kalvermarkt is alles in een stroomversnelling gekomen. We hebben vanwege de prijs- kwaliteitverhouding voor dit volièresysteem gekozen. Twee nieuwe stallen bouwen binnen een jaar is niet niks. Dit volièresysteem was aanzienlijk goedkoper dan vergelijkbare systemen”, zegt Henri. „Er worden geen slechte volièresystemen meer gemaakt. Al heeft ieder systeem zijn voor- en nadelen”, vult Evert aan. Evert verzorgde voorheen de kalveren en gaat nu zijn broer Henri helpen bij de leghennen.

Een luchtfoto van het leghennenbedrijf van de familie Van Ramshorst met vooraan de nieuwe stal. Beeld: Henri van Ramshorst

De leghennenhouders kozen voor een vlakbodemsilo om ontmenging van het voer tegen te gaan. „Wanneer we het laatste voer uit een gangbare trechtervormige silo komt, daalt de voeropname omdat het laatste voer altijd veel fijner is”, zegt Evert. „Al is de ontmenging al minder dan enkele jaren geleden”, voegt Henri toe. „De vlakbodemsilo moet tot minder ontmenging leiden en betere technische resultaten. Of dat lukt, moeten de komende rondes uitwijzen”, stelt Evert.

De broers voeren vanuit het midden van de 100 meter (binnenwerks) lange stal. Ook zitten de drukregelaars van de drinknippels in het midden van de stal. „Door vanuit het midden te voeren is binnen vijf minuten het voer rond in de 100 meter lange stal. In onze bestaande leghennenstal uit 1997 duurt het bijna drie keer zo lang voordat het voer rond is. Hoe sneller het voer rond is, hoe minder onrust bij de hennen en hoe kleiner de kans op pikkerij”, motiveert Evert.

De familie koos voor mestbeluchting via een warmtewisselaar. „We hadden een milieuvergunning voor 660 vleeskalveren. We hebben tegen onze milieuadviseur gezegd dat we in plaats van onze 660 vleeskalveren zoveel mogelijk vrije uitloop hennen wilden houden. Dat kwam uit op 23.000. Maar hiervoor was mestbeluchting via een warmtewisselaar verplicht om aan de ammoniakemissie eisen te voldoen”, legt Evert uit. Ook werken ze met strooiselschuiven onder het volièresysteem.

De familie koos voor onderdrukventilatie. „We dachten aanvankelijk aan gelijkdrukventilatie. Maar aangezien we via de warmtewisselaar al met gelijkdrukventilatie werken, vond Boon Agrosystems, die de ventilatie bij ons heeft geleverd en geïnstalleerd dat dubbelop en niet nodig”, vertelt Henri.

De broers werken met een klimaatcomputer van Stienen. „Op onze andere locatie aan de Bunschoterweg werken we in de nieuwste stal ook met deze klimaatcomputer. Dat bevalt goed. In onze bestaande stal hier aan de Brandweg 4 werken we met een Hotraco klimaatcomputer. Die bevalt ook goed, maar in onze nieuwe stallen kiezen we bewust voor dezelfde klimaatcomputer vanwege het werkgemak”, motiveert Henri. „Mijn oudste broer Bert en zijn zoon Kylian weten al hoe deze Stienen klimaatcomputer functioneert.”

De pluimveehouders werken met twee groepen luchtinlaatventielen; een zomergroep en een wintergroep. „In de winter redden we ons wat betreft ventilatie een heel eind met de mestbeluchting via de warmtewisselaar. De luchtinlaatventielen hoeven dan niet ver open”, zegt Henri.

Voor in de stal hangt de hogedrukpomp voor de nevelkoeling. „Mocht het in de komende zomers wederom extreem warm worden dan kunnen we de staltemperatuur dankzij de nevelkoeling flink verlagen”, motiveert Evert. „Toen het in de zomer van 2019 buiten 40 graden Celsius was, hadden onze hennen daar weinig last van in onze bestaande stal, waar we niet met nevelkoeling werken. De voeropname en eierproductie bleven op peil en we hadden ook geen verhoogde uitval. Dat de hennen in onze stal veel ruimte hebben speelde ook mee”, zegt Evert. „Nu de temperaturen op bepaalde zomerdagen steeds extremer dreigen te worden – 40 graden gaat mogelijk vaker voorkomen – kiezen we met nevelkoeling voor extra zekerheid.”

Ze kozen voor zogeheten heatgard lichtplaten op de wintergarten. „De heatgard lichtplaten laten veel zonlicht door maar houden warmte van het zonlicht grotendeels tegen”, motiveert Henri. „Indien nodig kunnen we ook nog nevelkoeling in de wintergarten maken”, vult hij aan.

Ook kozen ze voor een zichtstrook gordijn. „We hebben veel andere stallen met een wintergarten bekeken. Als je de bovenste 30 centimeter een muurtje plaats of damwand met een houden balk erboven gaan de hennen erop zitten en schijten ze alles onder. Dat willen we niet”, zegt Evert. Daarop adviseerde Boon een zichtstrook gordijn. „We ervaren de komende jaren hoe dat ons bevalt”, stelt Evert.

De overdekte uitloop voldoet als enige in de stal nog niet aan de eisen van het 2 sterren Beter Leven keurmerk. „Dat kunnen we eenvoudig veranderen door drinktorens of drinknippels in de wintergarten te hangen”, motiveert Henri.

De broers kozen voor een zogeheten Pegasus eiertransportsysteem om de eieren naar boven te transporteren op de Vencobelt eiertransportband.

Dankzij het de rubberen flappen zakken de eieren iets naar onderen laat Henri zien. „Bij de overgang van eierband uit het legnest naar transportband kunnen er breuken optreden. Dat zou nu niet moeten voorkomen. Volgens Vencomatic zou het Pegasus eiertransportsysteem tot minder breukeieren moeten leiden. We gaan dat de komende tijd ervaren”, zegt Henri.

Via Vencobelt eiertransportbanden komen de eieren van beide stallen straks in het nieuwe eierlokaal.

Het nieuwe eierlokaal was vroeger een legbatterijstal en staat tussen beide leghennenstallen.

„In onze bestaande stal werken we met een eierinpakker van Staalkat. Die gaan we straks weer gebruiken. Bovendien investeren we in een palletizer. Ik raap iedere dag twee maal de eieren. Daar ben ik dagelijks zo’n 4 uur druk mee. Straks met de palletizer hopen we ’s morgens binnen anderhalf uur alle eieren eruit hebben en ’s middags binnen een uur”, zegt Henri.

De familie installeerde meerdere camera’s boven de eierbanden om in de gaten te houden of alles goed gaat.

De Gelderse pluimveehouders kozen voor daglichtstraten aan beide zijkanten van de nieuwe stal. „Ik vind de lichtinval en daardoor lichtverdeling in de stal via een daglichtstraat veel mooier dan met daglichtramen in het plafond”, zegt Henri. „Bovendien gaan daglichtramen na verloop van tijd stuk en moet je de ramen vervangen. Dat moeten we in onze bestaande stal iedere tien jaar”, vult zijn broer Evert aan.

De daglichtramen kunnen de broers automatisch verduisteren met een zeil.

Voor in de stal hangt een automatische dierweger. „Vooral de eerste weken nadat de hennen gearriveerd zijn, is het belangrijk de groei in de gaten te houden. In onze bestaande stal wegen we handmatig. De dierweger weegt automatisch. Hierdoor besparen we tijd”, motiveert Evert.

Ze investeerden ook in een doorloopdouche. „We zijn niet van plan iedereen die in onze stallen komt verplicht te laten douchen, aangezien douchen nog niet verplicht is. Ik verwacht echter wel dat douchen verplicht wordt”, verklaart Henri. „Bovendien willen we dat een dierenarts, voer- of hennenvoorlichter die bij ziek pluimvee of pluimvee dat geïnfecteerd is met vogelmijten (bloedluizen) wel doucht voordat ze onze stallen betreden”, vervolgt hij.

De familie koos voor een putloze mestband. „Mestbanden heb je nodig maar gaan altijd wel een keer stuk. Met een put is het helemaal een crime”, zegt Evert.

In de mestloods werken ze met een mestverdeelband van Konings.

Hoewel ze met de ovalen Vencomatic zitstokken werken, kozen ze niet voor het Q-Perch systeem dat vogelmijten dood. „We hebben in een jaar tijd twee nieuwe stallen gebouwd. Daarom moesten we de kosten laag houden. Indien we zeker weten dat we met Q-Perch zitstokken nooit meer vogelmijten hebben, hadden we er wel in geïnvesteerd. Maar Q-Perch houdt het vogelmijtprobleem beheersbaar. Ook dan kan het voorkomen dat je vogelmijten moet bestrijden met een bestrijdingsmiddel”, motiveert Evert.

De familie investeerde in een zelfstartend noodstroomaggregaat. „In het verleden werkten we met een noodstroomaggregaat die wij zelf moesten starten. Een zelfstartend noodstroomaggregaat werkt echter veel plezieriger. Binnen een minuut is de stroom dan terug. Dan heb je zomers geen stress indien je even weg bent”, verklaart Evert. Achter het noodstroomaggregaat zit een brandwerende muur. Hun verzekering verplichtte dat. Ze willen de ruimte waar het noodstroomaggregaat staat, namelijk ook gebruiken als werkplaats om onder meer in te lassen. „In augustus 2019 is één stal van onze broer Bert afgebrand. De verzekering was blij dat we voor glaswol kozen een aluminium plafond en niet voor dupanel of bijvoorbeeld sandwichpanelen. Aluminium en glaswol branden niet in tegenstelling tot dupanel of sandwichpanelen. Dat scheelt behoorlijk in verzekeringspremie”, legt Evert uit.

Voor de uitloop van de nieuwe stal zit een ruimte waarin de broers eieren in doosjes willen pakken. „We moesten per se voor een brandwerend eruit kiezen”, licht Henri toe. „We verkopen nu 25.000 eieren per week rechtstreeks aan restaurants hier in de regio of via huisverkoop. Dat aantal willen we de komende jaren verhogen naar 30.000 per week. Ik blijf mezelf vooral richten op de leghennen. Evert moet zich met de rechtstreekse verkoop bezighouden”, vertelt Henri. „De Bunschoterweg is wat betreft verkeer een veel drukkere weg dan hier de Brandweg. Toch verkopen we hier meer eieren dan aan de Bunschoterweg. Veel fietsers kopen eieren uit onze automaat. We installeren binnenkort een nieuwe eierautomaat aan de Bunschoterweg”, zegt Evert. „Via reclame – bijvoorbeeld in regionale weekbladen en social media zoals Facebook – willen we onze huisverkoop en rechtstreekse eierenverkoop vergroten”, geeft Henri aan.

De huisverkoop aan de Brandweg vindt plaats vanuit een hokje aan de voorzijde van het bedrijf. Hierin staat een eierautomaat.

De familie beschikt over eigen eierdoosjes.

De broers van Ramshorst ontvangen aanstaande dinsdag 14 september 23.000 jonge hennen in de nieuwe stal. De hennen in de oude stal zijn momenteel 92 weken, maar zitten nog goed in de veren. „We gaan volgend jaar waarschijnlijk één koppel ruien zodat we altijd eigen vrije uitloop eieren kunnen verkopen. Mijn broer Bert houdt scharrelhennen. We willen echter altijd vrije uitloop eieren rechtstreeks aan consumenten en restaurants kunnen verkopen. We ontvangen namelijk een meerprijs voor die eieren ten opzichte van scharreleieren”, motiveert Henri. „Dat de ziektedruk groter is door twee leeftijden leghennen op één leeftijd nemen we voor lief.”

Lees de reportage met het ondernemersverhaal van de broers van Ramshorst zaterdag 25 september in het regionale agrarische vakblad Vee & Gewas.

Lees de reportage met het ondernemersverhaal van de familie van Ramshorst zaterdag 25 september in het regionale agrarische vakblad Vee & Gewas. Klik hier om een gratis proefnummer voor Vee & Gewas aan te vragen en hier om abonnee te worden op Vee & Gewas.

Aanstaande zaterdag 11 september houdt de familie een open dag op hun leghennenbedrijf aan de Brandweg 4, 3861 MV in Nijkerk. Bezoekers zijn van 12.00 tot 17.00 uur welkom.

Tekst: Tom Schotman

Groeide op een vleeskuikenbedrijf in het Achterhoekse Vragender op. Schrijft sinds augustus 2013 voor Pluimveeweb.nl, vakblad Pluimveeweb, Pigbusiness.nl, vakblad Pig Business en de regionale agrarische vakbladen van Agrio.

Beeld: Susan Rexwinkel, Henri van Ramshorst

Dossier(s)

Dit artikel is onderdeel van de volgende dossiers:

Nieuwbouw leghennenstal

Subcategorieën

Subcategorieën

Subcategorieën

Subcategorieën

Fotoserie: Vrije uitloop hennen in nieuwe 2 sterren Beter Leven stal

Tekst: Tom Schotman

Dossier(s)

Praat mee

Nieuwsbrief

Fotoserie: Vrije uitloop hennen in nieuwe 2 sterren Beter Leven stal

Tekst: Tom Schotman

Deel dit artikel

Dossier(s)

Praat mee

Nieuwsbrief