Minister gaat wetsvoorstel maken voor verplicht cameratoezicht in slachthuizen

De NVWA heeft vanaf 2017 in samenwerking met de grootste pluimvee- en roodvleesslachterijen gewerkt aan de invoering van cameratoezicht op dierenwelzijn. Dit was op inzet van vrijwilligheid, waardoor er nog geen wetgeving nodig was. Aanleiding voor deze stap was de motie van Esther Ouwehand van de Partij voor de Dieren, die in 2017 de regering opriep 'in te zetten op cameratoezicht in alle Nederlandse slachthuizen en verplichting daartoe niet uit te sluiten'.

De NVWA is positief over de inzet van camera's in slachthuizen voor het toezicht op dierenwelzijn. De instantie vindt dat daarmee de aandacht voor dierenwelzijn is toegenomen en dat de camera's het toezicht versterken. Daarnaast heeft de dienst het beeld dat een groot deel van de slachthuizen de camerasystemen zelf ook gebruikt voor bijvoorbeeld monitoring van medewerkers.

Daarbij werken het bedrijfsleven en de NVWA naar eigen zeggen goed samen op dit dossier en daarnaast wordt de medewerking vanuit het bedrijfsleven positief genoemd. Zo hebben de circa 90 grootste slachthuizen van Nederland vrijwillig camera’s geplaatst.

Er zijn wel wat kanttekeningen. Zo zijn de slachterijen niet bereid de NVWA de beelden op afstand uit te laten kijken of de beelden te verstrekken. Ook vindt men de toezichtdruk hoog. Bedrijven voelen cameratoezicht als een sterke verzwaring van het toezicht op dierenwelzijn, zo blijkt uit de evaluatie.

Meer overtredingen bij cameratoezicht

Uit de resultaten van 2020 blijkt dat het aantal geconstateerde overtredingen in slachthuizen met cameratoezicht verhoudingsgewijs bij roodvleesslachthuizen hoger is dan bij regulier fysiek toezicht. De NVWA is van mening dat cameratoezicht (op termijn) nog meer kan bijdragen aan de naleving en het efficiënter inrichten van het toezicht en doet aanbevelingen om in de toekomst het positieve effect van cameratoezicht te behouden en vergroten.

Als aanbeveling doet de NVWA dan ook een wettelijke verplichting van cameratoezicht. Omdat de Tweede Kamer dit tijdens een debat van 8 juli ook aangaf, gaat de minister een voorstel voor wettelijke verplichting van cameratoezicht voorbereiden. Hoe dat eruit komt te zien, is nog niet bekend. Schouten gaat daar nader onderzoek naar doen.

Zo noemt ze het van belang dat er een analyse wordt gemaakt van de impact van dergelijke wetgeving op onder andere de privacy. Daarnaast dient er voldoende aandacht voor technische en praktische uitvoerbaarheid te zijn. De NVWA en het bedrijfsleven worden nauw betrokken bij de voorbereiding van het wetsvoorstel, dat Schouten in het najaar van 2022 hoop te sturen naar de Tweede Kamer.

Slimme camera's

Daarnaast wil de minister in de voorbereiding van het wetsvoorstel ook het gebruik van slimme camera's meenemen. De bewindsvrouw is van mening dat het gebruik van uitgeselecteerde beelden videomonitoring in slachthuizen aanzienlijk effectiever maakt. Ze volgt daarom ook deze ontwikkeling op de voet. Als kanttekening plaatst Schouten wel dat het complex is om het te organiseren binnen de Europese wet -en regelgeving; daar waar toezicht op de naleving uitsluitend fysiek kan worden gesteld, kan dat niet door (slim) cameratoezicht gebeuren.

De minister realiseert zich ook dat er veel variatie mogelijk is tussen zogenaamde slimme cameravideosystemen, op het gebied van functionaliteiten, maar ook op het gebied van gehanteerde attentiegrenzen en betrouwbaarheid. Hoe een selectie van beelden tot stand komt, is als buitenstaander lastig te doorgronden. Er moet vertrouwen zijn in de gebruikte algoritmes, zo legt ze uit.

Daarnaast vormt een belangrijke factor voor succesvolle implementatie van slim cameratoezicht de acties die een slachthuis neemt in reactie op de aangeboden beelden. Schouten zal, mede in het kader van de te ontwikkelen regelgeving, bekijken welke rol van de overheid nodig is om de kwaliteit en betrouwbaarheid van dergelijke systemen te borgen.