'Oneerlijke margeverdeling staat toekomstbestendige landbouw in de weg'

„Net als veel andere leghennenhouders met vrije uitloop hennen draaien we nu voor te lage prijzen met onze vrije uitloop hennen. Het is typerend dat andere schakels in de keten niet transparant zijn over de margeverdeling of niet open willen zijn over het feit dat deze nog steeds bijzonder oneerlijk verdeeld is.”

„Onze eierhandelaar betaalde de eerste weken nadat de 16-weken termijn verlopen was de contractprijs min 1 euro per 100 eieren voor vrije uitloop eieren uit. De laatste weken betaalt hij echter uit op basis van 45 procent van de contractprijs en 55 procent van de NOP-richtprijs voor scharreleieren 2.0. Vergeleken met andere eierhandelaren gaat hij er nog netjes mee om, zo hoor ik van collega’s.”

Zelfde eierprijs als opa

Hardeman houdt 16.500 vrije uitloop hennen in één stal en 1.100 vleeskalveren op hun familiebedrijf in Renswoude. Hun huidige koppel is de laatste in de leghennenstal. Eind van het jaar gaan ze de stal slopen en een nieuwe bouwen omdat de stal versleten is.

„We kiezen ervoor om een switch te kunnen maken tussen biologisch en vrije uitloop; 12000 versus 17000 leghennen. Dit allemaal met zo veel mogelijk ‘diploma’s; KAT, IKB, VLOG, SKAL, 2 sterren Beter Leven keurmerk en Maatlat Duurzame Veehouderij (MDV). Daarnaast investeren in technieken om de uitstoot van ammoniak, fijnstof en geur flink te reduceren. De investering in die technieken is fors. De totale kosten voor de stal bedragen circa 900.000 euro. Ik wil die uitdaging aangaan als jonge boer. Alleen wat krijgen we als extra voor al die ‘diploma’s’? Niets extra! Mijn prijs voor de eieren is ongeveer hetzelfde als wat mijn opa 40 jaar geleden ontving.”

Hardeman is daar ontstemd over. „We hebben allemaal de mond vol van verduurzaming, dierwelzijn enzovoorts. Maar eierhandelaren durven geen redelijke prijs voor vrije uitloop eieren aan te bieden op langere termijn. Deze terughoudendheid van eierhandelaren in de uitbetalingsprijs staat de verduurzaming van de sector in de weg omdat leghennenhouders wel twee keer moeten nadenken of verduurzaming loont.”

Half centje meer

„En waar praat je over. Vrije uitloop eieren zijn voor 30 cent per stuk de koop in supermarkten. Als wij als leghennenhouder een half centje of centje meer ontvangen, kunnen we al veel beter uit de voeten. Een halve cent, dat is niks”, stelt Hardeman. Hij wil niet noemen hoe hoog de bodemprijs is die zijn eierhandelaar geboden heeft.

De oplossing is een eerlijkere margeverdeling in de keten. „Supermarkten moeten een klein deel van hun marge afstaan aan Nederlandse leghennenhouders. En dan nog houden ze heel veel marge over op eieren. En eierhandelaren moeten vrije uitloop eieren duurder verkopen aan supermarkten zodat zen ons een hogere eierprijzen kunnen bieden.”

Dat boeren hogere prijzen moeten ontvangen, werd de afgelopen jaren al meermaals benadrukt door diverse mensen die binding met de agrarische sector hebben. „Minister Schouten heeft dat ook al tig keer genoemd. Maar tot op heden toe gebeurt er niets. Daar moet echt verandering in komen. Het roer moet om. Hoe dat moet, weet ik ook niet. Wij bouwen nu een nieuwe stal en ondervinden welke lage prijzen we geboden krijgen. We worden hiermee keihard op de feiten gedrukt gezien de flinke investering en alle risico’s.”

'Maatschappij wil kleinschaligheid'

Zijn plan is het om binnen nu en vijf jaar het bedrijf over te nemen. „Dan weet je dat je jarenlang een flinke financiering op je nek hebt. Dat is prima, maar dan moeten de prijzen van eieren ook zo zijn dat ik dat financiële risico verantwoord kan aangaan.”

„We blijven bewust klein omdat dat bij onze bedrijfsvoering past. Bovendien wil de overheid en de maatschappij geen verdere schaalvergroting. Meer hennen of kalveren houden willen we zelf echter ook niet. Om bestaansrecht te houden, moet de prijs voor vrije uitloopeieren wel omhoog.”

Hardeman zit in het regiobestuur van LTO Gelderse Vallei. Hij ziet dat ook als regionale overheden soms eindeloos gesproken wordt over verduurzaming, andere verdienmodellen, vitaal platteland, enzovoorts, enzovoorts. Dit gebeurt allemaal met hele goede intenties volgens hem. „Dat is allemaal best, maar het punt is: Betaal de boeren beter, dan komt de rest vanzelf.”