'Veldbonen en granen kunnen sojaschroot vervangen in bio-leghennenvoeder'

In hun zoektocht naar lokale alternatieve eiwitbronnen kwam het onderzoeksconsortium al gauw terecht bij veldbonen. Deze zijn eiwitrijk, maar bevatten ook veel zogeheten anti-nutritionele factoren (ANF), zoals vicine en convicine, waardoor ze intoxicatie kunnen veroorzaken bij leghennen. Bijkomend probleem in de biologische sector is dat het aantal toegelaten verwerkingsmethodes beperkter is dan in de reguliere sector. Inkuilen als verwerkingstechniek behoort echter wel tot de mogelijkheden.

In het het zogeheten Kuileg-project werd een antwoord gezocht op twee centrale onderzoeksvragen: 1. In welke mate wordt het gehalte aan ANF gereduceerd bij het inkuilen van veldbonen?’en 2. Is het haalbaar om lokaal geteelde mengteelten van veldbonen en granen in te zetten als alternatieve eiwitbron voor kippen?

Geen grote verschillen qua resultaten

Uit een eerste proef waarbij verschillende types mengteelten (veldbonen in combinatie met granen) werden ingezaaid, bleek het inkuilen effectief een succesvolle techniek te zijn om de aanwezige ANF te reduceren. Vooral de vicine-gehaltes daalden spectaculair, soms zelfs met meer dan de helft, tot zelfs bijna 90 procent bij de winterveldboonvariëteit Axel. Daarnaast bleef de nutritionele waarde (ruw eiwit, ruw vet en ruwe celstof) van de kuil nog steeds goed. Door deze veelbelovende resultaten werd ook een prestatie- en een verteringsproef bij leghennen uitgevoerd aan het Vlaamse Instituut voor Landbouw-, Visserij- en Voedingsonderzoek (ILVO). Daarbij werd het aandeel sojaschroot in het voeder (zoveel mogelijk) vervangen door (ingekuilde) veldbonen of een ingekuilde mengteelt van veldbonen en granen.

In de prestatieproef werden geen significante verschillen gevonden tussen de verschillende voeders voor wat betreft prestaties (legpercentage, eigewicht, eimassa, voederopname en voederconversie) en eikwaliteit (schaaldikte, breuksterkte, dooierkleur en Haugh Unit). De verteerbaarheid bleek beter bij de ingekuilde mengteelten in vergelijking met de droge veldbonen. Mogelijk zorgt het inkuilproces voor een verbeterde eiwitbeschikbaarheid. Uit deze proeven stelde het onderzoeksteam vast dat het mogelijk is om sojaschroot in biologisch leghennenvoeder te vervangen door een ingekuilde mengteelt van veldbonen en granen.

Proeven bij leghennen en vleeskuikens

Eind 2020 werd een vervolgproject opgestart, dat Optipluim genoemd werd. In dit project zullen dezelfde partners de meest optimale teelt van vlinderbloemige gewassen voor pluimveevoeding bepalen. Er wordt gefocust op het telen van veldbonen en erwten, in combinatie met gerst, tarwe of triticale. Het doel hierbij is om een maximale eiwitopbrengst te krijgen. Naast inkuilen zullen ook andere verwerkingsmethodes, zoals toasten en extruderen (ook toegelaten in de biologische sector), worden onderzocht. In het kader van dit project zullen proeven plaatsvinden bij zowel biologische als reguliere leghennen en vleeskuikens. Ook staat er een haalbaarheidsstudie vanuit economisch en milieukundig standpunt op het programma. Meer informatie is op te vragen bij Marta Lourenço via marta.lourenco@ilvo.vlaanderen.be of te vinden via www.pluimveeloket.be.

De resultaten kwamen naar voren uit het zogeheten Kuileg-project. Dit project liep drie jaar en werd gefinancierd door het Vlaams Departement van Landbouw en Visserij. Belgische partners ILVO (Instituut voor Landbouw-, Visserij- en Voedingsonderzoek), Inagro en Proefhoeve Bottelare (HOGENT-UGent) zochten en vonden een lokaal alternatief voor sojaschroot in biologisch leghennenvoeder.

„Binnen nu en tien jaar voeren Nederlandse leghennenhouders nog niet massaal sojavrije voeders aan hun dieren omdat de prestaties dan achterblijven of de kosten van de sojavrije voeders te hoog zijn." Dat verwacht onderzoeker Laura Star van de Schothorst Feed Research. Star zei dit eind juni 2017 tijdens de Pluimveeweb thema-avond Voeding.