Bierema enthousiast over aangepaste voersamenstelling vleeskuikens

Fotoserie: 'Lagere afkeur met 5 procent minder soja in het voer'

Nadat de familie Bierema 5 procent soja in het vleeskuikenvoer verving voor gemalen tarwe draait het beter bij hun reguliere vleeskuikens. „In 2020 bedroeg onze afkeur gemiddeld 0,6 procent. Dat is erg laag", duidt Jan Pieter Bierema. Het voer is 80 cent per 100 kilo goedkoper, maar doordat de bruto voederconversie 8 tot 10 punten hoger is en rond de 1,62 ligt bij een aflevergewicht van gemiddeld 2,65 kilogram, loont het financieel niet. „Een slachterij zou eigenlijk 1,5 cent per kilo meer moeten betalen zodat het rendeert”, vindt Jan Pieter Bierema.

Jan Pieter (55) en zijn vrouw Aletta (54) Bierema houden in Usquert (GR) in twee stallen 85.000 reguliere vleeskuikens en hebben 67 hectare akkerbouw. Zoon Jan Dirk (28) wil het bedrijf in de toekomst overnemen. Hij heeft nu nog een fulltime baan buitenshuis, maar helpt in de avonduren en weekenden vaak mee. Dochter Laura (25) werkt ook buitenshuis. Zij heeft vooralsnog geen interesse in een overname. Aletta en Jan Pieter verzorgen ieder één stal vleeskuikens.

De familie bouwde in 1999 hun eerste vleeskuikenstal omdat de opbrengsten uit de 67 hectare akkerbouw te gering waren voor een gezinsinkomen. Aletta verzorgt vanaf de start de kuikens in die stal omdat Jan Pieter destijds nog vrijwel fulltime werkte als vrachtwagenchauffeur in de Benelux en Scandinavië. Nadat ze in 2008 hun tweede vleeskuikenstal in gebruik namen, werkt Jan Pieter volledig thuis. Hij verzorgt sindsdien de kuikens in hun nieuwste stal.

Hun tweede en nieuwste vleeskuikenstal uit 2008 staat op zo’n 400 meter afstand van hun vleeskuikenstal uit 1999. „We mochten de nieuwe stal in 2008 niet naast de bestaande stal bouwen omdat de provincie pluimvee ziet als neventak. De tweede locatie was een bedrijf dat in 1979 is opgekocht.” De familie houdt twee leeftijden vleeskuikens. In de oudere stal worden twee weken later kuikens opgezet.

Bierema ontving vrijdag 12 februari voor de tweede keer 18 daagse voorgebroede eieren die ze in hun nieuwste stal lieten uitkomen volgens het Nestborn concept. De eieren kwamen op dag 19, 20 en 21 uit. „De start van die kuikens is beter. Ik ben er tot nu toe heel enthousiast over. Nestborn kan ons helpen met ons streven om antibioticavrij kuikens te houden.”

In tegenstelling tot Nestborn is hij niet enthousiast over Hatchcare. In dat concept krijgen de kuikens in de broederij voer en water. „We hebben drie rondes Hatchcare kuikens gehad en iedere ronde hadden ze vanaf de start coli problemen. Ik heb mijn broederij gezegd dat we nooit meer Hatchcare kuikens willen ontvangen.” De familie streeft er naar om antibioticavrij reguliere vleeskuikens te houden. Dat lukt Aletta nu al drie jaar en Jan Pieter in 2019. „Bij de Hatchcare kuikens moest ik afgelopen jaar antibiotica inzetten door coli problemen. Een andere ronde wilden de kuikens nauwelijks groeien en kenden ook gezondheidsproblemen. De oorzaak daarvan bleef onbekend. De broederij heeft het toen netjes opgelost.” In de nieuwere stal met de indirecte heater ontvangt de familie Nestborn kuikens en in de oudere stal de eendagskuikens van een andere broederij zodat ze de kuikenkwaliteit kunnen vergelijken.„De broederij die ons eendagskuikens levert, heeft ons altijd prima behandeld. Daarom zijn we nog niet van plan om in onze andere stal binnen een half jaar over te gaan op Nestborn. Maar als onze ervaringen met Nestborn zo goed blijven, doen we dat in de verdere toekomst wellicht wel.”

De vleeskuikenhouder koos in 2008 voor het Imagosysteem als ammoniak reducerend systeem. In 2014 investeerde hij in een warmtewisselaar bij de oude stal. Dit beviel zo goed, dat in 2015 bij de nieuwere stal ook een wisselaar werd geïnstalleerd. Een heater blaast warme lucht in de luchtstroom van de warmtewisselaar. Om de heater op die plek en zo op te hangen, bedacht Bierema zelf. Hij is er tevreden over. „Het streven is dat de zes Priva heaters in de stal nauwelijks meer branden. Dat lukt tot nu toe aardig. Met de storm tijdens afgelopen kerst en begin februari tijdens de strenge vorst samen met weer een oosterstorm moesten de heaters wel flink bijspringen.”

Bierema koos in 2014 en 2015 voor warmtewisselaars van Big Dutchman en is daar enthousiast over. „De warmtewisselaars zorgen voor een goed stalklimaat en lagere stookkosten. Bovendien zien ze er beide nog zo goed als nieuw uit. Een aantal collega-vleeskuikenhouders klaagden onlangs in onze studieclub dat hun tien jaar oude warmtewisselaars, van een andere leverancier, al veel roestplekken hebben en binnen korte tijd vervangen moeten worden. Sommige spreken al over total loss. Onze warmtewisselaar van Big Dutchman is een goede keuze geweest met verrekt weinig onderhoudskosten.”

De Groningse vleeskuikenhouder heeft ook in het midden van de 125 meter lange stal voerhoppers. „We geven onze kuikens drie voerbeurten zodat ze vanaf een leeftijd van drie weken de voerpannen dagelijks een keer leeg vreten. Zo proberen we de voederconversie laag te houden. Dankzij de hoppers in het midden van de stal zit er sneller voer in alle voerpannen en trek je de kuikens wat minder naar voren waar de bezetting niet te hoog moet worden.” De hoppers in het midden komen slechts voor een kwart tot de helft vol, zodat de pannen voor de hopper niet leeg blijven doordat de pan met sensor eerder vol is. De hoppers worden alleen gevuld als voor in de stal langer dan 15 minuten de hoppers niet gevuld worden.

In hun nieuwste stal van 108 meter lang werkt Bierema met twee lijnen drinknippels van 52 meter lang per drukregelaar in plaats van één lijn van 104 meter lang. In de oudere stal zijn vier drukregelaars op 110 meter drinklijn gemonteerd. Agrotechniek in Hoogeveen, dat in 2013 failliet ging, leverde en installeerde de inrichting in de eerste stal en maakte veel fouten. Zo was de waterdruk in de drinknippellijnen eerst niet goed omdat Agrotechniek had gekozen voor één drukregelaar per drinknippellijn van 80 meter. „Wij waren in 1999 nieuwkomers. Ik was toen 33 en had nog geen ervaring met het houden van vleeskuikens. Toen ik later besefte welke fouten Agrotechniek had gemaakt, besloot ik dat die mij nooit meer iets hoefden te leveren. Het had ons bijna de kop gekost destijds. Het was een wanprestatie die door herinvestering moest worden goedgemaakt. Toen hebben we een hele levensles geleerd.” In 2008 hadden zijn vrouw Aletta en hij ervaring met het houden van vleeskuikens. Bierema bedacht toen zelf hoe hij zijn stal wilde inrichten. „De voerlijnen en Priva heaters heb ik destijds tweedehands gekocht. Twee zzp-ers hebben toen de inrichting en installatie gedaan.”

In hun nieuwste stal werkt de familie naast de warmtewisselaar volledig met lengteventilatie. In hun oude stal werkt de familie met combiventilatie. De eerste stap gaat via de nok en pas later schakelen de lengteventilatoren in. „Met zowel combiventilatie als volledige lengteventilatie kunnen we goed uit de voeten. Nu we slechts 16,5 kuikens per meter opzetten in plaats van 24,5 hebben we de bandbreedte van de ventilatie op 8 graden gezet, na een goede tip van klimaatspecialist Henk Rodenboog. Nu er minder kuikens in de stal zitten, hoeven we minder te ventileren. De verhoging van stookkosten per kuiken vallen mij, mede hierdoor, nog enigszins mee.”

In zowel de oude als nieuwe stal zit een PVC buis in de muur om de dode kuikens rechtstreeks in de kadaverton te deponeren.

De familie ent hun kuikens niet tegen Gumboro en Infectieuze Bronchitis (IB). „Hier in Noord-Groningen vlak aan de kust zit weinig pluimvee. Dan hoef je in tegenstelling tot veel andere gebieden in Nederland niet per se te enten tegen Gumboro en IB. Bovendien is enten tegen IB mijns inziens niet nodig als het stalklimaat goed is. Door niet te enten tegen Gumboro en IB besparen we heel veel geld.” Jaren geleden kregen de kuikens van Bierema wel Gumboro tijdens een ronde. „We hadden die ronde natuurlijk veel meer uitval en lagere groei. Maar over een heel jaar genomen loonde het ook dat jaar om niet te enten tegen Gumboro. Door niet te vaccineren tegen Gumboro besparen we circa 900 euro per ronde in iedere stal. Voor onze beide stallen besparen we daardoor ruim 13.500 euro per jaar. De financiële schade van die ene ronde was minder dan het bespaarde bedrag van dat hele jaar.”

Bierema investeerde de afgelopen jaren in 825 zonnepanelen en liet in 2012 een windmolen installeren. Hierdoor levert de familie meer energie dan dat ze afnemen. „Zonnepanelen leveren ’s nachts geen stroom op. Hier vlakbij de Groningse kust waait het vaak hard. Daarom heb ik in 2012 deze windmolen gekocht. Na revisie en installatie kostte deze 80.000 euro all-in. Aangezien de windmolen op een grootverbruikaansluiting moest worden aangesloten werd dat ook gerealiseerd. Daar pluk ik nu de vruchten van. Aangezien het om een gebruikte windmolen ging uit de jaren ‘80 was SDE aanvragen niet mogelijk. Ik had zoveel persoonlijke energie in een bouwvergunning gestoken in 2004 dat ik de windmolen toch heb neergezet acht jaar later. Ik kon namelijk acht jaar lang niet voor een rendabele prijs een windmolen kopen. Daar moet je net tegen aan lopen. Vanaf oktober 2012 tot 1 januari dit jaar heeft de windmolen 845.000 kilowattuur (kWh) opgeleverd. Het onderhoudsabonnement kost 2.150 euro per jaar en in 2019 hadden we een extra kostenpost van 21000 euro. Het is allemaal geen weelde, want stroom kost slechts 4.500 euro per 100.000 kWh. Bij eigen gebruik bespaar je echter ook op energiebelasting. En de energiebelasting gaat omhoog”, verwacht Bierema. Hij hecht er veel waarde aan om zelf zijn energie op te wekken. „Naast dat ons hele bedrijf energieneutraal is, wekken we stroom op voor 60 Nederlandse gezinnen. Dat geeft ons een goed gevoel omdat we zo bijdragen aan een beter milieu”, zegt hij. „Vergeet niet dat ook onze consumptie aardappelen voor de frietfabriek negen maanden lang worden bewaard in de mechanische koeling. Duurzaamheid, daar draait het om. Helaas wordt dat nog te weinig door onze burgers en bedrijven gewaardeerd.” Waar veel mensen, overheden en ook bedrijven praten over het gebruik van duurzame energie, doet Bierema dat al meerdere jaren lang op zijn bedrijf.

Op dit kastje kan Bierema realtime de stroomsterkte van zijn 250 Ampère grootverbruikaansluiting zien. Op deze aansluiting is het gehele bedrijf aangesloten, inclusief de zonnepanelen en windmolen. „Bij opbrengsten boven de 265 Ampère worden de omvormers van de zonne-energie iets bijgestuurd om de aansluiting niet te overbelasten.”

Bierema investeerde vorig jaar 4.000 euro in een elektrische boiler en elektrische cv-ketel in de stal en een 400 liter boiler in de woning. De andere stal had al een boiler. Met tijdklokken worden de boilers tussen 10.00 uur en 16.00 uur warm gemaakt. „We douchen altijd nadat we de kuikens hebben verzorgd. Ook is het voerlokaal voorzien van vloerverwarming. Aangezien de overheid wil dat we minder gas gebruiken, heb ik vorig jaar elektrische boilers gekocht. In Frankrijk doen ze niet anders, maar daar hebben ze kernenergie.”

De zonnepanelen liggen op zijn akkerbouwloods en werktuigberging. Hun bouwblok voor de akkerbouw ziet er als volgt uit: 17,5 hectare (ha) suikerbieten, 8 ha consumptieaardappelen, 6 ha pootaardappelen, 13 ha uien, 21,5 ha wintertarwe en 19 ha gras en kwelder voor schapen. De familie gaat voorlopig op dezelfde voet verder met hun bedrijf. „Verder groeien, zien we niet zitten. Indien mijn vrouw een dag ziek is, kan ik haar werkzaamheden erbij doen. We willen alles goed kunnen nakomen. Onze zoon Jan Dirk (28) zal het bedrijf in de toekomst waarschijnlijk overnemen. Met de huidige omvang is het bedrijf toekomstbestendig.” Lees aanstaande zaterdag 27 februari in het regionale agrarische vakblad Veldpost meer over de ervaringen van Jan Pieter en zijn vrouw Aletta Bierema met hun aangepaste voer.

Jan Pieter en zijn vrouw Aletta Bierema uit het Groningse Usquert lieten het voer aanpassen nadat de familie in 2019 een aantal minder goede rondes gedraaid had. „Bij mindere koppels wijst onze dierenarts ons altijd op de witte flatsen in het strooisel”, geeft Bierema aan. „Volgens hem zijn witte flatsen in het strooisel een teken dat de kuikens niet al het eiwit in het voer volledig benutten.” Dat zette Bierema aan het denken. Na meerdere intensieve gesprekken met zijn voervoorlichter liet hij in februari vorig jaar zijn voer aanpassen.

Met hun huidige samenstelling groeien hun reguliere vleeskuikens iets minder snel waardoor het iets makkelijker loopt. Zijn voerfabrikant Gebroeders Fuite Veevoeders heeft vijf fases voer voor vleeskuikens. Fase 1 en fase 2, dat de kuikens tot dag veertien krijgen, is zijn voer hetzelfde als de standaardvoeders. „Maar in fase 3 zit 3 procent minder soja in het voer en in fase 4 en 5 zo’n 6 procent. Gemiddeld zit er zo’n 5 procent minder soja in het voer van onze kuikens verwerkt.”

Gemalen tarwe

Het 5 procent lagere soja-aandeel in het voer is vervangen door gemalen tarwe. „De gemalen tarwe moet echt verwerkt worden in de voerkorrels”, stipt Bierema aan. Door de aangepaste voersamenstelling is zijn voer gemiddeld 80 cent per 100 kilo goedkoper dan standaardvoer. Doordat de bruto voederconversie 8 tot 10 punten hoger is en op zo’n 1,62 ligt bij een aflevergewicht van gemiddeld 2,65 kilo, loont het financieel echter niet. „Een slachterij zou eigenlijk 1,5 cent per kilo meer moeten betalen omdat ze zulke mooie kuikens krijgen met nauwelijks afkeur zodat het financieel wel loont”, vindt Bierema.

Zijn huidige slachterij doet dat niet en tot nu toe kon hij ook geen afnemer vinden die dat wel doet. Toch gaat de familie op de huidige voet verder. „Het loopt nu allemaal makkelijker. Zo is de gemiddelde uitval lager dan voorheen. Doordat het beter loopt, hebben we meer werkplezier.”

Lage bezetting

Dat het beter draait, wijdt Bierema ook deels aan hun lage bezetting. „We zetten nu nog slechts 16,5 kuikens per vierkante meter op en laden niet meer uit.” Tot 2017 zette de familie altijd zo’n 24,5 kuikens per meter op en laadde altijd één keer en soms twee keer kuikens uit. „De lagere bezetting heeft bij ons een positief effect op de gezondheid, het stalklimaat en de strooiselkwaliteit en verhoogde ons werkplezier.”

Lees aanstaande zaterdag 27 februari in het regionale agrarische vakblad Veldpost meer over de ervaringen van Jan Pieter en zijn vrouw Aletta Bierema met hun aangepaste voer. Klik hier om een gratis proefnummer voor Veldpost aan te vragen en hier om abonnee te worden op Veldpost.

Tekst: Tom Schotman

Groeide op een vleeskuikenbedrijf in het Achterhoekse Vragender op. Schrijft sinds augustus 2013 voor Pluimveeweb.nl, vakblad Pluimveeweb, Pigbusiness.nl, vakblad Pig Business en de regionale agrarische vakbladen van Agrio.

Beeld: Tom Schotman

Subcategorieën

Subcategorieën

Subcategorieën

Subcategorieën

Bierema enthousiast over aangepaste voersamenstelling vleeskuikens

Fotoserie: 'Lagere afkeur met 5 procent minder soja in het voer'

Gemalen tarwe

Lage bezetting

Tekst: Tom Schotman

Praat mee

Nieuwsbrief

Bierema enthousiast over aangepaste voersamenstelling vleeskuikens

Fotoserie: 'Lagere afkeur met 5 procent minder soja in het voer'

Gemalen tarwe

Lage bezetting

Tekst: Tom Schotman

Deel dit artikel

Praat mee

Nieuwsbrief