Fotoserie: 'Vogelgriep waarschijnlijk via ventilatie binnengekomen'

Hoogpathogene vogelgriep overvalt je is de ervaring van Gert-Jan van Beek. Plotseling is het gedrag van de kippen compleet anders en de uitval is gigantisch. „Het overkomt je. Wij hebben het niet buiten kunnen houden ondanks alle strenge hygiënemaatregelen. We zijn er vrijwel zeker van dat het virus via de luchtinlaat binnen is gekomen."

Het eerste met vogelgriep besmette bedrijf ligt in het Gelderse Altforst. Gert-Jan van Beek (links) en bedrijfsleider Thom ter Haar staan hier voor de twee etage stal waar de uitbraak in de onderste stal begon. Het koppel vleeskuikenouderdieren was toen 39 weken oud.

Het vermeerderingsbedrijf heeft drie stallen met in totaal 37.000 vleeskuikenouderdieren. Bedrijfsleider Thom ter Haar is verantwoordelijk voor de dagelijkse werkzaamheden. In Rhenen houdt Pluimveegroep Van Beek 70.000 leghennen en exploiteert een pakstation met afzet van reguliere scharreleieren en het merk Eitje van de Boer.

Altforst ligt in het Land van Maas en Waal. „We hebben hier weilanden vol met watervogels gezien. Net als andere jaren. Maar we hebben geen dode watervogels gezien”, zegt de pluimveehouder. Hij benadrukt dat Nederland net op tijd was met de ophokplicht op 23 oktober. Als de ophokplicht later was ingegaan, was de schade enorm geweest verwacht Van Beek. Zij zagen de eerste verschijnselen op dinsdag 27 oktober.

In 2012 verbouwde van Beek het voormalige kooibedrijf om naar vleeskuikenouderdieren: renoveerde stal 1 en bouwde een nieuwe twee etage stal, stal 2 en 3. „In de onderste etage, stal 2, zagen we de eerste verschijnselen op dinsdag 27 oktober”, zegt Thom ter Haar.

„Precies hier begon het, bij de vijfde TL lamp”, zegt Van Beek. Ze zijn beiden nog zichtbaar aangedaan. „Dinsdag 27 oktober had ik in deze stal vijf dode hennen. Dat was niets aparts. Wel was het bijzonder dat die doden dicht bij elkaar lagen op de beun, 15 meter de stal in. Ik dacht aan een ventilatiefout”, zegt Ter Haar. Hij checkte de computers maar kon niets vinden. De productie en voeropname waren normaal.

Woensdagochtend ging Ter Haar om half 8 als eerste stal 2 in met een rookapparaat om de luchtstroom te beoordelen. „Ik zag direct dat het mis was. Nauwelijks geluid, meer uitval, trage kippen, ze kwamen niet op het voer af en het geluid was anders. Duidelijk foute boel.” Thom belde Gert-Jan die direct kwam. „Wij dachten beiden direct aan vogelgriep omdat de situatie zo bizar was”, zegt Van Beek.

De dierenarts kwam, verrichtte sectie en lichtte de NVWA in. Om half 1 kwam een speciaal team 20 kippen per stal keel- en cloacaswabs en bloedmonsters nemen. ’s Nachts om 1 uur belde de NVWA met de definitieve positieve uitslag. Donderdag 29 oktober zijn alle bedrijven in het 3 kilometergebied onderzocht. Om 13 uur waren de NVWA en de taxateur aan de Woerdestraat 38 voor de taxatie.

Tijdens de ruiming op vrijdag waren Thom en Gert-Jan vooral druk op kantoor om de zaken te regelen. „Op het moment dat ik de kippen vergast waren, kreeg ik rust. De NVWA is de controlerende partij en die samenwerking is prima verlopen. Het hele proces was prima georganiseerd”, zegt Van Beek.

En dan zijn de stallen leeg. „Eerst wordt de mest behandeld en die moet 14 dagen blijven zitten. Daarna schoonmaken en ontsmetten. NVWA heeft drie keer ontsmet en zelf doen we nog een vierde ontsmetting zodat het zeker schoon is”, zegt Thom ter Haar.

Het bedrijf kreeg complimenten van de NVWA over hun werkwijze. Ze waren onder de indruk van de manier van werken. „Dat doet ons goed. Wij willen topkwaliteit broedeieren leveren; ons vermeerderingsnummer gaat de hele wereld over”, zegt Van Beek.

Hygiëne is een speerpunt op het bedrijf. Alle materialen en personen die het bedrijf bezoeken komen via de douche binnen. De bedrijfsleider wisselt zelfs van bril als hij binnenkomt.

Verder zijn ze heel strikt in staleigen materialen en schoeisel. De besmetting verliep van stal tot stal. „Het was bizar om te zien en horen: die woensdag was stal 2 heel traag en stil. In stal 3 op de bovenste etage was alles nog heel normaal”, zegt Thom ter Haar. Tijdens het ruimen was er in stal 1 nog niets te zien. „Dat maakte het ook moeilijker. Maar je weet dat de besmetting daar de volgende dag ook zou toeslaan.”

De pluimveehouders verwachten dat de besmetting via de ventielen is binnengekomen. Volgens deskundigen kan dat niet. „Ik nodig ze uit hier te komen kijken. Alles, echt alles, hebben we gecheckt en ons rest de conclusie dat het virus via de luchtinlaat is binnen gekomen”, zegt Van Beek. De lucht wordt naar het midden getrokken en valt neer op de beun. Daar lagen die eerste dode kippen. Hij laat de buitenkant tussen de stallen zien. „Als er besmette vogelpoep op het dak of wand zit, kan het virus aan een druppel vocht zo mee de stal in.”

Volgens protocol moet de mest bij een vogelgriepuitbraak 14 dagen in de stal en daarna 42 dagen op het pluimveebedrijf opgeslagen worden. Van Beek wilde dat niet en regelde met BMC Moerdijk en DEP dat de besmette mest via een speciaal protocol op vrijdag opgehaald en verbrand werd. „Het kostte mij ongeveer 6000 euro extra, vier keer zoveel dan normale mestafvoer maar nu is ons bedrijf zeker virusvrij en kan de mest niet voor verdere verspreiding meer zorgen. Dit aangepast protocol is een winstpunt voor de hele pluimveesector”, besluit Van Beek.

Nederland is een waterrijk land met steeds meer oog voor natuur. „Dat maakt vogelgriepbestrijding ontzettend moeilijk. We doen er alles aan: ongediertebestrijding, opgeruimd erf en hygiënisch werken. Maar toch overkomt het je: dat is de praktijk en daar moeten we mee leven”, besluit Gert-Jan van Beek. Hij zet nu een ruikoppel vleeskuikenouderdieren op.

In vakblad Pluimveeweb van januari blikken Gert-Jan van Beek en Thom ter Haar in een uitgebreid artikel terug op de besmetting met vogelgriep. Het vakblad verschijnt donderdag 28 of vrijdag 29 januari. Ontvangt u het vakblad Pluimveeweb nog niet? Vraag dan hier een gratis proefnummer aan. Wilt u een abonnement op vakblad Pluimveeweb? Klik dan hier.

Tekst: Monique van Loon

Monique van Loon – van Duijnhoven is opgegroeid op een pluimveebedrijf met vleeskuikenouderdieren in Brabant. Monique heeft na haar opleiding aan de Hogere Agrarische School in Den Bosch ruim twintig jaar in het pluimveebedrijfsleven gewerkt als bedrijfsadviseur en communicatiespecialist pluimvee. In 2010 startte ze haar bedrijf AgriContent met als specialisme pluimvee. Ze denkt mee met de redactie en schrijft als freelancer voor Pluimveeweb.

Beeld: Susan Rexwinkel, BMC Moerdijk

Dossier(s)

Dit artikel is onderdeel van de volgende dossiers:

Vogelgriep

Subcategorieën

Subcategorieën

Subcategorieën

Subcategorieën

Fotoserie: 'Vogelgriep waarschijnlijk via ventilatie binnengekomen'

Tekst: Monique van Loon

Dossier(s)

Praat mee

Nieuwsbrief

Fotoserie: 'Vogelgriep waarschijnlijk via ventilatie binnengekomen'

Tekst: Monique van Loon

Deel dit artikel

Dossier(s)

Praat mee

Nieuwsbrief