Handelsakkoord Britten en EU: 'Belangrijk voor boeren en tuinders'

EU-leiders benadrukken dat er in het voorlópige verdrag instrumenten zijn ingebouwd om de gemaakte afspraken af te dwingen, en desnoods alsnog invoertarieven op te leggen als de overeenkomst wordt geschonden. Het Britse Parlement stemt op 30 december over de deal. Het Europees Parlement mogelijk al op 28 december. Ook moeten de regeringen van alle 27 EU-landen er mee instemmen.

Landbouworganisaties in de VK en EU hebben altijd benadrukt op het belang van een overeenkomst om te voorkomen dat de handel in vee, vlees, zuivel en andere agrarische producten ernstig in de problemen zou komen. Bij een no-deal brexit zouden de Britten bacon en varkensvlees, en wellicht ook pluimveevlees, kunnen hebben treffen met een heffing van bijna 10 euro per 100 kilo, zo veronderstelde AHDB Pork eerder.

Varkens- en pluimveevlees

In 2019 exporteerde Nederland voor een bedrag van 600 miljoen euro aan varkensvlees.Daarmee is het VK een van belangrijkste handelspartner voor het Nederlandse varkensvlees. Na Duitsland is het Verenigd Koninkrijk (VK) de belangrijkste afnemer van Nederlandse kip. In 2017 ging er 273.787 ton en voor 765 miljoen euro kip naar het VK. Het VK importeert vooral veel Nederlandse kipfilets. Het VK is dus een zeer belangrijke afnemer van Nederlandse kip. Een Brexit met no-deal zou grote gevolgen hebben ggehad voor de Nederlandse vleespluimvee- en varkenssector. Hoe de hnadel straks zal verlopen, blijft vooralsnog even onzeker, maar een deal is beter dan een no-deal.

Vis was twistpunt

De laatste twistpunten draaiden om vis. Die kwestie leek lange tijd onoplosbaar. Het Verenigd Koninkrijk eiste volledige zeggenschap over de eigen wateren, terwijl de EU zo veel mogelijk de huidige situatie wilde handhaven. Hierover zijn nu afspraken gemaakt die de sector voor de komende 5,5 jaar grotendeels ongemoeid laat. Op termijn zal de Europese visserij wel moeten inleveren. Hierover wordt in de komende jaren verder onderhandeld.

Hoe het volledige verdrag met afspraken eruitziet, is moeilijk te zeggen: het akkoord telt zo’n 1.800 pagina’s en de tekst is technisch ingewikkeld. Naar verluidt valt pootgoed uit Schotland om een of andere reden búiten de afspraken, en komt er mogelijk wél een maximum-quotum, en misschien wel Europese invoerrechten. De Schotten hebben al woedend gereageerd op hun uitverkoop door Boris Johnson.

Open grenzen voor voedsel uit Nederland

Een harde Brexit zou volgens LTO al snel tot € 800 miljoen per jaar aan belastingkosten hebben geleid. De Britse consument houdt dankzij de open grenzen toegang tot gezond en vers voedsel en bloemen, planten en bomen van Nederlandse bodem, stelt de landbouworganisatie. Brexit zorgt alsnog voor administratieve en logistieke obstakels. „Het blijft na 1 januari spannend of alles loopt zoals het hoort – een vracht varkens- of kippenvlees, tomaten of tulpen kan niet een paar dagen aan de grens wachten vanwege gedoe met douaneformulieren, vertraagde keuringen of andere problemen,” aldus LTO Nederland.

De Nederlandse landbouwexport naar het Verenigd Koninkrijk (VK) bedroeg in 2019 € 8,7 miljard, het is in grootte de derde exportmarkt van Nederland. Verenigd Koninkrijk is ook voor de uien het derde exportland voor Nederland. Het koninkrijk is dit jaar met de import van 40.000 ton Nederlandse uien de grootste Europese klant.

Grote economische schade

Het uitblijven van een akkoord zou betekenen dat de handel tussen het VK en de EU van de ene op de andere dag zou moeten plaatsvinden volgens de regels van de Wereldhandelsorganisatie. Dat betekent dat er tarieven en quota zouden komen, met grote economische schade tot gevolg. Wat voor de Nederlandse economie en bedrijfstakken de precieze gevolgen zijn, zal de komende weken duidelijker worden.