Miljard euro aan exportomzet op het spel bij Brexit

Volgens dagblad de Stentor groeien de zorgen over Brexit in de Nederlandse pluimveevleessector. Voorzitter Gert-Jan Oplaat van Nepluvi waarschuwt in de Stentor voor de gevolgen van de Brexit. Die krijgt hoe dan ook op 1 januari zijn beslag. In Brussel wordt ruim twee weken voor de deadline nog koortsachtig onderhandeld over handelsafspraken bij uittreding van het Verenigd Koninkrijk. De kans op een scheiding zonder akkoord lijkt intussen groter, schrijft De Stentor.

Grote zorgen

Het is ook voor de pluimveevleessector vijf voor twaalf. Die dreigt een van de zwaarst getroffen sectoren te worden. „De zorgen zijn groot”, zegt Oplaat. Het oud-Kamerlid voor de VVD adviseert de EU over zijn sector met het oog op de Brexit. „Het is nog geheel onduidelijk of er afspraken komen en hoe die uitpakken.”

Vanuit Nederlandse slachterijen worden elke ochtend de dagverse vleesproducten aan onder meer het Verenigd Koninkrijk geleverd. De pluimveesector wacht met groeiende spanning op de uitkomst van de onderhandelingen in Brussel, zegt Hennie de Haan van de Nederlandse Vakbond Pluimveehouders tegen de Stentor. „Valt er straks nog een afzetmarkt voor ons weg? Door de coronamaatregelen en de sluiting van de horeca raken boeren hun producten al niet meer kwijt aan de horeca en de catering. We exporteren best veel naar het Verenigd Koninkrijk: kippen en ook eieren. Wat betekent het voor transporten met verse producten die dagelijks naar Calais rijden? Van een no-deal worden we in elk geval niet vrolijk.”

1 miljard euro

Zo exporteert Nederland jaarlijks voor 1 miljard euro aan pluimveevlees naar het Verenigd Koninkrijk, een derde van de totale export. „Ze produceren het daar zelf ook, maar Groot-Brittanië is niet geheel zelfvoorzienend. Wat de Britten verder nog nodig hebben, halen ze voor het overgrote deel uit ons land”, licht Oplaat toe.

Dagelijks liggen de Nederlandse kipfilets binnen 24 uur, gerekend vanaf het vertrek bij de pluimveehouder, dagvers bij de Britse slager of super in de schappen. De vleeskuikens worden ‘s morgens in alle vroegte bij de vleeskuikenhouders ingeladen en afgeleverd bij de slachterijen waar ze worden verwerkt. Van daaruit gaan de verse producten na bewerking met de koelvrachtwagen door de tunnel naar het Verenigd Koninkrijk waar ze vanaf pakweg zes uur ‘s ochtends naar de winkels worden gedistribueerd.

Bureaucratische rompslomp

Door de Brexit komt de levering van die verse Nederlandse kipproducten aan het Verenigd Koninkrijk in gevaar, voorziet de pluimveesector. De vrachtwagens met kip lopen straks bij de overtocht naar het VK forse vertraging op doordat aan nieuwe douaneformaliteiten moet worden voldaan, waardoor lange wachtrijen ontstaan.

Als het tot een harde scheiding komt zonder overeenkomsten, een no-deal Brexit, wordt het nog erger. „Dat wordt een enorme bureaucratische rompslomp met allerlei documenten, waardoor we leveringen binnen 24 uur niet meer halen”, vreest Oplaat.

Derde land

Het Verenigd Koninkrijk wordt bij een no-deal een zogenoemd ‘derde land’ zoals landen in bijvoorbeeld Azië of Afrika, met grote gevolgen voor de handel vanuit Nederland. Zo worden de douaneformaliteiten ingewikkelder, en moet er steeds aangifte van invoer worden gedaan. Daarnaast moet een Nederlands bedrijf btw gaan betalen bij de invoer in het Verenigd Koninkrijk.

Voor dierlijke producten als kip zullen straks keuringen nodig zijn. Het is de pluimvee-organisatie daarom een doorn in het oog dat de Nederlands Voedsel en Waren Autoriteit (NVWA) nog altijd onvoldoende voorbereid is op de veranderingen. „De capaciteit van veterinaire toezichthouders is nog altijd niet op orde, daar moeten genoeg mensen beschikbaar zijn om straks aan de vraag rond de eisen te voldoen. Brexit moet prioriteit hebben.”

Verenigde Staten

De Nederlandse pluimveesector dreigt het zo in het sombere Brexit-scenario af te leggen tegen afzetmarkten elders in de wereld, vreest Oplaat. Het Verenigd Koninkrijk maakt straks geen deel meer uit van de interne Europese markt waardoor het de Britten vrij staat goedkoper zaken te doen met bijvoorbeeld de pluimveesector in de Verenigde Staten. „Ze kunnen daar producten gaan afnemen die dan niet vers zijn, maar wel goedkoper. We kunnen daar niet tegen concurreren, dan zijn we kansloos.”

Bovendien bestaat de kans dat de Nederlandse industrie quota krijgt opgelegd voor levering van producten. En er kleeft nog een ander risico aan de economische scheiding. Als de Britten gaan importeren uit de Verenigde Staten gaat dat om ‘chloorkippen’. Driekwart van de stallen in de VS zijn volgens Oplaat niet schoon waardoor kippen standaard een chloorbad krijgen. „Bij ons is dat verboden, maar die kippen kunnen bij export vanuit het Verenigd Koninkrijk via de achterdeur ook bij ons in de schappen raken.”

Wet van Murphy

De gevolgen van de Brexit dreigen de volgende klap voor de pluimveesector te worden, zegt Oplaat. Want de sector is al getroffen door het wegvallen van afzet aan de gesloten horeca. „Het lijkt op de wet van Murphy.”

De allesoverheersende vraag is hoe de Britten over twee weken de EU verlaten, zegt Hennie de Haan. „De pluimveehouders staan zelf wat verder van de Brexit en het exportvraagstuk af, maar wachten wel in spanning af. Er zullen straks meer landen aan het Verenigd Koninkrijk willen gaan leveren. Moeten we straks gaan concurreren met de VS en Oekraïne”, vraagt de NVP-voorzitter zich af. Lees het complete artikel op de website van de Stentor.