Fotoserie: Pad- en nevelkoeling in luxe vleeskuikenstallen

Pad- en nevelkoeling, vloerverwarming en Wesselman heaters en extra geïsoleerde muren voor een hoge isolatiewaarde zijn de meest opvallende zaken in de beide vleeskuikenstallen van Erwin Westerhof in Dalfsen (OV). Westerhof bouwde vorig jaar een nieuwe stal nadat hij in 2011 zijn bedrijf startte.

Erwin Westerhof houdt in Dalfsen 120.000 reguliere vleeskuikens in twee stallen van ieder 2.500 vierkante meter. Om flexibel te zijn in houderijwijze hing hij de afgelopen weken cd’s en kettinkjes op aan zijn voerlijnen, die als afleidingsmateriaal voor de kuikens kunnen dienen.

De stallen zijn gebouwd in 2011 en 2019 door bouwbedrijf Van Pijkeren. Hemelsbreed ligt het bouwbedrijf op ongeveer 1 kilometer afstand van het vleeskuikenbedrijf van Westerhof. Mede daardoor was alles zeer snel gerealiseerd.

Westerhof verzorgt de kuikens zelf. Hij heeft met Luca (rechts op de foto) een parttime medewerker die hem in de weekenden en vakanties regelmatig helpt en hem volledig kan vervangen indien nodig.

Om de vergunning rond te krijgen voor zijn nieuwe stal verving hij in zijn bestaande stal de 100 procent lengteventilatie voor combiventilatie. „Om overlast voor de buren te voorkomen, wilde ik het emissiepunt veranderen. De twaalf ventilatoren in de nok in het midden van de stal regelen het hele jaar de ventilatie. Alleen in noodgevallen schakelen de lengteventilatoren in.” Aanpassen van de ventilatie in zijn bestaande stal kostte hem circa 100.000 euro. Desalniettemin is hij wel heel tevreden over de Reventa ventilatoren in de nok van de stal. „De ventilatoren zijn wat duurder in aanschaf. Maar ik heb het gevoel dat ze nauwelijks capaciteitsverlies kennen in tegenstelling tot sommige andere ventilatoren”, zegt Westerhof. De nokventilatoren hebben een totale capaciteit van 10 kuub per dier per uur. „Ik heb ruime overcapaciteit aan ventilatie zodat ik bij hitte niet in de problemen kom.” In zijn nieuwste stal hangt één rij verlichting met sterke ledverlichting. „De helft van de verlichting is al ruim voldoende voor de benodigde lux.”

De ventilatiekokers beschikken over twee (geïsoleerde) afsluitkleppen. Eén onder de ventilator en één erboven. „Twee kleppen isoleren beter waardoor ik minder warmte verlies.” Hij koos voor deuren van maar liefst 80 millimeter dik en er zit 6 cm pur tussen het beton in de gevels. „De R-waardes van mijn nieuwe stal voor dak, zijwanden en vloer zijn respectievelijk 6, 3 en 3. De stal is zeer goed geïsoleerd.” Het lage energieverbruik van zijn stal zou Westerhof graag te gelde maken in een CO2 marktconcept. Tot nog toe is daar echter nog geen interesse voor.

De achterzijde van beide stallen. Westerhof investeerde zowel in nevelkoeling als padcooling in zijn beide stallen. Zowel aan de voor- en achterzijde zit padcooling waardoor een kwart van de totale luchtinlaat van de stallen is voorzien van padcooling. „Zelfs bij een buitentemperatuur van 40 graden Celsius in combinatie met een luchtvochtigheid van 70 procent kan ik dankzij de padcooling de staltemperatuur op 25 graden houden. Dat was me de extra investering waard.” Nevelkoeling zorgt voor nattere stallen en daardoor hogere voetzoollaesiesscores, volgens Westerhof. Op warme dagen met een hoge luchtvochtigheid gebruikt hij daarom nauwelijks nevelkoeling. Het gebruik van padcooling vindt Westerhof een stuk efficiënter om hittestress te voorkomen.

Zijn nevelkoeling gebruikt Westerhof nauwelijks. „Alleen als ik de staltemperatuur met een buitentemperatuur van bijvoorbeeld 35 graden iets wil verlagen, gebruik ik pas de nevelkoeling.”

In zijn nieuwste stal koos hij voor de Fantura luchtinlaatventielen van Fancom.

Een liermotor trekt de Fantura luchtinlaatventielen open. Ieder luchtinlaatventiel kan hij met een S-haak aan een touwtje afkoppelen. „In de winter gebruik ik maar één op de drie of één op de twee luchtinlaatventielen omdat er anders veel te veel koude lucht binnenkomt.”

Westerhof beschikt over twee noodstroomaggregaten. Het kleine noodstroomaggregaat (foto) kan alle lengteventilatoren in de achterwanden van beide stallen van stroom voorzien. „Indien het grote noodstroomaggregaat bij een stroomstoring een mankement heeft heb ik het kleine noodstroomaggregaat als extra backup.” Hij gebruikte het kleine noodstroomaggregaat de afgelopen jaren één keer toen zijn aggregaat een mankement had. „Tijdens het testen functioneerde mijn grote aggregaat nog goed maar toen ik hem nodig had dus niet meer. Dan ben je erg opgelucht dat je nog een klein aggregaat hebt.”

Vanwege de dramatische vleeskuikenmarkt hield Westerhof sinds maart nog maar twee rondes reguliere vleeskuikens. Om flexibel te zijn in houderijwijze hing hij kettinkjes en cd's op aan zijn voerlijnen. „Dankzij afleidingsmateriaal kan ik overschakelen naar een ander concept”, motiveert hij. Het liefst wil hij zo snel mogelijk weer kuikens opzetten, mits er een reëel verdienmodel achter zit.

„Een steeds groter deel van de consumenten wil dat vleeskuikens afleiding wordt geboden.” In de achterste helft van stal 1 hing Westerhof echter nog geen cd’s aan de voerlijnen. „Ik wil eerst kijken hoe de kuikens erop reageren. De cd’s moeten wel een meerwaarde hebben. De dieren moeten er niet van schrikken. Indien gewenst, hang ik daar ook cd’s op.”

In de 22,4 meter brede en 114 meter lange stallen hangen vijf rijen voerlijnen en zes rijen drinknippellijnen. De hoppers van de voerlijnen hangen in het midden waardoor Westerhof tien voerlijnen heeft. Iedere drinknippellijn bestaat ook uit twee gedeeltes waardoor Westerhof twaalf drinknippellijnen per stal heeft.

De drukregelaars van de drinknippels hangen op een kwart en driekwart van de stal. Westerhof werkt in beide stallen met een automatisch spoelsysteem waarmee hij de drinknippellijnen één keer per dag automatisch doorspoelt.

Westerhof maakte de afgelopen weken legnestmatten vast aan de drinknippellijnen. De legnestmatten dienen als afscheiding waarmee hij zijn stallen kan verdelen in afdelingen. „Ik zet haantjes en hennetjes – bijproducten uit de fokkerij – op. De hennetjes, meestal circa een kwart van de totale opzet, zet ik rechtsvoor in de stal op. Die laad ik meestal uit op 1,6 kilo. Hennetjes gaan veel minder efficiënt met voer om. Als je die langer aanhoudt, heeft dat een negatieve invloed op de voederconversie.”

Westerhof werkt in zijn stal uit 2011 met één warmtewisselaar en in zijn nieuwste stal uit 2019 met twee warmtewisselaars. „Om de fijnstofuitstoot te reduceren moest ik in mijn nieuwste stal twee warmtewisselaar installeren.”

In zijn nieuwste stal werkt hij met twee uitzuiggaten per warmtewisselaar. Dat was nodig vanwege de grote capaciteit van de warmtewisselaar.

De inlaat werkt volgens het zogeheten Louvre systeem. Luchtsnelheid is erg belangrijk, leerde Westerhof. „Om de lucht van de warmtewisselaar goed verdeeld te krijgen, moet je soms ook niet bang zijn de recirculatieventilatoren onder sommige omstandigheden op 100 procent te zetten. Ook niet als de kuikens pas een week in de stal zitten”, zegt Westerhof. Twee warmtewisselaars per stal biedt ook voordelen. „In mijn nieuwste stal is het stalklimaat nog fijner, zeker in de winter.”

De zes Wesselman heaters hangen boven de voerlijnen. Om te voorkomen dat medewerkers van de spuitploeg de Wesselman heaters te ver laten zakken, maakte zijn installateur voelers aan de middelste voerlijn onder iedere Wesselman heater. „Als de Wesselman heater met de voerlijn in aanraking komt, stopt de liermotor automatisch, waardoor de heater niet verder zakt”, licht Westerhof toe. De pluimveehouder kan zowel de Wesselman heaters als voer- en drinknippellijnen automatisch omhoog en omlaag lieren.

Voor het oplieren van de drinknippellijnen werkt hij met motoren die normaal een garagedeur openen. „Die motoren zijn relatief goedkoop maar functioneren tot nu toe prima.”

Westerhof is erg tevreden met deze nieuwe transparante pers-zuigslangen waar het voer doorheen stroomt in de voerbuizen voor iedere hopper. „Voorheen gebruikte ik ander en dunner materiaal dat sneller stuk ging. Je wordt er niet vrolijk van als zo’n slang stuk gaat en er een berg voer in de stal ligt.”

De pluimveehouder werkt in beide stallen met vloerverwarming en Wesselman heaters. „De juiste vloertemperatuur is belangrijk voor de opstart van de kuikens maar ook gedurende het verloop van de ronde. Dat is met vloerverwarming erg goed te regelen.” In zijn stal uit 2011 installeerde hij Wesselman heaters als emissie reducerend systeem. In zijn nieuwste stal koos hij daar ook voor omdat Westerhof van zekerheid houdt. Westerhof meet om de twee dagen van tientallen kuikens verdeeld over de stal de kuikentemperatuur. De eerste week houdt hij 40,5 graden Celsius aan als ideale kuikentemperatuur. „Het is belangrijk dat de kuikentemperatuur tussen de 40,3 en 41 graden ligt. Vooral te koud is niet goed.” Indien deze onder de 40 graden komt, ziet hij meer pootproblemen aan het einde van de ronde.

In een aparte ruimte in zijn voerlokaal staan twee cv-installaties.

De stallen kunnen tegelijk worden gereinigd met een eigen grondwaterinstallatie.

Westerhof werkt met watertanks per stal. Antibiotica verstrekt hij sinds 2015 niet meer.

De vleeskuikenhouder werkt per stal met drie (grote) ziekenboegen/selectievakken die met schotten (zie foto) afgezet zijn. „Ik vind het onnodig om ieder kuiken dat niet direct hard voor me wegrent er uit te selecteren. Afhankelijk van de ernst van de (poot)problemen leg ik de kuikens in één van de drie selectievakken om een betere focus op deze dieren te kunnen houden en meer specifieke verzorging te kunnen geven. Gemiddeld herstelt de helft van de kuikens na verloop van tijd. De herstelde kuikens worden ook altijd in een zeer goede conditie afgeleverd door de extra/specifieke verzorging.”

Zijn stal uit 2011 is vrijwel hetzelfde ingericht als zijn nieuwste stal uit 2019.

Hij kocht vorig jaar een nieuwe kadaverkoeling die veel energiezuiniger is dan zijn bestaande. „Mijn nieuwste kadaverkoeling heeft dikkere pur wanden. Dankzij de betere isolatie is de koeling veel energiezuiniger en verdiend zichzelf binnen vijf jaar terug.”

Vanwege de dramatische vleeskuikenmarkt zette Erwin Westerhof uit Dalfsen (OV) sinds maart slechts twee rondes op. „Ik wil dolgraag weer vleeskuikens houden, maar ik moet er wel aan kunnen verdienen. Met de huidige prijzen leid ik minstens 10.000 euro verlies per ronde, exclusief rente en aflossing.” Hij hield voorheen reguliere kuikens maar staat overal voor open. Ook voor overstap naar een concept of om bijvoorbeeld (tijdelijk) broederhanen – de broertjes van leghennen – te houden.

„In Duitsland zie je veel kipkarren op markten en industrieterreinen. In Nederland zie je dat nauwelijks. Wellicht biedt dat kansen voor pluimveehouders en slachterijen”, denkt hij hardop. Benieuwd naar de werkwijze en het ondernemersverhaal van Erwin Westerhof, lees dan de reportage in vakblad Pluimveeweb van december. Het vakblad verschijnt donderdag 3 of vrijdag 4 december.

Benieuwd naar de werkwijze en het ondernemersverhaal van Erwin Westerhof, lees dan de reportage in vakblad Pluimveeweb van december. Het vakblad verschijnt donderdag 3 of vrijdag 4 december. Ontvangt u het vakblad Pluimveeweb nog niet? Vraag dan hier een gratis proefnummer aan. Wilt u een abonnement op vakblad Pluimveeweb? Klik dan hier.

Tekst: Tom Schotman

Groeide op een vleeskuikenbedrijf in het Achterhoekse Vragender op. Schrijft sinds augustus 2013 voor Pluimveeweb.nl, vakblad Pluimveeweb, Pigbusiness.nl, vakblad Pig Business en de regionale agrarische vakbladen van Agrio.

Beeld: Susan Rexwinkel

Dossier(s)

Dit artikel is onderdeel van de volgende dossiers:

Nieuwbouw vleeskuikenstal

Subcategorieën

Subcategorieën

Subcategorieën

Subcategorieën

Fotoserie: Pad- en nevelkoeling in luxe vleeskuikenstallen

Tekst: Tom Schotman

Dossier(s)

Praat mee

Nieuwsbrief

Fotoserie: Pad- en nevelkoeling in luxe vleeskuikenstallen

Tekst: Tom Schotman

Deel dit artikel

Dossier(s)

Praat mee

Nieuwsbrief