Poolse pluimveesector klaar om weer te groeien
„De afgelopen jaren waren zeer winstgevend voor de Poolse pluimvee-industrie, de productie groeide elk jaar. De groei werd aangedreven door de dynamische exportontwikkelingen en, in mindere mate, de groeiende binnenlandse consumptie, zegt Dariusz Goszczynski, directeur van de Poolse Nationale Raad voor Pluimvee - Kamer van Koophandel (KRD-IG) tegen de Engelstalige pluimveenieuwssite Poultryworld.
Hoog pathogene vogelgriep uitbraken
Poolse pluimveehouders sloten 2019 op een hoogtepunt af, maar 2020 begon desastreus. De eerste uitbraak van hoog pathogene vogelgriep (HPAI) in Polen werd officieel bevestigd op 2 januari 2020. Sindsdien werden er 34 nieuwe uitbraken op boerderijen geregistreerd. De laatste uitbraak werd eind maart bevestigd. „De sluiting van lucratieve markten buiten de EU, zoals China en Zuid-Afrika, was de grootste klap voor Poolse producenten van pluimveevlees en pluimveeproducten", zegt Goszczynski. „Nu, na de zomer, kunnen we officieel stellen dat Polen vrij is van AI. In overeenstemming met de internationale bepalingen kan de export hervat worden drie maanden nadat de laatste uitbraak werd onderdrukt.”
Covid-19 mokerslag
„De uitbraak van Covid-19 hakte er daarnaast stevig in, als grootste pluimveeproducent in de EU leed Polen zwaar onder de lockdown. Maar liefst 50 procent van onze productie werd geëxporteerd naar meer dan 100 landen over de hele wereld en veel bestellingen werden geannuleerd”, legt Goszczynski uit. „Gelukkig keert de situatie nu langzaam terug naar normaal, maar de industrie zal nog lange tijd worden getroffen door de nasleep van de AI-epidemie van dit jaar en de Covid-pandemie,” vult Goszczynski aan.
„Met een aandeel van 38 procent in de totale waarde in de vleesexport, is pluimveevlees verreweg het grootste exportproduct van Polen. De Covid-19-pandemie heeft de Poolse pluimvee-industrie hard getroffen – de terugval van de verkoop op de binnenlandse markt was de ergste van alle Europese landen. De sector zal zich echter waarschijnlijk snel herstellen, zoals blijkt uit een studie uitgevoerd door het Poolse adviesbureau Crédit Agricole.
De export blijft veelbelovend
In 2019 verhoogden Poolse producenten zowel het exportvolume als de waarde van pluimvee met 11 procent. Met 3,1 miljard euro was de pluimvee-industrie één van de meest bloeiende sectoren van de Poolse economie. „EU-lidstaten, zoals Duitsland (15%), Nederland (8%), Frankrijk (6%) en Tsjechië (5%), zijn de belangrijkste afnemers van Poolse pluimveeproducten.”
„Het Verenigd Koninkrijk (15%) blijft ook een belangrijke markt: het is de grootste importeur van pluimveeproducten en de op één na belangrijkste importeur van vers en bevroren vlees van pluimvee. Dit betekent dat de Brexit een grote uitdaging voor ons wordt. In 2020 blijven de exportregels voor pluimvee voor het VK ongewijzigd. Samen met Avec, de Europese overkoepelende organisatie van de pluimveeverwerkende industrie, doet de National Poultry Council - Chamber of Commerce zijn best om dat zo te houden”, zegt Goszczynski.
Politiek een obstakel
Pluimveehouders in Polen maken zich zorgen over de toenemende concurrentie op de wereldmarkt. Het naburige Oekraïne wordt een actievere speler op de wereldmarkt. Sommige spelers daar exporteren grote hoeveelheden pluimvee, maar kopen ook productie- en verwerkingsmiddelen in andere landen om ze in hun productieketen op te nemen. „De ‘van boer tot bord’ (farm tot fork)-strategie, die een onderdeel is van de Europese Green Deal, kan verdere groei vertragen. Het worstcasescenario is dat te veel regels en voorschriften ons in een concurrentienadeel kunnen brengen, wat leidt tot een situatie waarin de voedselzekerheid van de EU in gevaar komt,” zegt Goszczynski. Volgens hem heeft dit niet alleen gevolgen voor de pluimvee-industrie, maar voor de hele landbouwsector.
„Door toenemende regeldruk zullen Poolse producenten niet kunnen concurreren met goedkoop vlees uit derde landen, zoals Brazilië of Oekraïne. Als gevolg hiervan zullen Polen en de EU niet langer wereldwijd concurrerend zijn”, vult Goszczynski aan. Om hier enigszins aan tegemoet te komen ondersteunt het Poolse Ministerie van Landbouw de landbouwsector financieel. In 2018 en 2019 trok Polen hiervoor 1 miljard euro uit.
Tekst: Tom Schotman
Groeide op een vleeskuikenbedrijf in het Achterhoekse Vragender op. Schrijft sinds augustus 2013 voor Pluimveeweb.nl, vakblad Pluimveeweb, Pigbusiness.nl, vakblad Pig Business en de regionale agrarische vakbladen van Agrio.
Beeld: Susan Rexwinkel
Bronnen: Poultryworld, Pluimvee