'Voor 500 eieren in 100 weken meer nodig dan extra kalksteentjes voeren'

Van den Brink gaf afgelopen woensdagavond 9 september een presentatie over verlengen van de levensduur van leghennen tijdens de Pluimveeweb thema-avond Voeding in Barneveld. Snel schakelen en handelen bij problemen zoals E. Coli is cruciaal om hennen langer aan te kunnen houden, weet Van den Brink.

Biergist of bakkersgist

„In de praktijk manifesteert E. Coli zich op drie manieren. Colibacillose in de luchtwegen. Bij een IB infectie of stallen die slecht geventileerd zijn, is de kans op dergelijke coli uitbraak groter. Indien de Colibacicollose niet tijdig herkend en aangepakt wordt kan het zich verder uitbreiden in de luchtwegen en tenslotte in de luchtzakken en bij het hart terechtkomen en leiden tot sterfte”, legt hij uit.

„Colibacillose kan problemen veroorzaken op darmniveau. Dit kan natuurlijk alles te maken hebben met darmgezondheid die niet op orde is. Je herkent de kippen die deze problemen hebben vaak aan een vieze achterkant met dunne lichtkleurige mest. Als er schade is aan het legapparaat of dooierresten, kan dit ook een colibacillose veroorzaken”, verklaart hij. „Gistproducten van bakkersgist of biergist ondersteunen de hen tijdens een E. Coli infectie”, zegt Van den Brink. Hij adviseert leghennenhouders bij coli direct contact op te nemen met hun voerleverancier zodat ze samen met hun voerleverancier een plan kunnen maken om de gevolgen te beperken.

‘Zorg voor voldoende, kwalitatief goed eiwit’

Voerstructuur is volgens Van den Brink iets waarmee voerfabrikanten continu worstelen. „Kippen hebben behoefte aan structuur/prik om de spiermaagactiviteit te stimuleren. Grof en homogeen voer vormt de basis voor een goede voeropname, vertering en darmgezondheid. Het voer moet echter niet te grof worden omdat hennen dan selectief kunnen vreten. Maar ook niet te fijn omdat de voeropname dan kan tegenvallen.” Hij adviseert deeltjesgrootte tussen de 0,6 tot 2 millimeter.

De opfok van leghennen duurt tot 30 weken, stelt de pluimveenutritionist. „In die periode moeten hennen geen nutriënttekort hebben, anders slaan vaccinaties niet goed aan of ontwikkelt het skelet of het legapparaat niet goed met alle gevolgen van dien, zoals verhoogde uitval.” Botontwikkeling in de opfok heeft een grote impact op de levensduur van leghennen.

Overgangsfase essentieel

De overgangsfase van opfok in de legstal is essentieel voor de levensduur van leghennen, weet de pluimveenutritionist. „Houd de gewichtsontwikkeling in de gaten, evenals de borstbeenconditie. Meet dan ook regelmatig de vleugelspanning en bekijk of er nekrui optreedt”, stipt hij aan, naast de andere veel genoemde zaken zoals verlichtingsschema, klimaat en dergelijke.

Van den Brink adviseert voerfabrikanten om leghennenvoer te maken met minimaal 16 procent eiwit, zeker voor jongere hennen. „Leghennen hebben zeker in het begin van de legperiode niet alleen eiwit nodig voor eierproductie, maar ook voor groei. Maar voorkom overschotten. Teveel eiwit wordt niet benut en verhoogt het risico op darmstoornissen, zoals bijvoorbeeld Clostridium perfringens. Te weinig eiwit in het voer is echter ook niet goed. Dit verhoogt de kans op pikkerij en meer uitval.”

Calciumbron cruciaal

„Een geleidelijke opbouw calciumgehalte in het voer geeft een betere overgang van opfok naar leg. Dit zorgt namelijk voor een lagere wateropname, betere voeropname, minder last van clostridium en daardoor een beter resultaat. Opstarten met een lager calciumgehalte van bijvoorbeeld 1,5 tot 2 procent op 20 weken opbouwend tot 3 procent op 28 weken is echt mogelijk,”” benadrukt Van den Brink. „Voerfabrikanten hoeven niet bang te zijn voor negatieve gevolgen. Onderzoek toont aan dat dit kan.”

„De calciumbron maakt ook wel degelijk uit”, betoont hij. „De mate van en snelheid van oplosbaarheid is het aandachtspunt. Een proef uit 2007 bij oudere hennen liet zien dat met 29 procent fijn en 71 procent grove calcium het aantal eieren het hoogste is met 52 eieren vanaf week 70 tot 80. Drie eieren meer dan bij 32 procent fijn calcium en 68 procent eischaaltjes en zes eieren meer dan met 32 procent fijn calcium en 68 procent schelpengrit.” Naast calcium hebben bepaalde types vitamine D een (extra) positief effect op de eischaalkwaliteit en botsterkte.

‘Schakel snel’

„Opfok, voeding en management hebben een belangrijk effect op levensduur. Focus op (darm)gezondheid, bevedering en eischaalkwaliteit. Meet dagelijks zaken zoals gewichtsontwikkeling en de voer- en wateropname en overleg tijdig met je bedrijfsadviseur om snel te schakelen bij (beginnende) problemen”, adviseert Van den Brink legpluimveehouders. Snel sturen is volgens hem vaak mogelijk bij een goede probleemanalyse.

„Onze leghen verandert; de lat komt steeds hoger te liggen doordat leghennenhouders hun hennen steeds langer aanhouden. De premix- en mengvoerindustrie zitten echter niet stil om aan levensduur te werken”, besluit de pluimveenutritionist.