Column: Hoe gaat LTO de sollicitatie van Vogelaar en Haanstra netjes afwijzen?

Het duo heeft zijn bestuurlijke sporen ruim verdiend bij LTO, en, zeker wat betreft Vogelaar (Mesdag Zuivelfonds), ook daarbuiten. Ze maken geen geheim van hun ideeën als ze duovoorzitter van LTO Nederland zouden worden. LTO moet dan weer een pure belangenbehartiger worden voor boer en tuinder. Samenwerking met andere bonden is belangrijk als het doel daarom vraagt. Bovendien, zo nodig moet de beuk er maar in, zo was op deze site te lezen.

Die heldere en krachtige boodschap slaat aan bij veel boeren, zowel lid als niet-lid van LTO. Hoe klein of groot die steun is, dat weet nog niemand. Uit de vele reacties blijkt dat sommigen zelfs weer LTO-lid willen worden als het duo voorzitter wordt, maar weer anderen vinden dat vooral Vogelaar met zijn kritiek en aanvallen op de stikstofberekeningen van het RIVM de spijker flink heeft misgeslagen. Voor een deel klopt dat laatste, maar aan de andere kant zijn er mede dankzij het Mesdag Zuivelfonds (en de boerenacties) toch zaken aan het verschuiven gegaan.

Ook zijn gebruik (het woord is niet door Vogelaar bedacht trouwens) van de omschrijving ‘Groene Khmer’ voor groene politieke partijen en organisaties is niet bepaald netjes. Gelukkig weet inmiddels lang niet iedereen meer dat de Rode Khmer eind jaren 70 zo’n 2 miljoen burgerslachtoffers maakte in Cambodja.

Heikele zaak

Alle sollicitanten worden nu eerst bekeken door ‘Executive search bureau Maes & Lunau’ dat als interessant motto ‘Beyond the obvious' heeft, oftewel ‘niet voor de hand liggend’. Daarna gaat de LTO-selectiecommissie aan de slag, gevolgd door het bestuur en de voordracht aan de ledenraad. Begin november moet dat gebeuren.

Het wordt een heikele zaak om Vogelaar-Haanstra netjes af te wijzen, ook al omdat het duo zo’n afwijzing (en de motivatie ervan) ongetwijfeld direct in de publiciteit zal brengen. De kans dat Vogelaar-Haanstra samen LTO gaan leiden is minimaal. Een keuze voor hen betekent ontmanteling van een groot deel van de huidige LTO-organisatie, met name wat betreft projecten. Daar zal intern niet iedereen blij mee zijn en er zal dus grote weerstand zijn.

Jarenlange kritiek

Een LTO dat puur als belangenbehartiger gaat opereren komt wel tegemoet aan de jarenlange kritiek van vooral ex-leden dat de organisatie te nauwe banden heeft met bijvoorbeeld overheden. En dat kritiek (of met de vuist op tafel slaan) erg moeilijk is als je zelf een (financieel) betrokken partij bent. Dat geldt zowel bij al die op zich nuttige projecten zoals Mest & Mineralen, Boer aan het Roer, Zon op het Dak als voor projecten die door Den Haag of Brussel opgelegd worden (Natura 2000 en water bijvoorbeeld). LTO stelt zelf dat er altijd een strikte scheiding is en was tussen zeg maar het verenigingswerk en die projecten, maar daarvan is lang niet iedereen overtuigd.

Eerlijk is eerlijk, de vertegenwoordigers van LTO leveren vaak nuttig werk bij bijvoorbeeld gebiedsprocessen, overleggen en vergaderingen op elk niveau, van lokaal en regionaal tot provinciaal en landelijk tot aan Brussel toe. Niet dat ze altijd hun zin krijgen, daarvoor zijn de andere partijen (bijvoorbeeld uit de politiek, de natuur- en milieuhoek) vaak te sterk. Alleen, als in die meestal onzichtbare, complexe en langlopende bestuurlijke processen niemand meer de landbouw vertegenwoordigt, dan zal er nog sneller over de agrarische belangen heen gewalst worden dan nu al vaak gebeurt. Massaal demonstreren kan best effectief zijn, dat is afgelopen jaar bewezen, maar uiteindelijk zullen de resultaten daarvan aan de vergadertafel verzilverd moeten worden. Ook een FDF realiseert zich dat inmiddels steeds meer.

Op de kast jagen

Bij de LTO-bestuurders heeft Vogelaar afgelopen jaren zowel vrienden als vijanden gemaakt. Soms lijkt hij er echt lol in te hebben om mensen op de kast te jagen met even duidelijke als pittige taal, maar dat werkt niet positief als je alle steun nodig hebt. Het duo wil zelf dat zo’n tweederde deel van de LTO-leden hun kandidatuur steunt. Alleen, het is geen algemene verkiezing (op zich een goed idee), maar een getrapte verkiezing via bestuur en ledenraad waar je die LTO-bestuurders weer tegenkomt.

Ook niet meteen gunstig voor zijn kansen is de duidelijke sympathie van Vogelaar voor FvD en voorman Thierry Baudet. Afgelopen jaar was hij zeker niet de enige boer of boerin daarin. Zowel CDA, VVD als ChristenUnie moeten vrezen voor verlies van een deel van hun agrarische achterban bij de Kamerverkiezingen in maart.

Toch ziet de gemiddelde LTO-bestuurder CDA en VVD nog steeds als de beste keuze voor de landbouw. Of de minst slechte eigenlijk, ook dat is afgelopen jaren duidelijk geworden. Na het mislukte avontuur met PvdA-er Marc Calon zal er nog minder behoefte zijn aan een voorzitter met sympathieën in een heel andere politieke hoek.

Afwijzingsbrief

Een van de gevraagde competenties (naast visie, assertief, overtuigingskracht en communicatief sterk) in het functieprofiel is die van ‘Verbinder’. Voorstanders van Vogelaar/Haanstra denken dat juist dit duo de hele land- en tuinbouw weer bijeen kan brengen, terwijl tegenstanders precies het tegenovergestelde vrezen. In de komende afwijzingsbrief zal duidelijk worden dat binnen LTO die tweede overtuiging overheerst.