Bepaalde Braziliaanse kip mocht vanaf 2018 al niet meer naar Europa

Het Hof van Justitie van de Europese Unie besliste onlangs dat er terecht twaalf bedrijven van de producenten BRF SA en SHB Comércio e Indústria zijn teruggefloten door de Europese Commissie. Zij mochten vanaf 2018 al niet meer exporteren naar de Europese Unie omdat in datzelfde jaar laboratoriumuitslagen veelvuldig waren vervalst.

Beide bedrijven vallen onder de BRF-kapitaalgroep, die in meer dan 150 landen actief is in de productie en distributie van vlees. De twee Braziliaanse producenten stonden tot 2018 op een lijst van organisaties die ‘producten van dierlijke oorsprong’ mogen exporteren naar de EU (verordening 854/2004). Het land heeft in 2017 in totaal ruim 152 ton pluimveevlees geëxporteerd naar Europa. Dat is in totaal 38 procent van de totale import van pluimveevlees naar de Europese Unie.

Hygiëne

Om te mogen exporteren naar de EU moeten producenten aan bepaalde criteria worden voldaan, zoals het nemen van monsters om salmonella te voorkomen. Ook moet er controle op de grondstoffen, de hygiëne, de temperatuur en de houdbaarheidstermijn van het product plaatsvinden. Deze afspraken vastgelegd in verordening (EG) nr. 2073/2005 van de Commissie. De criteria gelden zowel voor in de EU-geproduceerde als uit niet-EU-landen ingevoerde levensmiddelen.

Kritieke problemen

In 2017 werden tijdens een audit (onderzoek naar het functioneren van een bedrijf, red.) volgens een EU-woordvoerder ‘kritieke problemen’ vastgesteld bij de producenten. Zo was er te weinig systematische controle en toezicht door de bevoegde autoriteiten. Ook waren er belangenconflicten met controleurs en was er een tekortkoming in de aanwezigheid van officiële dierenartsen. Daarnaast werd er volgens de EU niet genoeg gedaan op het gebied van monsterneming voor salmonellacontrole.

Vervolginspectie

Vervolgens werd er in januari 2018 een tweede inspectie gedaan door de EU. Er werd wel verbetering op bovenstaande punten getoond, maar desondanks werden er nog aanbevelingen gedaan om de situatie te verbeteren.

Daarom werd er door de Europese Commissie een advies opgesteld voor het Comité voor planten, dieren en diervoerders. De commissie vond dat de twee Braziliaanse producenten van de lijst geschrapt moesten worden voor export naar Europa.

Na het indienen van een gewijzigde versie bracht het comité in april 2018 positief advies uit. Daarna werd op 8 mei 2018 een gewijzigde lijst vastgesteld van ‘inrichtingen waaruit de invoer van specifieke producten van dierlijke oorsprong is toegestaan’. De twee Braziliaanse producenten werden van die lijst afgehaald en mochten dus niet meer exporteren naar Europa.

Uit onderzoek van The Bureau of Investigative Journalism (TBIJ) en The Guardian blijkt dat bevroren kip afkomstig uit Brazilië vaak een hoge dosis salmonella bevat. Brazilië exporteert jaarlijks voor circa 1 miljard dollar aan kippenvlees naar de Europese Unie. Het land heeft echter grote problemen met salmonella-besmettingen in hun kip. In Nederland is de hoeveelheid kip die salmonella bevat maar enkele procenten, in Brazilië is dat 20 procent.

Fraude

Naast de vaststelling van kritische problemen werd er in maart 2018 ook fraude ontdekt in de laboratoriumcertificering van vleesproducten die naar de EU waren geëxporteerd. Uit onderzoek bleek dat laboratoria valse resultaten gaven aan de autoriteiten zodat het besmette vlees toch nog kon geëxporteerd worden richting China, Zuid-Afrika en landen van de Europese Unie. Ook stelde de Braziliaanse autoriteiten vast dat de voedselveiligheid in het gevaar kwam door de valse resultaten.

Onvrede

Het exportverbod voor Brazilie leidde tot onvrede in het land. In 2018 ging de Braziliaanse landbouwminister Blairo Maggi naar Brussel om de EU te verzekeren dat de Braziliaanse kip veilig is. Ook erkende ze dat de eerder gedane inspanningen niet succesvol waren. Maggi beschuldigde de EU ervan de Braziliaanse export onterecht te blokkeren.

Bovendien spanden de producenten in 2018 zaken aan bij het Europese Hof van Justitie. De bedrijven dienden een klacht in tot het nietigverklaren van het besluit van de commissie. De hoogste rechtbank verwierp vorige week de vordering van BRF en SHB in het arrest.

Het betekent dat ze nog steeds niet mogen exporteren.