'Nevelkoeling beste manier koelen pluimveestal'

Hij gaf vorige week een presentatie tijdens een webinar over hittestress bij leghennen van voerfabrikant AgruniekRijnvallei. „Met padcooling kun je de staltemperatuur 10 graden koelen ten opzichte van de buitentemperatuur. Als pluimveehouder moet je hier echt bij zijn omdat het koelen van de staltemperatuur te hard kan gaan wat nadelige gevolgen voor de dieren kan hebben. Zo kunnen vleeskuikens gaan snotteren.”

Met nevelkoeling kan een pluimveehouder de staltemperatuur niet met 10 graden koelen ten opzichte van de buitentemperatuur. Maar op hete zomerdagen, waarin de buitenlucht erg droog is, zoals eind juli vorig jaar kan een pluimveehouder met nevelkoeling de staltemperatuur wel 7 tot 8 graden verlagen, weet Hengeveld. Dat is volgens hem voldoende om nadelige gevolgen van de hitte bij de dieren te voorkomen.

„Padcooling kun je alleen in vleeskuikenstallen toepassen in combinatie met tunnelventilatie. De investering is ongeveer twee tot drie zo hoog als de investering voor nevelkoeling. Nevelkoeling kun je in alle stallen toepassen, ook in leghennenstallen met uitloop.” Ook met de twee snikhete zomers van de afgelopen twee jaar adviseert Hengeveld pluimveehouders, ook vleeskuikenhouders, bij zowel nieuwbouw als verbouw om voor nevelkoeling te kiezen. Pluimveeklimaatspecialist Wilbert Boon van Boon Agrosystems uit Barneveld deelt die visie volledig.

‘Nevelkoeling koelt voldoende’

„Nevelkoeling is prijstechnisch iets interessanter. Indien je bij nieuwbouw de padcooling volledig mee kunt nemen bij de bouw vallen de meerkosten voor padcooling nog mee”, zegt Boon. „Stel dat je een overdekte uitloop aan een vleeskuikenstal zet dan heb je niks meer aan de padcooling en moet je alsnog investeren in nevelkoeling. Bovendien kun je met nevelkoeling additieven over de kuikens sprayen en kun je er de stal mee inweken voor het schoonspuiten”, noemt Boon twee andere toepassingen van nevelkoeling.

Padcooling vindt Boon meer iets voor Zuid-Europese landen waar de buitentemperatuur vaker hoog is en de luchtvochtigheid laag. „Nevelkoeling is ook met extreme hete zomerdagen van 40 graden effectief”, noemt Boon zijn belangrijkste argument waarom hij nevelkoeling prefereert boven padcooling. „Vorig jaar juli konden pluimveehouders met nevelkoeling de staltemperatuur met 7 tot 8 graden koelen ten opzichte van de buitentemperatuur. Dat was voldoende om nadelige effecten bij de dieren te voorkomen. Met padcooling kun je de staltemperatuur misschien 1 graad of hooguit 2 graden meer koelen. Veel meer niet. Het koeleffect van nevelkoeling is echter voldoende”, zegt Boon.

„Padcooling zorgt voor een zogeheten wind-chill effect doordat de gekoelde lucht met snelheid over de dieren wordt getrokken. Er zijn overeenkomsten tussen beide technieken, doordat in beide gevallen vocht wordt toegevoegd aan de inkomende lucht, om deze te koelen. In beide gevallen laat je de relatieve luchtvochtigheid (RV) in de stal toenemen, om de staltemperatuur te laten dalen”, legt Boon uit.

‘Goedkoopste effectieve manier’

Hengeveld benadrukt dat nevelkoeling de goedkoopste manier om de staltemperatuur te verlagen. Er staan in Nederland een paar pluimveestallen waarmee de complete ventilatie wordt verzorgd door warmtewisselaars en op die manier de staltemperatuur wordt verlaagd. De techniek werkt volgens Hengeveld geweldig.

Voor een stal voor 40.000 biologische leghennen heeft een pluimveehouder daar zes warmtewisselaars voor nodig. De kosten daarvan zijn aanmerkelijk hoger dan wanneer voor ventilatie in combinatie met nevelkoeling was gekozen. „De kosten van zes warmtewisselaars inclusief installatie kosten om en nabij de 180.000 euro”, geeft Hengeveld aan. Dat nevelkoeling werkt en goedkoper is dan alternatieve koelsystemen vindt Hengeveld ook een belangrijke voorwaarde.

Evenals Boon adviseert Hengeveld om leidingwater te gebruiken voor de nevelkoeling omdat de nozzle’s gauw verstopt kunnen raken door ijzerrijk water van de eigen grondwaterinstallatie.