Linda Janssen: 'Stikstofdebacle lijkt een vooropgezet plan'

„Al vóór de invoering op 1 juli 2015, waren er waarschuwingen van juristen over de juridische gebreken in de wet. Er gebeurde niks. Enkele jaren later, kwam die waarschuwing ook van de Raad van State. De overheid keek de andere kant op en wachtte rustig op de dag waarop de Raad van State er een definitieve streep doorzette"

„Coalitiegenoot D66 mocht de bal richting de intensieve veehouderij trappen: de intensieve veehouderij zou verantwoordelijk zijn voor driekwart van de stikstofuitstoot. In werkelijkheid is dat nog zo’n 7 procent; in de afgelopen 15 jaar zijn alle stallen uitgerust met luchtwassers of anderszins emissiearm gemaakt. En bedrijven die deze investeringen niet wilden of konden doen, daarvoor was geen plaats meer. Zij zijn allemaal gestopt. In de komende tijd zullen nog zo’n 500 varkenshouders stoppen, zo’n 10 procent van het aantal varkens verdwijnt. Stikstof mag in onze sector dan niet veel naam meer hebben."

De minister weigerde het aanbod. Voor ons was de motivatie zuur

„De minister liet het Landbouw Collectief, waar wij deel van uit maken, weten dit jaar 1 miljoen kilo stikstof nodig te hebben, zodat de huizenbouw en industrie door kunnen. Het Landbouw Collectief heeft afgelopen winter geïnventariseerd welke ammoniak er beschikbaar komt vanuit de landbouw en welke maatregelen extra genomen konden worden. Het gaat hierbij om ammoniak die vrijkomt na sanering van varkensbedrijven en maatregelen die de melkveehouderij kan nemen op gebied van extra weidegang, voer en mest. Het was vele malen meer dan waar de minister om vroeg. Wel vroeg het Landbouw Collectief daarvoor een redelijke vergoeding, immers, voor niks gaat de zon op. De minister weigerde het aanbod. Voor ons was de motivatie zuur: de minister had de ammoniak uit de varkenshouderij al vergeven, die was verdwenen in een ‘grote black box’ en niet meer in te boeken als reductie voor de landbouw. Onze sector staat in haar hemd.

De coronacrisis levert veel meer stikstof dan de minister dit jaar nodig heeft

„Toen brak de coronacrisis uit. Die raakt ons allemaal en verlamt het hele land. Bedrijven, verkeer, vervoer, veel ligt stil. En iedere week die de coronacrisis voortduurt, levert wrang genoeg ook winst op: een half miljoen kilo stikstof per week. De coronacrisis levert veel meer stikstof dan de minister dit jaar nodig heeft. De minister maakt deze coronastikstof wél inboekbaar voor industrie en verkeer, maar niet voor landbouw."

Er zijn meer knoppen dan stikstof, om aan te draaien

„De Europese habitatrichtlijn spreekt niet over stikstof, alleen over behoud van natuur. De natuurkwaliteit moet verbeteren en daarvoor zijn er meerdere wegen die naar Rome leiden. Ook is er geen tijdslimiet, iedere verbetering is voldoende. Met het van tafel gaan van de PAS, kreeg het kabinet van de Raad van State de ruimte om binnen de kaders van de Habitatrichtlijn en nationale wetten zelf te bepalen wat zij als doel wil formuleren. Maar ook aan de hand van welke concrete afspraken en indicatoren zij dit doel wenst te operationaliseren. Er zijn meer knoppen dan stikstof, om aan te draaien. En meer sectoren om iets van te vragen."

„De minister blijkt haar zin te willen doordrukken, zij wil niet zien en inboeken wat de veehouderij al gereduceerd heeft en nog elke dag bijdraagt. Ze zoekt alleen heel speciale stikstof van de boeren, stikstof die deze beroepsgroep niet zonder slag of stoot kan leveren. Zij wil er torenhoge boetes opzetten als boeren niet aan haar eisen voldoen. Verder worden veel boerderijen financieel afgewaardeerd."

Het is een zware tijd, ook voor boeren.

„Ondertussen heeft de provinciale overheid in Noord-Brabant de portemonnee getrokken, om enkele veehouderijen uit te kopen ten gunste van het eigen Havenbedrijf Moerdijk, bestuurd door enkele Brabantse gedeputeerden. En met symboolpolitiek werd al een verkeersmaatregel doorgevoerd, die voor de natuur nagenoeg geen winst oplevert. Het is een maatregel voor de bühne."

„Het is een zware tijd, ook voor boeren. Corona raakt onze sector. Boeren zijn aangewezen als vitaal beroep, de voedselproductie moet doorgaan, maar afzet en prijzen staan onder druk."

Koste wat kost, moet het vooropgezette plan worden uitgevoerd

„De lucht is weer blauw boven Nederland en was nog niet zo schoon als nu. De lucht moet van de minister echter nog blauwer, door boeren op dit moment extra stikstofmaatregelen op te leggen. Koste wat kost, moet het vooropgezette plan worden uitgevoerd. Ten koste van boeren, ten koste van een leefbaar platteland, ten koste van weidegang voor onze koeien. Ik maak mij grote zorgen of dit kabinet nog voor de Tweede Kamerverkiezingen bij zinnen komt."