'Met gelijkdrukventilatie voorkom je coli in uitloopstallen'

Hij vertelde woensdagavond 23 oktober tijdens de Pluimveeweb thema-avond Voeding over zijn ervaringen met gelijkdrukventilatie en volledige ventilatie via meerdere warmtewisselaars. Over de ombouw van een scharrelstal naar één ster Beter Leven wordt soms te lichtzinnig gedacht, vindt Verbeek. Hij is naast leghennenhouder tevens klimaatspecialist bij Veko ventilatie. „Lucht zoekt altijd de weg van de minste weerstand. Door de aanwezigheid van uitloopschuiven gaat het gauw tochten in de stal. Zeker wanneer je werkt met onderdrukventilatie. Als gevolg daarvan kampen veel koppels met coli problemen en treedt er verhoogde uitval op.”

Bij ombouw van een traditionele scharrelstal naar een stal met (overdekte) uitloop moet de ventilatie worden aangepast, stelt Verbeek. Leghennenhouders kunnen voor gelijkdrukventilatie kiezen. Het plaatsen van één of meerdere warmtewisselaars is ook een optie.

Problemen met hitte

Bij gelijkdrukventilatie zitten er kokers op het dak voor zowel de uitzuig als de inblaas. Luchtinlaatventielen zijn niet nodig. Er wordt evenveel lucht ingeblazen als afgezogen. „Ik ben een fan van gelijkdrukventilatie. Doordat er evenveel lucht wordt ingeblazen als uitgezogen vindt er geen tocht plaats. Er valt een warme deken van lucht op de kippen.”

„Tijdens de extreme hitte eind juli – van 40 graden Celsius – werd het in enkele stallen met gelijkdrukventilatie veel te warm”, zei een bezoeker van de thema-avond. „In acht van de tien stallen met gelijkdrukventilatie ging het goed; in twee niet”, reageerde Verbeek. „Hoe dat komt moet worden uitgezocht. Misschien moeten de luchtkokers voor de inblaaslucht hoger geplaatst worden zodat je op dat soort dagen koudere lucht naar binnen blaast. Vlak boven het dak loopt de temperatuur al gauw op. Zeker bij een zwart dak. Misschien is de lucht een meter of twee meter boven het dak kouder.”

„Bij stallen met een (overdekte) uitloop zou ik gelijkdrukventilatie verkiezen boven onderdrukventilatie. Gelijkdrukventilatie is iets duurder. Maar zeker bij nieuwbouw vallen de meerkosten mee.” In zijn nieuwe één ster Beter Leven stal op zijn thuislocatie in Woudenberg werkt hij nu ruim zes weken met gelijkdrukventilatie. „De eerste prille ervaringen zijn positief. Het klimaat is lekker en het strooisel is erg droog. Het is zo droog dat er stofvorming optreedt. We zijn nog aan het kijken of we iets gaan aanpassen om het strooisel minder droog te krijgen.”

‘Tien graden koelen’

Op zijn tweede locatie in Lunteren houdt Verbeek 24.000 leghennen volgens het twee sterren Beter Leven keurmerk. Daar regelen meerdere warmtewisselaars de complete ventilatie. „Op de extreem hete zomerdagen eind juli ging het beter dan verwacht. Ik kon de staltemperatuur 10 graden koelen.” Het grootste nadeel hiervan is de prijs. „Het vergt een grote investering. Daarvoor moet je de eieren een paar rondes voor een hele hoge prijs verkopen”, zegt Verbeek met een grote glimlach op zijn gezicht. Hij investeerde hier wel in omdat hij subsidie kreeg aangezien het een proefproject is. Bovendien kon hij hierdoor 10.000 hennen meer houden op deze locatie.

Met de juiste ventilatie is een leghennenhouder volgens Verbeek een heel eind op weg op coli te voorkomen. „Het is echter geen garantie. Stress, vogelmijten, matige voerkwaliteit of een infectieuze bronchitis (IB) die overwaait, kunnen ook coli veroorzaken.”

Nevelkoeling

Indien het vaker 40 graden Celsius wordt in Nederland is nevelkoeling of padcooling een goede optie om de staltemperatuur te verlagen in leghennenstallen. „Nevel- en padcooling kunnen de staltemperatuur 7 tot 8 graden terug koelen. Bij nevelkoeling wordt de stallucht aanzienlijk vochtiger. Ook is er kans op natte plekken in de stal als er een nozzle uitvliegt of lekt.” Verbeek sprak leghennenhouders, die met nevelkoeling werken, die een paar weken na de hittegolf verhoogde uitval hadden als gevolg van coli. „Bij padcooling wordt de stallucht minder vochtiger. Alleen is het niet geschikt voor stallen met uitloop. Nevelkoeling is dan vaak toch een betere optie. Alleen moet je uitkijken dat het niet te vochtig wordt in de stal.”

Hoewel Verbeek voorstander is van gelijkdrukventilatie is onderdrukventilatie volgens hem nog steeds een goede optie in reguliere scharrelstallen. Dat zei de leghennenhouder na een vraag vanuit het publiek.