Geneesmiddelen tegen parasieten vormen risico voor milieu
Dat meldt het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) op basis van een studie die zij uitvoerde in samenwerking met Wageningen Environmental Research (WENR) en AD eco advies. In het onderzoek werd bekeken waar diergeneesmiddelen na gebruik blijven. Dat deden de onderzoekers voor zowel vee als huisdieren.
Slechts deel medicijnen beoordeeld
Deze studie geeft geen volledig beeld van de risico’s voor het milieu, omdat slechts een klein deel van de in Nederland gebruikte diergeneesmiddelen is beoordeeld. Zo zijn voor hormonen en pijnstillers geen gegevens beschikbaar om conclusies te kunnen trekken. Voor andere diergeneesmiddelen zijn geen meetgegevens of geen risicogrenzen beschikbaar. Ook zijn de normen of risicogrenzen van diverse diergeneesmiddelen zo laag dat ze niet op dit lage niveau kunnen worden aangetoond. In de praktijk kan het dan zo zijn dat deze concentraties hoger zijn dan de norm. Dan vormen ze toch een risico.
Gemeten concentraties laten zien dat bepaalde antiparasitica – die zowel bij huisdieren als vee worden gebruikt – een risico vormen voor het milieu. Het gaat zowel om ecologische risico’s voor mestorganismen, als voor organismen in oppervlaktewater. Enkele van deze stoffen (fipronil, imidacloprid, permethrin) worden ook gebruikt als bestrijdingsmiddel. Het is dan niet duidelijk wat de bijdrage uit de verschillende bronnen is. Van diverse stoffen zijn de risicogrenzen dusdanig laag, dat met de huidige detectiemethodes de aanwezigheid van de betreffende stof niet op dit niveau kan worden aangetoond.
Gemeten antibiotica en coccidiostatica in de bodem lijken weinig risico voor het milieu op te leveren. Antibiotica die het vaakst worden aangetroffen in oppervlaktewater, ook boven de risicogrens, worden ook door mensen gebruikt. Het is niet voor alle antibiotica duidelijk wat de bijdrage van beide bronnen is.
De weg van het medicijn
Geneesmiddelen voor dieren in de veehouderij komen in het milieu terecht doordat mest op het land wordt gebracht. Ze komen in het oppervlaktewater via de bodem of doordat de stoffen met regenwater wegspoelen. Huisdiermiddelen kunnen in het oppervlaktewater komen doordat honden daar zwemmen, of via het riool (doordat mensen ze aaien, hun hond wassen, of hun handen wassen nadat ze een geneesmiddel hebben aangebracht). Vanuit oppervlaktewater en via de bodem kunnen resten van geneesmiddelen het grondwater bereiken. Incidenteel wordt voor grondwater de signaleringswaarde overschreden. In drinkwater worden sporadisch zeer lage concentraties van diergeneesmiddelen aangetroffen. Dit levert geen risico’s op voor de gezondheid.
