'Zwarte rat zorgt ook voor grote problemen in kassen'

Het hebben van katten kan voor onrust zorgen onder de ratten, zo zie je op veel veehouderijbedrijven waar katten lopen, dat er minder overlast is van ratten. „Echter is het in de huidige situatie met de hygiëne van onze varkens en kippen niet mogelijk om katten los te laten binnen de stallen.” Van den Heuvel raadt wel aan zoveel mogelijk op te ruimen op en rond het bedrijf. „Want hoe minder schuilplekken er zijn, hoe moeilijker het is voor een rat.”

Grootste probleem in kassen

In gebieden waar veel intensieve veehouderij is, en waar het probleem met ratten bekend is, is het raadzaam om als bijvoorbeeld een pluimveehouder na de legperiode zijn leghennen wegdoet, zijn directe omgeving tijdig te waarschuwen, zodat zij ook extra maatregelen kunnen nemen, is de overtuiging van Van den Heuvel. „Hierbij moet je denken aan een dagelijks rondje langs de rattenkisten met daarin de klem rondom zijn bedrijf. Dat de zwarte rat echter alleen binnen de intensieve veehouderij voorkomt is een illusie. In de glastuinbouw zijn grote problemen bekend met de zwarte rat. Als de ratten eenmaal genesteld zijn in de kassen en gewend zijn aan het groente en fruit, zijn ze vrijwel niet meer te bestrijden met rodenticiden.” Tevens is het in kassen door de complexe omvang zeer moeilijk om klemmen te plaatsen, volgens de rattenbestrijder. „Al heb ik nog zó veel middelen tot mijn beschikking, als er ergens voer is, is bestrijden soms onbegonnen werk.” En zolang er voor een rat iets te halen is, zal dit dier het gif laten staan. Zo wil een rat geen gif meer nadat hij bekend is geraakt met varkensvoer. „En heeft een rat eenmaal geproefd van een tomaat of paprika’s in de kas, dan vreet het dier nauwelijks meer van rodenticiden.”

Ratten beschermen nageslacht

Of er slimmere beesten zijn dan de zwarte rat, betwijfelen Michel van den Heuvel en Martin Smits, voor wie de rat geen geheimen meer kent. „Als een volwassen rat een andere rat heeft zien ziek worden of doodgaan na het vreten van gif, dan doet de overblijvende rat het volgende. Moeder rat zeikt over het gif, ze bevuilt het, opdat ze zeker weet dat haar babyratjes er niet van zullen snoepen.”

De ongediertedruk op bedrijven zal intussen nog groter worden als gebruik van rodenticiden na 2023 nog verder worden beperkt. Een boer zal zoals het er nu naar uitziet eenzelfde licentie dienen te behalen als een professioneel bestrijder. Dit is echter in veel gevallen financieel niet interessant. CTGB en andere partijen zijn nog in overleg over de precieze invulling van deze verandering in de wet.

Alle middelen toegestaan

Slaan, schoppen, stampen en schieten. Als gif en vallen niet voldoende zijn, grijpt Van den Heuvel al deze middelen aan. Daarom heeft hij altijd eerder te kleine dan te grote laarzen aan. „Het is echt waar, er lopen vaak zóveel ratten rond op een intensieve veehouderij, dat ik met een buks rondga. Ik sla om me heen en als ik de kans krijg schop en stamp ik de ratten dood.”

Dit artikel is deel 3 in een driedelige serie over het 'Rattenwalhalla'.