Column: Wel of niet kooien

HSI heeft ons uitgenodigd om te spreken tijdens een workshop over de transitie van kooi naar niet-kooi systemen voor leghennen. Mijn collega Annemarie Mens en ik zijn naar Bangkok gevlogen en hebben de deelnemers meer inzicht gegeven in de aandachtspunten met betrekking tot voeding en management voor leghennen in niet-kooi systemen. Aan de workshop deden circa 100 pluimveehouders, wetenschappers en beleidsbepalers uit Thailand, Maleisië en Vietnam mee.

Ook dit werk hoort bij het takenpakket van een onderzoeker van Wageningen Livestock Research en is een prima gelegenheid om kennis te delen en het (inter)nationale netwerk uit te breiden. Naast ons waren er sprekers aanwezig uit Azië, Brazilië en Europa om de verschillende aspecten van het houden van leghennen in niet-kooi systemen toe te lichten.

‘Doodsteek voor sector’

Op dit moment worden er in Azië nog nauwelijks leghennen gehouden in niet-kooi systemen. Tijdens de workshop sprak men de verwachting uit dat over tien jaar 20 procent van de leghennen in niet-kooi systemen worden gehouden. In India bijvoorbeeld, wordt momenteel besloten om wetgeving te implementeren die nieuwbouw van kooisystemen verbiedt, daarmee krijgt de omschakeling naar niet-kooi eieren een flinke boost.

Bij zulke bijeenkomsten wordt je er overigens weer aan herinnerd dat we in Europa al tientallen jaren voor liggen op het gebied van niet-kooi systemen voor leghennen. Opvallend zijn ook de geluiden van de praktiserende pluimveehouders in Azië die straks de verandering in huisvesting moeten doorvoeren. De geluiden lijken veel op de opmerkingen die eind jaren ‘80 ook in Nederland te horen waren. Denk hierbij aan ‘dit is de doodsteek voor de sector’, ‘de investeringen voor de duurdere systemen zullen we niet terugverdienen’, ‘voedselveiligheid komt in het geding’, etcetera, etcetera.

In Nederland stonden we eind jaren ‘80 als sector ook niet te springen om te gaan veranderen naar niet-kooi systemen. Toch is pluimvee ondernemend Nederland de uitdaging aangegaan en zijn systemen ontwikkeld die geschikt waren voor deze nieuwe manier van huisvesting. Mensen die in die tijd in de pluimveesector werkzaam waren, weten nog goed dat de volièresystemen in het begin de nodige kinderziektes vertoonden.

Doorontwikkelde systemen

Het begrip buitennest eieren werd geïntroduceerd omdat een gedeelte van de eieren, in tegenstelling tot scharrelstallen, niet alleen op de grond lag maar overal, en dus ook in het systeem. Soms tot wel 15 pocent. Door de unieke samenwerking van systeembouwers, pluimveehouders en onderzoek zijn in de loop van tijd de systemen doorontwikkeld die het probleem met buitennesteieren heeft geminimaliseerd.

Landen, zoals in Azië, die nu instappen in de niet-kooi huisvesting hebben het grote voordeel dat ze systemen kunnen installeren die helemaal doorontwikkeld zijn. Naast de systemen is er natuurlijk ook een enorme hoeveelheid kennis over het management en de voeding ontwikkeld. Denk bijvoorbeeld aan de manier van opfokken die de dieren klaar moet maken voor een goed leven in volière systemen. Of een gespecialiseerd voer dat ongewenst gedrag zoals verenpikken kan tegengaan.

Kennis en kunde

Het is daarom erg belangrijk dat we vanuit Wageningen Livestock Research deelnemen aan dit soort bijeenkomsten. In de eerste plaats natuurlijk, om het welzijn van de leghennen wereldwijd te verbeteren. Daarnaast hebben dergelijke bijeenkomsten in onze ogen grote voordelen voor zowel de Nederlandse toeleverende pluimveebedrijven als voor Wageningen Livestock Research.

Wanneer pluimveebedrijven gaan omschakelen naar niet-kooi systemen zal men in eerste instantie naar Europa en met name naar Nederlandse bedrijven kijken. Daar zit de kennis en kunde en heeft men bijna 30 jaar ervaring op dit gebied. Om de wereld te voorzien van niet-kooi systemen moeten de Nederlandse bedrijven en Wageningen Livestock Research nog meer samen optrekken en gebruik te maken van elkaars expertise. Een typische win-win situatie waarbij het duidelijk is dat het niet-kooi systeem voor leghennen een wereldwijde toekomst heeft!