Kip en de processierups: Eten of opgegeten worden …
Tijdens de zomermaanden mei tot en met augustus worden veel Nederlanders geteisterd door de (eiken)processierups. Wat is het nou effect van deze rupsen op uw pluimvee dat buiten loopt?
Een processierups is een blad-vretende rups. In Nederland spreekt men over de eikenprocessierups van de eikenboomvlinder. In meer zuidelijk gelegen landen, waaronder Frankrijk, heeft met vooral overlast van de dennenprocessierups, een vergelijkbare zo niet nog schadelijkere ondersoort. Zodra de knoppen van de eikenbomen open gaan, is er voldoende eten voor de rupsen om hun levenscyclus te voltooien. Vanaf het derde vervellingsstadium (april/mei) krijgt de rups brandharen. Deze worden vaak verward met de haren die de rupsen hun typische uiterlijk geven, maar dat zijn ze niet. Brandharen zijn hele kleine haartjes van ongeveer 0,2 tot 0,3 millimeter lang. De verspreiding van brandharen door de lucht is een vorm van afweermechanisme van de rups die de haartjes los laat bij bedreiging. De brandharen zijn pijlvorming en voorzien van weerhaakjes. Naast mechanische irriatie zorgen de haartjes voor een allergische reactie door een stofje waarmee ze bedekt zijn.. Zowel bij mensen als zoogdieren (o.a. honden, katten, paarden) is bekend dat de brandharen klachten kunnen geven zoals jeuk, bultjes, roodheid en ontsteking.
In ‘Nature Today’ (2015) werd vastgesteld dat pimpel- en koolmezen een belangrijke rol kunnen spelen bij de bestrijding van eikenprocessierupsen. Het is inmiddels bekend dat een groot aantal vogels zich eraan te goed doet. Hoewel deze vogels de jonge processierups graag eten, wagen ze zich niet aan volwassen rupsen met brandharen.
Het effect van de brandharen van de processierups op pluimvee is niet goed onderzocht. Het lijkt op zijn minst aannemelijk dat ook de huid en het slijmvlies van kippen gevoelig zijn voor de mechanische irritatie van deze pijltjes. Maar klachten bij kippen met een allergische reactie, zoals jeuk, roodheid en zwelling, is nog niet beschreven in relatie tot de processierups. Daar komt bij dat er anekdotes zijn die vermelden dat kippen in Frankrijk zonder enig zichtbaar probleem de dennenprocessierups verorberen. Eindconclusie: het gevaar van de rups op de kip is niet zonder meer vanzelfsprekend!
