WUR: Antibioticareductie had geen negatief effect op concurrentiepositie vleeskuikenhouder

Dat blijkt uit een onderzoek van Wageningen Economic Research (WER) op verzoek van het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit. De verkoop van antibiotica voor gebruik in de veehouderij in Nederland daalde van 2009 tot en met 2017 met 63 procent. In de vleeskuikenhouderij was deze daling nog groter.

Stakeholders vreesden negatieve impact

Belanghebbenden vreesden dat het terugdringen van antibioticagebruik in de veehouderij een negatief effect zou hebben op de productiviteit en het economisch resultaat van de veehouderijbedrijven.

„In de varkens- en pluimveesector zien we grote schommelingen in het gezinsinkomen door de instabiliteit van de markt, fluctuaties van de voeder- en marktprijzen voor vleeskuikens en varkens. Sinds de hervorming van het antibioticabeleid in 2009 is er echter noch in de zeugen- noch in de vleeskuikensector sprake van een dalende trend in het gezinsinkomen”, stelt WER.

In het onderzoek worden de productiekosten in de Nederlandse varkens- en vleeskuikenindustrie vergeleken met drie EU-concurrenten: Denemarken (laag gemiddeld antibioticagebruik), Duitsland (belangrijkste exportmarkt voor vleeskuikens, varkens en varkensvlees) en Spanje (relatief hoog gemiddeld antibioticagebruik).

Maatregelen voor antibioticareductie

Om het gebruik van antibiotica te verminderen namen veehouders een aantal relatief eenvoudige en goedkope maatregelen om de gezondheid van hun dieren of de gezondheidsstatus van hun bedrijf te verbeteren. Deze maatregelen waren vooral gericht op diergezondheidsmanagement zoals meer aandacht voor hygiëne, gebruik van pijnstillers, ontstekingsremmers of preventieve vaccinaties. Het merendeel van de geïnterviewde boeren startte meer dan drie jaar geleden met de toepassing van deze maatregelen en bleef dit doen.

Trager groeiende vleeskuikens

In 2018 bestond ongeveer een derde van de Nederlandse vleeskuikenproductie uit langzamer groeiende vleeskuikens. Een aanzienlijk deel van de afname van het antibioticagebruik op vleeskuikenbedrijven is toe te schrijven aan de stijging van het aandeel traag groeiende vleeskuikens.

Dertig procent van de geïnterviewde vleeskuikenhouders produceren op het ogenblik deze traag groeiende kuikens. De gemiddelde dierdagdosering bij de productie van traag groeiende vleeskuikens is een derde van die van reguliere vleeskuikens. De brutomarge per m2 per jaar is ongeveer gelijk, aldus WER.

Actief reductiebeleid werkt

Ervaringen in Nederland laten zien dat een actief beleid gericht op het verminderen van antibioticagebruik werkt. Het onderzoek leidt tot de volgende beleidsimplicaties voor landen die overwegen om te beginnen met antibioticareductie: bedrijfsadviseurs en leveranciers, zoals dierenartsen en diervoederindustrie moeten actief betrokken worden. Het is belangrijk dat boeren kiezen voor de combinatie van maatregelen die het meest geschikt is voor hun specifieke bedrijf. Om een substantiële vermindering van het antibioticagebruik te bereiken, is een duidelijk gevoel van urgentie nodig, gecombineerd met een doelgericht beleid en ambitieuze doelstellingen.

Bekijk voor meer informatie het Engelstalige onderzoeksrapport van WER.