Fotoserie: 70 procent lagere stookkosten dankzij gelijkdrukventilatie

De broers Jack en Mark Renders uit Son en Breugel (NB) zijn beiden zeer enthousiast over gelijkdrukventilatie met speciale inblaaskokers in hun nieuwe vleeskuikenstal. „De stookkosten zijn 70 procent lager dan bij onderdrukventilatie”, zegt Jack. „Bovendien is de kans op fouten veel kleiner”, vult Mark aan. „De ventilatiekokers in de zolder mengen stallucht met buitenlucht. Daardoor komt er geen koude lucht de stal binnen en gaat het nooit tochten.”

De broers Mark (49) (links) en Jack (51) Renders houden in Son en Breugel (NB) 185.000 reguliere vleeskuikens in vijf stallen. De broers sloopten vorig jaar twee oude stallen van twaalf meter breed uit de jaren zeventig. Op dezelfde plek bouwden ze een nieuwe stal van 28 bij 72 meter (binnenwerks) voor 43.000 kuikens die ze in september vorig jaar in gebruik namen.

Vanwege de breedte van de stal kozen ze voor gelijkdrukventilatie met inblaaskokers van het Deense bedrijf DACS. „Onze stal is 28 meter breed. Bij stallen van 24 meter of breder krijg je de lucht niet mooi in de midden, waardoor de luchtverdeling nooit optimaal is”, verklaart Mark.

In hun nieuwe stal komt de buitenlucht via een opening in de voorzijde op de zolder. Hun manier van ventileren dachten de broers samen uit met het Deense bedrijf DACS en de stallenbouwer Agrion.

In het plafond zitten twee rijen met mixluchtkokers. De ventilatoren zuigen warme stallucht uit de stal.

Via een klep (zie foto) wordt hier buitenlucht bij gemengd, afhankelijk van de leeftijd van de kuikens, de stal- en buitentemperatuur. Daarna wordt de gemengde lucht terug de stal in geblazen. „Dankzij het mixen van de buitenlucht met de stallucht blaas je altijd voorverwarmde lucht over de kuikens. Dat is een groot voordeel ten opzichte van onderdrukventilatie, waarbij de kuikens de buitenlucht op koude winterdagen als tocht ervaren”, zegt Mark.

Een ander voordeel is dat het CO2 gehalte in de stal veel lager is. „CO2 is zwaarder dan zuurstof en zakt altijd naar de bodem van de stal. Dankzij de mixluchtkokers is de luchtsnelheid in onze nieuwe stal veel hoger dan in onderdrukventilatie stallen. Daardoor ververs je sneller de stallucht waardoor het CO2 gehalte daalt”, legt Jack uit. „In een onderdruk geventileerde vleeskuikenstal ga je ’s winters meer ventileren en dus ook meer stoken als je het CO2 gehalte omlaag wilt brengen. Dit kost veel energie. Bovendien krijg je het CO2 gehalte niet zo laag als in onze nieuwe stal”, stelt Mark.

In de stal hangen twee rijen met in totaal achttien mixluchtkokers van 12.000 kuub. In het midden van de stal twaalf ventilatoren (zie foto) van ieder 18.000 kuub.

In de stal hangen vier rijen nevelkoeling. Deze gebruikt de familie op warme zomerdagen. De nevelkoeling hergebruikte de familie uit de twee gesloopte stallen.

Wanneer het tropisch warm wordt, schakelt de familie over op padcooling. In de voor en achterzijde van het plafond hangen de pads. „Dankzij de padcooling kunnen we de temperatuur op zolder met circa 10 graden verlagen en de staltemperatuur daardoor met 7 tot 8 graden Celsius. Met nevelkoeling slecht 3 tot 4 graden”, zegt Mark. Ook in hun andere stallen werken de broers met padcooling. Dit bevalt hun goed. „De kans dat er iets kapotgaat is bovendien minder groot. Padcooling werkt op basis van lage waterdruk. Bij nevelkoeling kan er een koelpomp stuk gaan, of een nozzle of de buis kapot knappen”, motiveert Mark.

De heaters laat Renders bewust hoog hangen. „Warme lucht gaat altijd naar boven. Door de inblaaskokers wordt de warme stallucht mooi met verse buitenlucht gemengd waardoor het klimaat optimaal is.”

De broers zijn zo tevreden over gelijkdrukventilatie met inblaaskokers dat ze het collega-vleeskuikenhouders aanraden. „We hebben voor een verlaagd plafond gekozen omdat ons gevoel zegt dat, dit beter is. Maar ook zonder verlaagd plafond kun je met gelijkdrukventilatie werken. De mixluchtkokers kun je uit het dak laten komen”, zegt Mark. Vleeskuikenhouders hoeven volgens de broers niet op te hikken tegen de meerkosten. „Het ventilatiesysteem is niet duurder dan onderdrukventilatie, alleen het verlaagde plafond kost circa 1 tot 1,5 euro per vleeskuikenplaats meer”, zegt Jack. Hij bekeek de afgelopen jaren veel stallen in Denemarken, Finland, Frankrijk en andere Europese landen om inspiratie op te doen.

De broers bouwden de voerlijnen en drinklijnen uit de twee gesloopte stallen in de nieuwe stal.

Renders is één van de weinige vleeskuikenhouders in Nederland die met de anti-druppeldrinknippel werkt. Dat bevalt hun goed. „Uit onderzoek van stalinrichter Chore-time blijkt dat vleeskuikens 25 procent minder knoeien met deze drinknippels. Of dat waar is, weten we niet. Maar we zijn wel tevreden over deze drinknippels. Het strooisel onder de drinknippels bleef iedere ronde sinds september vorig jaar relatief droog. In de andere stallen moesten we in de winter een paar keer bijstrooien, maar in deze stal niet. Bovendien bleven de voetzoollaesiesscores iedere keer onder de 80 punten in deze stal. Normaal lukt dat ons in alle stallen, maar door een vochtig buitenklimaat en wisselende voerkwaliteit zaten we daar afgelopen winter een paar keer boven.”

Via afvoerslangen kunnen de broers de drinknippellijnen automatisch doorspoelen.

In de lengte van de stal hangt een oplierbaar hek. Hier lossen de broers de kuikens achter. Ook hoeven ze hiermee niet alle kuikens nuchter te zetten tijdens het uitladen. „Dat werkt ideaal. We hebben een paar keer overdag uitgeladen. Dat ging prima. De kuikens voor en achter het hek bleven mooi rustig”, zegt Mark.

Langs beide zijmuren van de stal zit een lichtstraat. „Dankzij daglicht besparen we op elektriciteitskosten. Bovendien kunnen we indien we dat willen overschakelen naar een concept waar daglicht verplicht is.”

In de stal hangen twee rijen ledlampen. Op advies van hun installateur kozen ze hiervoor.

Zowel op de display van de dierweger, op de stalcomputer en op de smartphone kunnen de broers de wegingen aflezen. „De nieuwe dierweger is ideaal. In deze stal kunnen we de dagelijkse groei nauwlettend in de gaten houden. In onze oude stallen weegt de dierweger niet meer zo nauwkeurig”, zegt Jack. „Doordat we de groei dagelijks volgen, zien we het als de groei achterblijft en de kuikens mogelijk iets mankeren. Zo kunnen we snel handelen.”

De klimaat- en managementcomputer kunnen de broers ook met hun smartphone besturen. „DACS ontwikkelde een managementsysteem. Bij veel andere aanbieders van klimaatcomputers heb je dat niet. Daar moet je een apart managementsysteem op je PC hebben. Nu kunnen we zowel achter de stalcomputer, PC en met de smartphone werken in het managementsysteem”, zegt Jack.

In de stal staat een kar waar de broers twee emmers van 20 liter in kunnen zetten om de dode kuikens in te doen. „Vroeger liepen we altijd met een emmer door de stal. Maar dat is best zwaar bij grote kuikens. Daarom heb toen deze kar gebouwd. Die verlicht ons werk”, zegt Jack.

Via deze buis kan Renders de kuikens in een ton gooien en blijft het voerlokaal schoon.

De broers kozen voor een schuifdeur. „Een roldeur gaat naar verloop eerder kapot dan een schuifdeur. En een scharnierdeur was geen optie omdat de deur op een hoek zit”, zegt Jack. Via het buizenwerk kunnen de broers de schuifdeur helemaal dichtschuiven. De deur valt dan in een goot zodat er geen lucht meer lang kan lekken. „Normaal lekt er gauw lucht langs roldeuren, maar bij deze roldeur is dat niet zo”, zegt Jack. Eén persoon dan de deur dichtschuiven. „Het gaat relatief licht.”

De vleeskuikenhouders hergebruikten de silo’s van de oude stallen.

Techneut Jack maakte zelf een kar om voer mee op kuikenpapier te doen voor de eendagskuikens. De kar doet hij achter zijn tuintrekker. „Hiermee kunnen we binnen twee uur in alle vijf stallen voer op papier doen.”

Alle stallen worden verwarmd door de houtkachel. „Houtsnippers zijn relatief goedkoop hier in de buurt. Daardoor bedragen de stookkosten gemiddeld slechts 2 cent per kuikenplaats per ronde. Dat is laag”, zegt Mark.

De houtsnippers liggen in een grote loods opgeslagen. De familie bouwde de loods een paar jaar geleden om kuikens in te houden. Maar de gemeente Son en Breugel verbood in 2016 uitbreiding van intensieve veehouderijen voorlopig nadat uit onderzoek van het RIVM bleek dat mensen die in de buurt van intensieve veehouderijen wonen vaker longontsteking, eczeem en darmontstekingen dan anderen hebben. „We hebben de stal wel gebouwd omdat we de vergunningen binnen hadden. Maar we hebben de wanden opengehouden zodat het hout goed kan drogen”, zegt Mark.

Hun oudste stal stamt uit de jaren zeventig (links op de foto). Na de ingebruikname van de nieuwe stal staat een andere stal leeg. „De gemeente maakt uitbreiding praktisch al onmogelijk. Daarbij is het door het provinciale beleid – waar je rechten van een gestopt bedrijf moet kopen om uit te kunnen breiden – financieel niet meer interessant. Die rechten zijn er helemaal niet omdat er meer uitbreidingsplannen zijn dan dat er intensieve veehouders stoppen”, zegt Mark, die evenals zijn broer Jack geen voorstander van de staldering is. De broers hebben nu plannen voor mestverwerking. Dat willen ze in de oudste van de twee leegstaande stallen gaan doen. „Indien we alles gesubsidieerd krijgen is het interessant, anders niet”, concludeert Mark. Samen met een Italiaanse fabrikant zijn ze het subsidietraject ingegaan. „De Italianen moeten in juni volgend jaar de installatie nagenoeg probleemloos laten draaien. Lukt dat niet dan vervalt de subsidie. Wij kunnen alleen maar afwachten nu.”

De broers namen het bedrijf in de jaren negentig over van hun vader Martien. Ze timmerden aardig aan de weg. In 1997 bouwden ze deze twee stallen. Vader, die inmiddels 79 is, komt dagelijks nog even kijken op het bedrijf.

In 2008 namen de broers hun één na nieuwste stal in gebruik. „We hebben ook wel eens gedacht aan een tweede locatie. Maar met ons tweeën kunnen we voldoende inkomen halen uit onze huidige omvang van 185.000 kuikens. Bovendien ziet het er niet uit dat we een opvolger hebben. Onze kinderen zijn nog jong. Maar vroeger waren wij na school vaak direct op het bedrijf aan het werk. De kinderen helpen indien nodig mee maar hebben niet de passie voor het pluimveebedrijf die wij vroeger hadden”, zegt Jack. Hij heeft een zoon van 14 en een dochter van 16. Zijn broer heeft twee dochters van 13 en 14.

Lees de uitgebreide reportage in de regionale agrarische vakbladen Stal & Akker, Vee & Gewas en Agraaf van zaterdag 8 juni en later dit jaar in Veldpost. Klik hier om een gratis proefnummer voor een van deze agrarische vakbladen aan te vragen en hier om abonnee te worden op één van deze vakbladen.

Tekst: Tom Schotman

Groeide op een vleeskuikenbedrijf in het Achterhoekse Vragender op. Schrijft sinds augustus 2013 voor Pluimveeweb.nl, vakblad Pluimveeweb, Pigbusiness.nl, vakblad Pig Business en de regionale agrarische vakbladen van Agrio.

Beeld: Gerard Burgers

Dossier(s)

Dit artikel is onderdeel van de volgende dossiers:

Ventilatie, Nieuwbouw vleeskuikenstal

Subcategorieën

Subcategorieën

Subcategorieën

Subcategorieën

Fotoserie: 70 procent lagere stookkosten dankzij gelijkdrukventilatie

Tekst: Tom Schotman

Dossier(s)

Praat mee

Nieuwsbrief

Fotoserie: 70 procent lagere stookkosten dankzij gelijkdrukventilatie

Tekst: Tom Schotman

Deel dit artikel

Dossier(s)

Praat mee

Nieuwsbrief