'Ambtenaren nemen opinie voor waar aan'

Uit het onderzoek Belangenbehartiging van agrarisch marktonderzoeksbureau Geelen Consultancy en Agrio afgelopen maart bleek dat boeren over het algemeen lage cijfers geven, met uitzondering van de sectorale belangenorganisaties, die krijgen voldoendes maar ook daar is ruimte voor betere scores. Voorzitter Hennie de Haan van de NVP verklaart het verschil door de parapluwerking van een algemene brede belangenbehartiger: „Wij hoeven nooit af te stemmen met een andere sector, omdat we puur sectoraal werken. We hoeven dus ook nooit uit te leggen hoe ons standpunt zich verhoudt tot andere sectoren.”

De organisatie van belangenbehartiging maakt het ook lastig om goed met de juiste ambtenaren te communiceren. De Haan: „Ik hoor nog wel eens een ambtenaar zeggen dat ze met iemand hebben gesproken, maar dan blijkt dat niet de vertegenwoordiger van de pluimveesector te zijn. Dan is het in de pluimveesector nog eens extra lastig omdat we daar te maken hebben met NVP, NOP/LTO voor de primaire sector en o.a. COBK, Nepluvi, Anevei, NVPSB en Nevedi voor andere schakels in de keten.”

Sector wisselgeld

Het belang van een goede sectorale belangenbehartiging bleek alleen dit jaar al twee keer. De Haan noemt als voorbeeld de Programmatische Aanpak Stikstof (PAS). „De ammoniakreductie die de veehouderij heeft vastgelegd in een convenant dreigt niet te worden gehaald, terwijl de pluimveehouderij haar bijdrage aan het reductiedoel ruimschoots heeft overtroffen. We zitten daar scherp in, stellen ons constructief op maar willen niet dat pluimveeleden worden geconfronteerd met een kostbaar extra pakket maatregelen. De bal ligt bij anderen. Zo is een pakket aan voermaatregelen van tafel, omdat we daar echt aan de grens zitten. Bovendien wordt pluimveemest met goede N, P, K gehaltes gevraagd door afnemers.”

Fusie NVP en NOP

De NVP en NVV (inmiddels opgegaan in de POV) zijn ontstaan doordat de belangen van de pluimvee- en varkenssector niet goed werden meegewogen binnen LTO. Toen De Haan bijna vijf jaar geleden aantrad, merkte ze ook dat er veel tijd en energie werd gestoken in gehakketak richting de LTO/NOP. Naar eigen zeggen is dat veranderd en trekken NVP en LTO/NOP veel meer samen op. „Wij zitten nooit ergens samen met de LTO/NOP aan tafel zonder onderlinge afstemming vooraf, om te voorkomen dat we tegen elkaar worden uitgespeeld. Dat zie je nu bijvoorbeeld wel in de melkveehouderij waar een organisatie als Grondig zich afzet tegen intensieve melkveehouderij.”

Is een fusie met de NOP dan geen logisch vervolg? „Die vraag krijg ik vaak. Een deel van beide achterbannen wil dat niet. Het zal alleen gebeuren wanneer beide clubs samen door willen als onafhankelijk belangenbehartiger voor de pluimveehouderij.”

NVP is opgericht vanuit het tegengeluid van LTO en was activistisch. „We zijn veranderd van ‘wij van de tegenpartij’ naar een club die ideeën aandraagt hoe het ook zou kunnen en in een partij die tegenwicht kan bieden aan de overheid. Daarin zijn we scherp, stellen ons constructief op maar het belang van de pluimveehouder staat voorop. Door het wegvallen van de productschappen is onze rol belangrijker geworden. Als je als sector niet zelf met kritische vragen en plannen komt, dan word je afgeserveerd. Dat zou een drijfveer moeten zijn voor pluimveehouders om een bijdrage te leveren. De overheid gaat het niet voor je verzinnen.”

Te weinig middelen

De Haan geeft aan dat de NVP vaak wordt gevraagd om aan te schuiven bij beleidsvraagstukken. „Overheden nemen ons heel serieus, maar wij hebben te weinig middelen en mankracht om overal aan goede belangenbehartiging te doen. Het is lastig om nog tot een goede en eerlijke discussie te komen. Er wordt vanuit de anti-veehouderijlobby zoveel aan valse beeldvorming gedaan, dat veronderstellingen over bijvoorbeeld de invloed van onze sector op de volksgezondheid als feiten worden gezien door burgers, ambtenaren en politici. Dat stuk belangenbehartiging is er de laatste jaren bijgekomen, maar is niet te behappen voor ons qua mensen en middelen.”

Oproep aan ongeorganiseerden

Organisaties als de Mmmeggies, Kip, kip lekker, TeamAgroNL en stichting Agrifacts ziet De Haan dan ook als een goede aanvulling op de belangenbehartiging. Maar het zou nog veel beter zijn dat het ongeorganiseerde deel van de pluimveesector zich organiseert. „Ik zou graag zien dat het ongeorganiseerde aandeel verkleint. Hoe kan het dat er een deel is dat wel kritiek geeft, maar alleen meelift?”

De Haan schat in dat het om een derde van de pluimveehouders gaat. „Die beseffen volgens mij niet wat er allemaal gedaan moet worden, omdat er geen productschappen meer zijn. De krachten op de sector zijn nu erg groot. Wil de pluimveesector een vitaal toekomstperspectief houden, dan moeten er meer middelen komen.”