Hygiëne is meer dan serieuze zaak

De gevoeligheid van kalkoenen om infecties op te pikken, maakt het volgens Hesen lastig om de dieren gezond te houden als niet alle facetten in de bedrijfsvoering kloppen. “Als correctiemiddel hebben kalkoenhouders antibiotica in kunnen zetten, maar dat is niet meer van deze tijd”, zegt de
sectorspecialist pluimvee van MS Schippers, Joost Hesen. “De sector dient zo ver mogelijk weg te blijven van het gebruik van diergeneesmiddelen. Ons antwoord daarop is HyCare, oftewel: vier keer hygiëne.”

Hesen doelt daarbij op drie cruciale factoren in de bedrijfsvoering die draaien om een onberispelijke hygiëne:
1. De externe en interne biosecurity op orde hebben
2. Zorgen voor een perfecte reiniging en ontsmetting van porievrije vloeren
3. Het verstrekken van optimaal drinkwater

“Kalkoenhouders moeten serieus aan de slag met een integrale hygiëne aanpak op hun bedrijven. Bovendien moet het produceren van voedsel veilig, verantwoord en netjes gebeuren om als sector maatschappelijk draagvlak te krijgen. Bedrijfshygiëne straalt af op de omgeving en de maatschappij.”

Biosecurity

Hygiënebesef begint volgens Hesen al bij de entree van het bedrijf. “Via een hygiënesluis, na douchen en het aandoen van bedrijfskleding en schoeisel mensen pas toegang geven, zou de standaard moeten worden”, vindt de adviseur. “Laat de bestrijding van ongedierte over aan
professionals. Wat je niet binnenhaalt, levert later ook geen problemen op.” Binnen het bedrijf de hygiëne op orde hebben, vergt volgens Hesen de nodige veranderingen bij kalkoenhouders. “Soms kom ik in omkleedruimtes waar ook een emmer met dode kalkoenkuikens staat. Zoiets kan echt niet”, benadrukt Hesen. “Een goed kadaver management is een wezenlijk onderdeel van onze hygiëne aanpak. Met bijvoorbeeld een luik in de buitenmuur en een stortkoker zijn dode dieren op een verantwoorde manier buiten de stal te krijgen.” Met meerdere kalkoenstallen op het erf is belangrijk om versleping tussen de stallen voorkomen. “Zorg per stal voor eigen overalls, schoeisel en materialen en dat je handen kunt wassen en desinfecteren”, tipt hij. “Zeker als je werkt met personeel vergemakkelijkt het werken met verschillende kleuren per stal die hygiënische werkwijze. Met opfok- en afmest op het bedrijf moet je altijd van jong naar oud werken.”

Serieus aanpakken

Wat kalkoenhouders serieus moeten nemen is het keer op keer even grondig reinigen en ontsmetten van de stallen. “Praktijk is dat kalkoenhouders de teugels soms wat laten vieren als ze een gezonde ronde hebben gedraaid. Of je het reinigen en ontsmetten zelf doet of uitbesteedt, altijd 100 procent schoon moet het streven zijn. Werk volgens een reinigings- en ontsmettingsprotocol met de juiste middelen afgestemd op de situatie op het kalkoenbedrijf”, zegt Hesen. “Ga altijd voor zekerheid en houd jezelf of het ingehuurde bedrijf er strikt aan.”

Vast patroon

Schoonmaken volgens een vast patroon geeft houvast. “Na het uitmesten en schoonspoelen van de stallen moet het eerst optisch schoon zijn. Pas daarna kan een grondige reiniging beginnen en werk dan altijd van boven naar beneden in 3 stappen”, legt Hesen uit. “Eerst de wanden en het plafond inschuimen en afspoelen en daarna de voer- en waterlijnen. Als dat gebeurt is, komt het inschuimen van de vochtige vloer aan bod. Die mag absoluut niet nat zijn, omdat dan de effectiviteit van het reinigingsmiddel onvoldoende is.” Goed ontsmetten bestempelt de adviseur als ‘het slot op de deur’. Zijn advies is een combinatie van nat- en droog ontsmetten: ontsmettingsmiddel op wanden, vloeren en de drinkwater- en voerlijn aanbrengen met een lans. Werk met een mistapparaat voor de ontsmetting van de ruimte. Doe geen concessies bij de middelenkeuze.” Hij doelt op het afwisselend gebruik van ontsmettingsmiddelen om geen ongewenste opbouw van kiemen te krijgen. “Bij HyCare adviseren wij na twee rondes ontsmetten met een niet oxidatief middel om dan een keer een corrosief ontsmettingsmiddel in te zetten.”

Porievrije vloeren

Een aandachtspunt op veel kalkoenbedrijven zijn de vloeren. Bij de oplevering van de stal zijn die gevlinderde betonvloeren mooi afgewerkt en zijn ze dicht en goed te reinigen en ontsmetten. Door jarenlange inwerking van mest, middelen en zuren en mechanische beschadigingen, worden stalvloeren almaar ruwer. “De poriën worden dieper waardoor ruwe vloeren veel mestvocht opzuigen. De vloer wordt een ideale broedplaats van kiemen omdat het steeds lastiger wordt om met reinigings- en ontsmettingsmiddelen in die poriën te komen”, verduidelijkt Hesen. “Dat is vragen om gezondheidsproblemen.”

Investeren in het porievrij maken van de vloer en zaagsneden is de enige remedie. Het aanbrengen van een speciale coating maakt alles vlak en vloeistofdicht. “Binnen HyCare coaten we ook alle poreuze oppervlaktes waarmee dieren in contact kunnen komen. Dus ook betonnen wanden, muren en naden in opfokstallen tot 50 cm hoogte en in meststallen tot 1 meter hoogte worden behandeld.” Per stal kost het coaten volgens Hesen 2 dagen. De investering komt uit op € 18 - 20 per m2 . “Daardoor plukt een kalkoenhouder meteen de vruchten van de makkelijker en beter te reinigen en ontsmetten oppervlakken”, benadrukt Hesen. “Naast de grote voordelen op hygiënisch vlak boekt hij ook winst op het gebied van stookkosten. Omdat de vloer geen vocht bevat is de vloer sneller op temperatuur en blijft het strooisel droger. In zo’n comfortabele en schone ruimte starten kalkoenkuikens vlotter op en zullen ze minder problemen kennen.”

Duurzame investering

Kalkoenhouders hikken vaak tegen de hoge investering van vloerrenovatie aan. Dat begrijpt Hesen, maar het is een duurzame investering. “De uit een stuk gegoten coating bladdert niet en is maar liefst 8 keer harder dan beton. Inbijten van middelen gebeurt niet en het uitschuiven van mest levert ook geen probleem op”, benadrukt hij. “Een keer per jaar de coating op de vloeren en wanden inspecteren en onderhoud plegen volstaat om er minimaal 20 jaar plezier en voordeel van te hebben.”

Goed voorbereid

Elke nieuwe ronde goed voorbereid zijn, is waar het bij HyCare allemaal om draait. De drinkwatervoorziening mag geen risicofactor voor de diergezondheid zijn. Ook moeten leidingen schoon zijn én blijven. Zekerheid biedt het continu doseren van het chloordioxide met speciale
pompen in het drinkwater. “Dat is bij elke pH even effectief en het is smaakloos, waardoor het de wateropname van de kalkoenen niet beïnvloedt”, legt Hesen uit. “Moeten dieren via het drinkwater worden gevaccineerd, krijgen ze vitaminen of indien noodzakelijk antibiotica toegediend, dan moet het toevoegen van chloordioxide gestopt worden. Wel kan het samen met MS Goldfeed producten toegevoegd worden om de darmgezondheid een optimaal te houden. Ook minimaliseert het middel de impact van specifieke ziektes zoals clostridum en leververvetting. Onze producten zijn GMP en QS gecertificeerd en dus veilig te gebruiken.”

Samenvattend

Het eigen maken van de HyCare-methode door vleespluimveehouders is een flinke uitdaging. Intensieve begeleiding door een hygiënepecialist is geen overbodige luxe. “Het veranderen van ingebakken gedrag is niet makkelijk en vergt doorzettingsvermogen en coaching”, ervaart Hesen.
“We starten met twee bezoeken per ronde en bouwen die bezoekfrequentie geleidelijk aan af in samenspraak met de kalkoenhouder. Heeft hij onze integrale hygiëne aanpak in de vingers, dan is zijn bedrijf toekomstproef. Als burgers, controle-instanties of inkopers van retailers binnenkomen, zullen zij meteen zien dat zo’n HyCare kalkoenhouder het produceren van vlees professioneel aanpakt en serieus bezig is met zijn vak.”