Column: Waarom liegt iedereen tegenwoordig?
Liegen is gratis
Simpel, het is vaak goedkoper en effectiever dan de werkelijkheid weergeven als je iets wilt bereiken. Om over de waarheid maar niet te spreken; die kan voor iedereen anders zijn. De president van de Verenigde staten heeft het al veel langer door: de vraag naar waarheid is niet groot. De meeste mensen geven de voorkeur aan fictie, al of niet in digitale vorm. Op basis van feiten aantonen wat de werkelijkheid is, behoeft onderzoek en kost veel geld, tijd en vraagt enorme inspanningen. Zijn daarna de bevindingen vastgelegd in een mooi rapport, dan kan iemand anders, met zijn eigen waarheid, gewoon gratis liegen dat de resultaten niet kloppen en kun je weer opnieuw beginnen.
Disney verkoopt beter
Negatieve boodschappen worden zeer snel via de sociale media verspreid met een in blokletters getwitterde ONHEILSTIJDING, ook al klopt er van de inhoud feitelijk weinig of niets.
De waarheid is sowieso niet zn sterk concept. Het is afhankelijk van de visie of doelstelling die de verkondiger ervan heeft. Ik vertelde eens een marketeer van een supermarkt het verhaal van ons familiebedrijf. Zijn reactie was: Wat een mooi verhaal man, maar kan het niet een beetje minder waar zijn? Plak er liever een plaatje van Disney op, dat verkoopt veel beter. Helaas, een lulverhaal verkoopt nog altijd beter dan de werkelijkheid.
Verleiding
Ik zal het hier niet opnemen voor de rundveehouders die hun unieke en betrouwbare I&R-systeem in diskrediet brengen om een klein voordeel te behalen, maar ik vraag me wel af hoe ze in de verleiding zijn gekomen (of gebracht) om massaal zoiets stoms te doen. Iedereen is natuurlijk verantwoordelijk voor zijn of haar eigen daden, maar er zijn ook andere factoren die daaraan debet zijn. Het kan komen doordat ze zich toch al gecriminaliseerd voelen door het heftige debat rond de voedselproductie, het milieu en de volksgezondheid. Het gevoel om onder een vergrootglas te liggen, waardoor het vertrouwen tussen boeren en consumenten wordt aangetast. Daarnaast het gevoel van onmacht door de inconsequente regelgeving die hen door de strot wordt geduwd, en het gevoel om niet gehoord te worden.
Inconsequente regelgeving
Namens onze maatschappij neemt de minister van Landbouw een stevige positie in met betrekking tot de kalverfraude. Ze moet ook wel, in deze situatie. Ik hoop dat ze zich daarnaast ook realiseert dat de overheid medeverantwoordelijk is voor de ontstane situatie. De inconsequente regelgeving die vaak gespeend is van voldoende agrarische kennis, maakt van de aardigste boer nog een echte leugenaar. De regeerperiodes van onze vorige staatssecretarissen hebben daar veel mee te maken. Voor hen was de waarheid kennelijk dat de boeren niet te vertrouwen zijn, en nu is dat ook werkelijk waar gebleken.
Gelukkig hebben we de wetenschap nog.
Hoe toon je nog betrouwbaar aan wat er werkelijk aan de hand is? In de wetenschap probeert men de feiten te meten en te interpreteren. Maar zelfs wetenschappers verzinnen soms hun eigen data om hun persoonlijke waarheid te bevestigen. Dat maakt het moeilijk om nog iets duurzaams en innovatiefs van de grond te krijgen. Uitgebreide milieueffectrapportages ten spijt, er is altijd wel iemand die je plan op de een of andere manier bedreigend vindt voor zijn of haar eigen waarheid. Innovaties zijn disruptief en gaan bijna altijd ten koste van de gangbare werkwijze.
En zo eindig je bij de rechter. Jammer, maar ook daar wordt bijna niemand gelukkig van.
Hoe eindig ik deze column positief?
Deze tijd vraagt veel van ons als agrarische sector. We hebben echter geen andere alternatieven dan door te werken aan het vertrouwen van onze consumenten en van de maatschappij. Er is volgens mij op de lange termijn maar n weg naar duurzaamheid. Niet liegen! Blijf open en eerlijk communiceren met de omgeving, sta open voor kritiek en blijft op zijn minst in de buurt van de werkelijkheid. Wat anderen doen moeten ze zelf weten.
