Uitgelicht: verlichting in de pluimveestal

Hennen hebben licht nodig om een ei te leggen. Onderzoek toont aan dat de daglengte van invloed is op de eiproductie. Bij een korte daglengte wordt vooral de melatonineproductie (hormoon dat het slaap-waakritme bevloedt) gestimuleerd wat de eiproductie remt. De productie wordt juist gestimuleerd bij een lange daglengte. De daglengte kan verlengd of verkort worden met behulp van de stalverlichting.

Warmwit licht
De kleurtemperatuur van licht wordt weergegeven in kelvin (K). Een lichtbron met een kleurtemperatuur rond de 2700 K wordt ook wel warmwit genoemd. Deze kleur licht bevat veel rood en infrarood en is dan ook de beste keuze in de legstal. Om een beeld van deze kleur te krijgen, een gloeilamp heeft een temperatuur van 2600 K. Verschillende onderzoeken tonen aan dat de kleur rood de legproductie kan stimuleren en pikgedrag kan voorkomen. Ook andere lichtkleuren kunnen effect hebben op het gedrag van de hennen. Zo stimuleert groen juist het scharrelgedrag. Het is belangrijk om deze kleur tijdens de leg als in de opfok te gebruiken om buitennesteieren te voorkomen.

LED-verlichting
De nieuwste LED-verlichting kan naast het mengen van meerdere kleuren ook dimmen. Deze flexibele stalverlichting kan aangepast worden aan de omstandigheden in de stal. Hierdoor is het mogelijk om gebruik te maken van warm licht bij de opstart die gedimd kan worden. Mocht het nodig zijn, dan kunt u ook nog van wit langzaam naar rood of een andere gewenste kleur schakelen.

Lux versus lumen
Lumen geeft de hoeveelheid licht aan die een lichtbron uitstraalt. De lichtsterkte wordt aangegeven in lux. Lux wordt gemeten door de lichtsterkte op een meetpunt. Voor een leghen is de lichtsterkte bepalend voor haar gedrag. De hen rust graag uit bij een lage lichtsterkte en eet, drinkt en scharrelt graag bij een hogere lichtsterkte. De kip heeft minimaal een lichtsterkte van 4 lux nodig om te kunnen produceren. Wij adviseren om lampen te gebruiken met een minimale lichtsterkte van 20 lux op henniveau zodat de hennen actief blijven.

Lichtfrequentie
Flikkerend licht kan stress veroorzaken bij kippen. Hoe hoger de lichtsterkte, hoe sneller de hen een flikkerend licht opmerkt. De frequentie van dit flikkeren wordt aangeduid in herz. Een lamp met een hoge frequentie flikkert zo snel dat de kip dit niet opmerkt. Uit onderzoek van de WUR blijkt dat dit punt wordt bereikt bij een lichtsterkte van 20 lux boven de 60 herz. Een hoog frequente lamp zit tussen de 100 en 200 herz en is daarmee een veilige keuze. LED-verlichting kan ook flikkeren wanneer de verkeerde aansturingsapparatuur wordt gebruikt. Dit gebeurt vooral bij het dimmen van LED-lampen.

Lichtplan
Bij nieuwbouw is het belangrijk om een passend lichtplan te maken. Het advies is om op de grond lampen te installeren met een lichtsterkte tussen 50 en 60 lux. De lichtsterkte van de lampen neemt namelijk in de loop van tijd de af. Deze lichtsterkte moet gelijk verdeeld zijn over de vloer. Zorg dat risicoplekken voor buitennesteieren tijdens de leg voldoende verlicht zijn. Dit voorkomt dat de hennen een plek vinden om eieren te leggen. In de middag rusten de kippen meer. Het is daarom belangrijk om het licht in de stal te kunnen dimmen op verschillende plekken.

Meer weten?
Wilt u meer weten over hoe u de verlichting in uw stal kunt optimaliseren of over de genoemde onderzoeken? Neem dan contact op met AR verkoopleider pluimvee Henno van den Bruinhorst, telefoon 06-55334277 of vul het contactformulier in op de website.

Bron:Niekerk, T.G.C.M. van, Ellen, H.H., & Winkel, A. (2015). Licht op licht: licht en verlichting in de pluimveehouderij in relatie tot beschadigend pikgedrag. http://edepot.wur.nl/370744