Het optimaliseren van de resultaten bij vleeskuikens van jonge herkomst
De vleeskuikens zijn kleiner en hun orgaanontwikkeling en immuunsysteem is hierdoor vaak minder ver ontwikkelt vergeleken met vleeskuikens van oudere vermeerderingskoppels. Dit is de reden dat er rekening moet worden gehouden met de leeftijd van de ouderdieren bij beoordelen van de prestaties van vleeskuikens - zie tabel 1: Invloed van ouderdierenleeftijd op Cobb500 vleeskuikens resultaten.
In de laatste 30 jaar is de gemiddelde leeftijd voor een vleeskuiken van 2 kg gedaald van 63 naar 33 dagen. Voor het huidige vleeskuiken houdt dit in dat de eerste levensweek nu telt voor 20% van de totale groeiperiode, vergeleken met 11% van 30 jaar geleden. Deze snelle groei vraagt om een optimaal management in de eerste week aangezien er geen tijd meer is om prestatie verlies te compenseren.
Voor ontvangst van de kuikens
Maak de stal goed schoon en desinfecteer de stal goed tijdens de leegstandperiode. Laat de stal volledig opdrogen voordat er nieuwe kuikens in komen.
Het voorverwarmen van de stal is cruciaal. De betonvloer moet minimaal 28 C zijn en het strooisel 32 C. Een infrarood-thermometer kan gebruikt worden om de temperatuur te meten van de vloer, dit op verschillende plaatsen binnen de stal.
Het advies is om het strooisel in de stal te plaatsen tijdens het voorverwarmen van de stal, minstens 48 uur voor de kuikens arriveren. Het strooisel en de vloer zullen voldoende zijn voorverwarmd en het voorverwarmde strooisel zal fungeren als isolatie van de vloer.
De stal temperatuur (ruimte temperatuur) moet minimaal 32C - 33C zijn bij ontvangst van de kuikens. Bij kuikens van jonge ouderdieren (<30 weken) zal dit iets hoger moeten zijn ca 34C. Deze kleinere kuikens hebben meer externe warmte nodig om hun optimale lichaamstemperatuur te behouden. Ze hebben een grotere oppervlakte/inhoud ratio en zijn daardoor vatbaarder voor te lage en/of wisselende staltemperaturen.
Verstrek minimaal 50 gram/kuiken startvoer op papier onder of nabij de drinklijn om de voeropname van de kuikens te stimuleren. Het ritselende geluid van het papier zal de kuikens aantrekken en water- en voeropname stimuleren. Het papier moet sterk genoeg zijn om de kuikens de eerste dagen (op) voldoende te voeren.
Spoel het drinksysteem door voor de aankomst van de eendagskuikens, zodat er fris en schoon water beschikbaar is. Dit zal tevens de overgebleven ontsmettingsmiddelen en vuil verwijderen en het water op de gewenste temperatuur brengen (rond 25C). Wanneer de watertemperatuur te hoog is (dat wil zeggen hoger dan 30C) zullen de kuikens minder drinken, hierdoor zal de vroege voeropname en groei lager zijn.
Stel bij een drinksysteem met nippels de druk van het systeem zo in dat deze een kleine druppel geeft zonder te lekken. De nippel moet ongeveer 10-22 cc water/min geven. De opbrengst van de nippel is eenvoudig te meten met een nippel-water-meter zoals in de afbeelding weergegeven. Klik hier voor de afbeelding.
De eerste uren na opzet van de eendagskuikens dient de nippel op ooghoogte te worden afgesteld en daarna moet dit bijgesteld worden tot net boven ooghoogte. Pas de hoogte aan bij kleinere kuikens van jonge ouderdieren.
Na ontvangst van de kuikens
Binnen twee uur na ontvangst van de eendagskuikens zal duidelijk worden of de opvang omstandigheden juist waren. Wanneer kuikens bij de juiste temperatuur zijn opgevangen zullen ze zich uniform over de stal verdelen en is er veel activiteit waar te nemen. Wanneer het te koud is zullen ze bijeen kruipen en in groepen blijven. De lichaamstemperatuur is eenvoudig te meten met een simpele rectaal thermometer via de cloaca en is de manier om te bepalen of de kuikens bij de juiste temperatuur zitten. Bij opzet dient te temperatuur tussen de 40,4C -40,6C te liggen en in de dagen na opzet zal dit stijgen naar 41C.
Kuikencontrole
Neem de morgen na ontvangst 100 willekeurige gekozen dieren en controleer de krop. Deze kroppen moeten zacht en plooibaar zijn, gevuld met voer en water. Wanneer de krop groot en opgezet is, is dit een aanwijzing dat deze met name gevuld is met water en dat er de dieren onvoldoende voer hebben opgenomen. Wanneer de krop hard is, zit deze vol voer en onvoldoende water. Beide situaties zijn niet optimaal. Wanneer minder dan 95% van de kroppen van de geselecteerde kuikens is gevuld met water en voer zal de kuikenkwaliteit, stal- en opstart management kritisch moeten worden gealueerd.
Kuiken voeding kritische eerste twee weken
Eendagskuikens moeten zo snel mogelijk voer opnemen na ontvangst in de stal. Voer in de darm stimuleert namelijk de spijsvertering om te starten met enzymproductie wat ook de opname van de dooierzak zal verhogen. Wanneer jonge kuikens energie krijgen via het voer, zullen meer eiwitten van de dooierzak beschikbaar zijn voor ontwikkeling van de organen en het immuun systeem.
De eerste twee weken is voor het kuiken de meest belangrijkste periode voor de ontwikkeling van de organen en het skelet. Bij een suboptimaal management worden de dieren gestrest en zullen meer voedingsstoffen gebruikt worden ter compensatie waardoor deze niet beschikbaar komen voor een goede ontwikkeling en begin groei.
Een goed startvoer draagt er aan bij om deze vroege ontwikkeling te stimuleren en een 7-daags kuiken gewicht te bereiken van 4 tot 4.5 maal het gewicht op de eerste dag. Kuikens van jonge ouderdieren vereisen een startvoer met een iets hogere voedingswaarde doordat hun spijsverteringsstelsel minder ver ontwikkeld is als kuikens van oudere koppels moederdieren. Een speciale pre-starter met een structuur die de opname bevloedt voor de eerste drie dagen kan hier positief aan bijdragen.
Zorg voor schoon water met de juiste temperatuur
Een net uitgekomen kuiken bestaat voor 85% uit water. Een jong kuiken zal ongeveer 20% hiervan verliezen in de eerst 12 uur, dit moet worden aangevuld met schoon water van de juiste temperatuur.
Doordat de doorstroom snelheid van het water in de drinklijn laag is, en de staltemperatuur hoog, ontstaan er ideale omstandigheden voor bacteri om te groeien. Dagelijks doorspoelen van de lijnen in de eerste week verminderd de risicos en vorming van slijmvorming in de waterleiding.
Ventilatie - Vermijd tocht
Juiste ventilatie begint al voordat de nieuwe kuikens arriveren. Zorg ervoor dat de stal goed is afgesloten en er geen lucht binnen komt op plaatsen waar we deze niet in de juiste richting kunnen sturen. Tocht en/of koude lucht direct op de jonge kuikens moet ten allen tijde voorkomen worden. Tocht bij jonge kuikens ontstaat wanneer de luchtsnelheid op kuikenniveau de 0.5m/seconde overschrijdt.
De belangrijkste reden voor ventilatie in de eerste week is het verwijderen van schadelijke gassen voordat deze een niveau bereiken dat schadelijk is voor de prestaties van de jonge kuikens. Omdat het meten van het zuurstofgehalte erg kostbaar en niet nauwkeurig is wordt vaak het CO2 gehalte gemeten, deze mag nooit hoger zijn dan 3000 ppm.
Transformatie van koudbloedig naar warmbloedig
De periode dat het embryo zich ontwikkeld in het ei tot de 4 5e dag na uitkomst kan het kuiken worden beschouwd als koudbloedig. Het kuiken is afhankelijk van externe warmte om zijn gewenste lichaamstemperatuur te behouden, binnen een relatief kleine zone - klik hier om afbeelding te zien.
Speciale zorg gaat uit naar kuikens van jonge ouderdieren koppels, doordat de overgang naar warmbloedig 24 tot 48 uur langer duurt waardoor een iets hogere temperatuur noodzakelijk is.
In onderstaand figuur worden de optimale temperatuur profielen weergeven in relatie tot leeftijd van de ouderdieren van de vleeskuikens. Klik hier om de grafiek te zien.
Licht
Onthoud dat wanneer de kuikens arriveren, deze gedesoriteerd en gestrest zijn. De lichtintensiteit moet hoog zijn (minimaal 25 lux) en moet gelijkmatig verdeeld worden door de stal zonder duidelijke schaduw plekken. Hierdoor worden ze gestimuleerd om op zoek te gaan naar voer en water.
Wanneer bovenstaande aandachtspunten in acht worden genomen tijdens opvang van vleeskuikens, afkomstig van jonge vermeerderingskoppels, zal dit het eindresultaat positief bevloeden en een goede start bevorderen.