'Schenk meer aandacht aan drinkwatervaccinatie'

Daarvoor waarschuwde pluimveedierenarts Stefan Verhoeven van Hipra donderdag 11 oktober tijdens de Pluimveerelatiedag in Veenendaal. Uit onderzoek in 2016 blijkt dat 30 procent van de onderzochte koppels in Nederland welke gevaccineerd waren tegen de ziekte van Gumboro geen of onvoldoende titer hadden ontwikkeld, zegt Verhoeven. Dat betekent niet dat koppels vleeskuikens Gumboro krijgen, maar dat ze onvoldoende beschermd zijn mocht het virus rond waaien in de omgeving.

Daar zit volgens Verhoeven het probleem. Vleeskuikenhouders zeggen tegen mij of hun pluimveedierenarts mijn vleeskuikens hebben al jaren geen Gumboro. Dus ga ik niet anders enten. Maar het risico op een uitbraak is bij hen veel groter dan bij het overgrote deel van hun collegas, die wel goed ent.

Kans op missen van dieren

Een drinkwaterenting kent voordelen, zoals lage arbeidskosten en weinig stress voor de dieren. Maar ten opzichte van een sprayenting bestaat er een grotere kans op het missen van dieren doordat de veehouder moeilijker kan zien of de vaccinatie goed gebeurt. Ook is er het risico op een onvolledige dosis afhankelijkheid van waterconsumptie van de dieren.

Enkele vleeskuikenhouders verstrekken eerst 75 procent van de enstof; laten de vleeskuikens daarna weer korte tijd dorsten en verstrekken dan de overig 25 procent de entstof. De kans dat je in de tussentijd dieren mist die niet drinken is nagenoeg nihil.

Restvolume voorraadtank

De drinkwatertemperatuur moet bij voorkeur onder de 22 graden Celsius liggen en de zuurtegraad van het water (pH) moet neutraal zijn en tussen de 6 en 8 liggen, gaf Verhoeven aan.

De filters in een medicijndosator moeten schoon zijn. Wanneer dat niet het geval is moet een vleeskuikenhouder deze vernieuwen of reinigen. Vleeskuikenhouders die met een voorraadtank werken, waarschuwt Verhoeven dat er nog een restvolume in de tank blijft zitten. Om alle dieren voldoende te beschermen, moet de koppel de volledige dosis krijgen. Vleeskuikenhouders moeten niet met een lagere dosis enten. Fabrikanten hadden anders wel een lagere dosis in de verpakking gedaan, de entstof is ook voor hen duur genoeg. In grote watertanks kan wel ruim 30 liter water blijven staan. Wanneer dat het geval is, krijgen de kuikens niet de benodigde entstof binnen. Zorg daarom dat ook dit restvolume benut wordt bij de vaccinatie.

48 uur voor vaccinatie

Vleeskuikenhouders die standaard een desinfectiemiddel door het water verstrekken, moeten ten minste 48 uur voor en tot 24 uur na vaccinatie schoon water zonder desinfectiemiddel geven. Zelfs bij 0,1 ppm chloor in de drinknippelleiding raakt de entstof al beschadigd.

Voor de enting adviseert Verhoeven de kuikens circa twee uur te laten dorsten. Voor de juiste werking van de vaccinatie is 15 tot 20 procent van gemiddelde wateropname op een dag nodig. Verhoeven raadt aan altijd een kleurstof en waterstabilisator aan het water toe te voegen tijdens de enting. Sommige vleeskuikenhouders gebruiken hiervoor magere melk, maar dat raad ik af omdat de kans op een biofilm in de drinkwaterleidingen stijgt door de vette eigenschappen van melk. Vlak voor aanvang van de enting moet een vleeskuikenhouder het restwater uit de drinknippellijnen laten stromen. Dat vergroot de kans dat alle kuikens de entstof binnenkrijgen.

De pluimveedierenarts drukt vleeskuikenhouders op het hart het flesje entstof in de watertank of in een schone emmer met water te openen. Gebruik een brandschone emmer of brandschoon voorraadvat wanneer je met medicijndosator werkt. Geen emmer of voorraadvat waar de dag ervoor nog chloor of waterstofperoxide in zat. De kans bestaat dat er resten van chloor of waterstofperoxide in aanwezig blijven.

Controleer de titers

Verhoeven raadt vleeskuikenhouders aan om te controleren of de berekende wateropname met de werkelijkheid klopt en bij kuikens de kleur van tong, snavel of krop te controleren en ook de titers te controleren. Dan weet je of het vaccin ook gedaan heeft wat ervan verwacht wordt.

Niet iedere vleeskuikenhouder kiest er voor om de titers te controleren. Verhoeven drukt hen op het hart om dit regelmatig te doen. Een vaccinatie is vrij prijzig. Doe het dan goed. Je gaat entstof toch niet door de gootsteen spoelen, prikkelde Verhoeven de aanwezige vleeskuikenhouders.