Column: Procedures!
Een land zonder plannen, idee en vergezichten heeft geen toekomst. Tijdens een workshop deze week gebruikte n van de inleiders het voorbeeld van President Kennedy die zijn techneuten in 1961 opdracht gaf om een man op de maan te zetten vr dat de Russen het zouden doen. Puur uit prestige!
In 1969 was het zover: Armstrong stond op de maan. Op zich een zinloze activiteit want er was geen moer te halen op die grote kei. Maar de bijvangstaan kennis en technologie was enorm. Een heleboel nieuwe technologie werden later toegepast in onder andere satellieten, waardoor wij nu precisielandbouw kunnen ontwikkelen. De Amerikaanse technologie loopt nu nog steeds voor op de rest van de wereld. Voor de Nederlandse economie hebben onze Deltawerken een vergelijkbaar effect gehad.
Vergezichten
Wanneer er tegenwoordig in Nederland iemand zijn nek uitsteekt voor een visionair plan, volgt er allereerst een hoop sceptisch gebrom. Te gekke idee kunnen rekenen op veel ge-ja-maar. Toch zijn Nederlandse architecten en ontwikkelaars nog steeds succesvol in de wereld als het gaat om grensverleggende bouwwerken en plannenmakerij.
We kunnen het dus wel! Alleen nu even niet hier in ons eigen land. Wij vinden ons land al te vol en zijn druk bezig met onze procedures. Bovendien moeten we nog een aantal stukken land onder water zetten, omdat we dat afgesproken hebben met de Belgen.
Economie van de stagnatie
In het boek De eeuw van mijn vader beschrijft Geert Mak de situatie aan het begin van de vorige eeuw als een economie van de stagnatie. Met name op logistiek gebied was er veel oponthoud. Bij sluizen en bruggen moest soms lang worden gewacht. De tijd werd gevuld met praatjes (netwerken zouden wij nu zeggen) en een bezoekje aan het cafbij de sluis. Iedereen vond dat heel gewoon.
De intensieve contacten leverden vaak werk op voor de ondernemers in de buurt. Rond de knelpunten ontstonden economische ontwikkelingen als gevolg van het oponthoud. Zoiets zie je ook vandaag de dag in Nederland.
De economie van de procedures viert hoogtij. Adviesbureaus, advocaten, ambtenaren, journalisten en communicatiedeskundigen hebben hun handen vol aan complexe trajecten van inspraak en besluitvorming. Volop werk voor journalisten die verslag doen, belanghebbenden interviewen en opinies maken of breken. Dit alles leidt tot enorme kosten die later terugverdiend moeten worden door de initiatiefnemers. Maar daarvoor moeten die plannen dan uiteindelijk wel door kunnen gaan.
Inspraak en democratie
Ik ben een groot voorstander van de democratie. Inspraak- en bezwaarprocedures zijn nodig om een goede afweging te kunnen maken van de maatschappelijke belangen van alle betrokkenen. Maar ik ben het met Adriaan Geuze eens, dat er wat veranderen moet.
De procedures zijn zuitgebreid dat ze naast inspraak ook de mogelijkheid bieden om de realisatie van projecten enorm te vertragen en daardoor de initiatiefnemers te weerhouden om nieuwe plannen te ontwikkelen. Nederland bestaat immers uit een grote verzameling backyards.
Economie van de stagnatie
Afgelopen zomer was ik aanwezig bij een hoorzitting in het kader van een bezwaarprocedure rond een verleende bouwvergunning Fase 2. Het gaat bij een Fase 2 vergunning niet om de effecten van het plan of het uiterlijk van de gebouwen maar om de technische details.
Het bezwaarschrift bevatte geen enkele opmerking ten aanzien van de onderhavige vergunning maar tal van voor de vergunning niet relevante opmerkingen. Wel zaten daar 12 mensen in een hoorzitting bijeen om dit bezwaar uitgebreid te bestuderen en te bespreken.
Een grote groep mensen die gezamenlijk een economie van de stagnatie vormden. Onze democratie en de middelen die onze samenleving biedt tot inspraak en bezwaar zijn gemeenschappelijk eigendom. Oneigenlijk gebruik van procedures gaat uiteindelijk ten koste van ons allemaal. Daar zouden we allemaal zuiniger mee om moeten springen.
We kunnen naar de maan
Op een meer bescheiden schaal hebben wij binnen ons bedrijf ook altijd gewerkt met vergezichten. Pluimveevlees zonder diertransport en kuikens broeden in de stal zijn daarvan voorbeelden. En ik heb er weer n: Binnen 5 jaar kunnen we in Nederland pluimveevlees maken met een lagere CO2 footprint dan tofu, waarbij we maar de helft van de soja nodig hebben. En dat met een enorme verbetering van het dierenwelzijn.
Ja, dat kan! Volgens de jongste berekeningen is de footprint nu 2,51 CO2 eq./kg geslacht product (Bron: LCA database Agri-footprint). Die van tofu zit op 2.0. Ik zie op dit moment al mogelijkheden om dit te realiseren. Maar eerst netjes alle procedures afwerken, we wonen tenslotte in Nederland en niet op de maan!
