'Opgeklommen naar 10% beste door inzicht in voersamenstelling'

Dat vertelde vleeskuikenhouder Bart Janssen uit Zuidvelde (DR) woensdagavond 12 september tijdens de Pluimveeweb thema-avond Voeding voor vleeskuikenhouders in Meppel (DR). In het verleden voerde hij net als veel collega vleeskuikenhouders van meerdere voerfabrikanten om te vergelijken en voerfabrikanten scherp te houden.

Antibioticareductie was geen probleem, natte stallen en voetzolen wel. We hadden destijds wel eens problemen met darmstoornissen en voetzoollaesies. Vaak leidde dit tot heftige discussies over natte stallen en eindresultaten met voerleveranciers. Dit kostte veel energie.

Daggroei van 65 gram

Na een gesprek met een groep Finse vleeskuikenhouders op LIV Hardenberg ging hij in september 2013 samen met twee andere vleeskuikenhouders op studiereis naar Finland. Daar hadden ze in 2007 uit onvrede de voerproductie zelf in handen genomen. Ze werken daar heel transparant en boekten daar erg goede resultaten. Een gemiddelde daggroei van 65 gram haalden ze daar destijds moeiteloos.

Janssen kreeg de complete voersamenstelling per mail aangeleverd. Voorheen was voer een black box. Als vleeskuikenhouder had je geen inzicht in de voersamenstelling, maar nu was opeens alles inzichtelijk: samenstelling, prijzen, marges in de keten. Dat was voor mij echt een eyeopener.

Terug in Nederland onderzochten ze eerste de huidige voeders. Het startvoer bleek redelijk goed, groeivoer elke ronde slecht en finish voer redelijk. De vleeskuikenhouders gingen op zoek naar een voerfabriek en premixenfabrikant die mee wilden werken en kwamen uit bij Vitelia Voeders en Trouw Nutrition.

Alles inzichtelijk

Ze veranderden de Finse voersamenstelling naar de Nederlandse omstandigheden. Aangezien de pluimveedichtheid in Nederland groter is veranderden ze het Coccidiostatica programma en verhoogden ze het energieniveau in het voer. In Nederland is de Coccidiosedruk door de grotere pluimveedichtheid hoger dan in het pluimveearme Finland. Bovendien enten we onze vleeskuikens in Nederland vaker dan in Finland. Een enting kost de kuikens energie. Daarom verhoogden we het energieniveau.

De eerste resultaten eind 2013 waren erg positief. De darmontwikkeling was opvallend goed en de gewichten in de eerste week erg hoog, die lagen ver over de 200 gram. De afgelopen jaren optimaliseerden ze het voer.

Darmgezondheid

Darmgezondheid is de rode draad binnen ons bedrijf. Als je dat goed op orde hebt, ben je een heel eind. Janssen startte drie jaar geleden met kuikens uit laten komen in de stal. Daarover is hij erg te spreken. Kuikens die uitkomen in de stal zijn sterker en krijgen direct eten en drinken en kennen geen stress. Dit leidt tot een sterker en zwaarder eendagskuiken op dag 1. Het kuiken heeft een sterkere darm en de darmen functioneren de gehele ronde beter. Het effect is een kuiken dat makkelijker te houden is, beter groeit en sterker is gedurende de hele ronde. Over de periode augustus 2017 tot april 2018 blijkt dat het laten uitkomen in de stal onze voerwinst sterk verhoogd. We hebben dezelfde VB nummers naast elkaar gezet. Kuikens die uitkomen in de stal zijn robuuster en hebben daardoor minder problemen; ook als de vb-kwaliteit een keer iets minder is.

Een bezoeker vroeg Janssen naar zijn mening naar kuikens die in de broederij die direct na uitkomst voer en water krijgen. De pluimveehouder is daar niet zo enthousiast over. Ik ken geen enkele vleeskuikenhouder, die daar laaiend enthousiast over is. Bovendien is een zogeheten HatchCare kuiken 4 tot 5 cent duurder dan een 18-daags bebroed ei. Uit laten komen in de stal is een veel betere optie voor een betere start van het kuiken.

Coccidiose programma

Om de coccidiose druk te verlagen staat Janssen ieder jaar een paar dagen langer leeg. Vorig jaar hebben we de vloeren met natronloog ontsmet en vervolgens twee keer schoon gespoten. Daarna hebben we een hittebehandeling toegepast om nog meer oysten te doden. Dit jaar hebben we de vloeren met kalk en zwavelzuurammoniak ontsmet. Samen vormt dat een gipslaag en het ammoniak breekt natuurlijk de oysten af. Dankzij deze beide methodes weten we de coccidiose druk in onze stallen te verlagen. Het effect is circa 5 tot 6 ronden merkbaar. Dan wordt het tijd voor herhaling.

Daarnaast laat Janssen de darmgezondheid twee keer door Elanco onderzoeken. Elanco doet dit normaal gesproken n keer, maar ik wil dat ze dat bij ons twee keer doen (op dag 23 en dag 33) zodat we kunnen zien wat aanpassingen in de voersamenstelling doen. Darmgezondheid is op ieder bedrijf anders en aanpassingen in het voer hebben op ieder bedrijf een andere invloed. Wij willen dat onze kuikens hun genetisch potentieel volledig benutten.

Qua coccs programma streven we naar een zo veel mogelijk gebruik van Maxiban om dat dit zowel werkt op de darm gezondheid als op coccidiose. Richting de zomer wisselen we vaak twee rondes met een ander middel, meestal Sacox. We denken dat dit helpt tegen gewenning. Het effect van overgaan naar Sacox en terug gaan naar Maxiban is meestal direct goed zichtbaar.

Meer rust

Waar vroeger de resultaten wel eens wisselend waren, behalen we nu dankzij inzicht in onze voersamenstelling continue stabiele resultaten met een lage voederconversie, hoge daggroei en zijn we opgeklommen naar de 10 procent bedrijven met het hoogste saldo per vierkante meter in Nederland. We draaien nu zowel technisch als financieel goed en hebben geen ellenlange discussies meer over de voerkwaliteit. We hebben nu veel meer rust aan ons hoofd.

Voerfabrikanten passen hun voersamenstelling regelmatig aan, afhankelijk van de grondstofprijzen. Bij lagere tarweprijzen wordt er meer tarwe in het voer verwerkt. Janssen werkt met een vaste voersamenstelling. Bij ons zijn er meer prijsschommelingen. Mijn voerprijs ligt waarschijnlijk hoger dan gemiddeld, maar gezien onze resultaten kan het uit. Uiteindelijk draait het om het saldo per vierkante meter.

Darmgezondheid vleeskuikenouderdieren

Wat is je volgende stap, vroeg een collega vleeskuikenhouder uit het publiek. In de nabije toekomst zou ik graag inzicht hebben in de darmgezondheid van vleeskuikenouderdieren. Ik denk dat, dat ook van grote invloed is op de resultaten van onze vleeskuikens.