Wacht niet af met reduceren van fijnstof en endotoxinen
Onderzoekers van de WUR deelden hun kennis en idee met pluimveehouders en mensen uit de periferie.
Verschillen tussen deelsectoren pluimvee
Hilko Ellen, onderzoeker WUR: In juni 2017 is er een Kamerbrief verstuurd met de eis om 50 procent fijnstof te reduceren in bestaande - en 70 procent in nieuwe stallen. De huidige eis is 30 procent reductie bij nieuwe stallen. De Wageningers zijn het afgelopen jaar en ook de komende tijd druk met onderzoeken of de bestaande technieken te verbeteren zijn en wat haalbaar is voor kleinere sectoren zoals vleeskuikenouderdieren, opfok, eenden en kalkoenen. Tussen de sectoren zijn grote verschillen in huisvesting en klimaatbehandeling. Dat kan consequenties hebben voor de mogelijkheden om de uitstoot van fijnstof te verminderen, aldus Hilko.
Nieuwe en verbeterde technieken
Stallen zijn stoffige omgevingen. Feit is dat de uitstoot verminderd moet worden. Het is aan de politiek om in te vullen hoeveel precies. Wij doen ons best om te kijken wat praktisch economisch haalbaar is. Daarvoor werken we samen met belangenbehartigers, politiek, bedrijfsleven en de pluimveesector, zegt Hilko Ellen. Ze onderzoeken in opdracht van het Ministerie van Economische Zaken ook nieuwe technieken en technieken die gebruikt worden in andere vakgebieden. Daarnaast werkt Wageningen Livestock Research samen met andere partijen in de fijnstofpilots in de Food Valley gemeenten: ook hier worden nieuwe technieken ontwikkeld en beproefd.
Uitstoot van conceptkuikens
Het is bekend dat door de meer welzijnsvriendelijke systemen de uitstoot van fijnstof is toegenomen in de legpluimveehouderij. Dat weten we zeker, daar liggen cijfers. We hebben sterke vermoedens dat de concepten in de vleeskuikensector meer uitstoot geven. Maar daar zijn nog geen cijfers van. En hoe vergelijk je de emissie? Emissie per vierkante meter is waarschijnlijk de beste manier om de uitstoot te vergelijken, zegt Hilko Ellen.
Endotoxinen
Stofbronnen als mest en strooisel bevatten veel endotoxinen, resten van dode bacteri. Als die bronnen verstoffen kunnen er veel endotoxinen in de lucht aanwezig zijn als onderdeel van stofdeeltjes. In het menselijk lichaam zijn ze sterk ontstekingsbevorderend. Er zijn nog weinig studies naar het effect van stof en endotoxinen op dieren. Sinds 2013 wordt de uitstoot van endotoxinen in het stalstof onderzocht. Nog dit jaar worden metingen afgerond naar de endotoxine-uitstoot van een brede range van stalsystemen in de veehouderij. Daarna kan de belasting voor de omgeving berekend worden, zegt Hilko Ellen.
Kortetermijnoplossingen
De conclusie van het rapport van de Gezondheidsraad uit 2012 was dat er nog onvoldoende over fijnstof en endotoxinen bekend is. Mest is de grootste bron van ammoniak, geur, micro-organismen en stofdeeltjes met endotoxinen. Een aantal perspectiefvolle systemen zoals luchtwassers, droogtunnels, strooiselschuif zijn de afgelopen jaren onderzocht en worden al in praktijk toegepast.
Er lopen nu nog een aantal onderzoeken o.a. in de Food Valley, desktop onderzoek en veldmetingen bij stallen.
Langetermijnoplossingen
Het toevoegen van technieken aan stallen met een hoge uitstoot kan beschouwd worden als pleisters plakken voor de korte termijn. Voor de langere termijn zijn nieuwe stalontwerpen nodig die dierenwelzijn combineren met lage emissies. Aan deze oplossingsrichting werken Wageningse onderzoekers de komende vier jaar binnen het Maatschappelijk Innovatie Programma, MIP.
Pluimveehouders denk mee
Aan pluimveehouders gaf Ellen de volgende boodschap mee: Wees niet blind en denk niet het zal geen vaart lopen want er komt nog veel op de pluimveesector af op het gebied van fijnstof- en endotoxinen reductie. Kom met innovatieve idee voor reductie van fijnstof en endotoxinen. Wacht niet af tot het verplicht is."
