Flankerend beleid in Brabant: nog veel werk aan de winkel

Wij hebben bewust gekozen voor een 80 procentversie van de maatregelen, zei Gedeputeerde Anne-Marie Spierings (D66) in een toelichting. Het college wil de Statenleden ruimte bieden om de maatregelen aan te passen of aan te scherpen. Op een aantal punten is nog een slag in de invulling nodig, erkende ze.

Dekking niet helder

De coalitiepartijen (VVD, D66, SP en PvdA) onderschreven in grote lijnen het voorliggende concept, hoewel VVD-woordvoerder Wouter Bollen ontevreden was over de uitwerking van een op 7 juli aangenomen motie en amendement. In mijn beleving is het een 60 procent versie. Daar krijgen wij het als VVD toch een beetje benauwd van. Wat doet u met de boer die op de goede weg was en wat met de oudere boer, vroeg hij. Ook had hij tevergeefs gezocht naar de cijfermatige onderbouwing van de benodigde middelen. Ik hoop niet dat straks het potje leeg is.

Arend Meijer (D66) eiste dat in de 100 procent versie de fiscale gevolgen helder moeten zijn, om ondernemers die willen stoppen te kunnen helpen. Ten aanzien van de ondernemers die hun bedrijf duurzaam willen ontwikkelen bepleitte hij een Landbouw Innovatie Campus, waarin ook andere disciplines dan de agrarische sector input geven. Een suggestie die later door gedeputeerde Spierings werd ondersteund. We moeten van elkaar leren en niet alleen op technisch gebied.

Kritiek

Het CDA en de PVV kunnen zich niet vinden in het voorstel. Na de historische fout van het besluit van 7 juli dreigt nu een historische blamage, zei CDA-woordvoerder Ton Braspenning. Uw flankerend beleid blijkt blamerend beleid te worden. Volgens Braspenning zijn de plannen financieel, technisch en praktisch niet haalbaar. Ontwikkelen van nieuwe stalsystemen vergt in zijn ogen meer tijd. Hij wees ook op de juridische procedures die de transitie onderuit kunnen halen.

In tegenstelling tot Braspenning, die vreest dat veehouders niet tijdig nieuwe concepten hebben die vergunningwaardig zijn, ziet gedeputeerde Spierings innovatieve stalsystemen die op korte termijn beschikbaar komen. Ze wil deze ook de ruimte geven. Behalve emissie moeten ook dierenwelzijn en veiligheid (brandwerendheid) daarbij worden betrokken. Een toezegging deed Spierings op dit punt: Er is een aantal innovaties in ontwikkeling, die wij kunnen toestaan.

Zowel Maikel Boon (PVV) als Hagar Roijackers (GroenLinks) waarschuwde ervoor dat de Europese Unie wel eens een stok in de wielen zou kunnen steken, omdat in Brussel kritisch wordt gekeken naar overheidssteun. Roijackers over staatssteun: Is het wel Europroof? In reactie stelde Anne-Marie Spierings dat subsidieregelingen, ook het stalderingsloket en de regeling bedrijfsbendiging, aan Europa moeten worden getoetst. Ik ga ervan uit dat dit stand houdt.

Financie onderbouwing

Meerdere fracties, zoals coalitie als oppositie, misten een financie onderbouwing. Van Well (PvdD) vreesde zelfs voor een ontsporing. Het lijkt een open eind regeling. We beginnen met 30 miljoen, maar eindigen misschien met 150 of 200 miljoen. Braspenning (CDA): ik vind het bizar dat er beleid is vastgesteld, zonder dat we weten wat het gaat kosten.

Hermen Vreugdenhil (ChristenUnie-SGP) wees er op dat uit een onderzoek van CLM en Connecting Agrifood blijkt dat door de provinciale maatregelen 540 bedrijven vervroegd stoppen met zware financie gevolgen, inclusief faillissement. Vooral jonge en oudere ondernemers worden zwaar getroffen, aldus Vreugdenhil. Daarnaast vervallen bijna 300 bedrijven onder de armoedegrens, terwijl de milieuwinst heel beperkt is (4 procent). Het Statenlid noemde het een bovenwettelijke maatregel die disproportioneel is. Hij eiste dat hier goed flankerend beleid tegenover moet staan en wees erop dat ook de VVD dit al naar voren had gebracht.

Ontwikkelen of stoppen

De flankerende maatregelen voor jonge veehouders die hun bedrijf duurzaam willen ontwikkelen als voor ouder veehouders die overwegen om te stoppen, vragen om nadere invulling. Gedeputeerde Spierings stelde met klem dat de provincie geen dierrechten gaat opkopen. Want dat zou ons heel veel geld kosten. Wat de stakingswinst van stoppers betreft beloofde ze helder te krijgen wat de fiscale gevolgen zijn voor de ondernemer.

Het CDA kwam wel met een opmerkelijke suggestie voor een stoppersregeling: ondernemers die in 2028 stoppen leveren 10 procent van hun veestapel in als ze hun stallen niet meer hoeven aan te passen. Net als Hagar Roijackers (GL), die een verlaging van de leeftijdsgrens voorstelde (55 jaar), stelde ook SP-woordvoerder Maarten Everling voor de grens van 60 jaar niet zo hard te maken. Ik wil hier een lans breken voor boeren van 40 tot 60 jaar. In die leeftijdscategorie heb je ook boeren die door willen of juist willen stoppen. Anne-Marie Spierings beloofde over de invulling hiervan met de Statenleden in gesprek te gaan.