Schrijnende positie boeren belicht in aangrijpend theaterstuk
In zijn theaterstuk speelt De Man Stijn van Acker, een boerenzoon die na twaalf jaar reizen terugkeert naar zijn geboortestreek. Zijn ouders hadden een gemengd bedrijf met varkens en aardbeien. Zijn broer Jan nam het bedrijf over en specialiseerde zich in varkens.
In de aangrijpende voorstelling vertelt Jan van Acker over zijn roots, dromen, varkens, leven op het platteland en hard werken in een systeem waar hij als boer nauwelijks vat op heeft.
Moeten groeien van de bank
Toen ik het bedrijf over nam van vader kwam ik bij de bank en die vertelde dat ik moest groeien van 280 naar 450 zeugen om te kunnen overleven, vertelt Jan van Acker. Ook moest Jan afscheid nemen van het Belgisch Landvarken omdat die maar 12 spenen had en Engelse of Deense zeugen maar liefst 14 spenen hadden.
Vervolgens kwam technical advisor Patrick van de voerfabriek langs die vertelde dat Jan van 22 naar 30 gespeende biggen per zeug per jaar kon groeien als hij zijn adviezen opvolgde. In het begin ging alles goed en leefden ik en mijn vrouw Janny onze droom na, een eigen varkensbedrijf, zegt Jan in de voorstelling tegen zijn broertje Stijn.
170.000 euro verlies
Tot het jaar 2008 ging het goed. 2008 was een hel omdat de voerprijzen fors omhoog gingen. Waar we in 2007 nog 30.000 euro verdienden, verloren we in 2008 170.000 euro omdat de voerkosten van 500.000 naar 700.000 stegen en de varkensprijzen op hetzelfde niveau bleven, vertelt Jan.
Technical advisor Patrick maakt Jan wijs dat het na twee jaar goed zou komen omdat de Chinezen varkensvlees gingen kopen en dan de prijzen vanzelf omhoog zou gaan. De nave Jan geloofde zijn vriend Patrick. Zijn vrouw Janny werd echter woest op Jan en vond dat hij niet zo dom moest zijn. Patrick is je vriend niet, hij wil alleen aan ons verdienen, schreeuwde ze tegen Jan.
Zelfmoordpoging
Na een tijdje trok Janny het niet meer en omdat Jan maar geen oplossing kon en wou zoeken ging ze samen met de kinderen bij hem weg. Ik heb vervolgens een jaar lang het bedrijf alleen gedaan en viel 7 kilo af, vertelt een moedeloze Jan aan zijn broertje Stijn.
Na een dag hard werden, zag hij het niet meer zitten. Hij stond in zijn stal en was van plan een einde aan zijn leven te maken, door een varkenspuit in zijn hals te steken. Ik hoefde alleen nog maar te drukken, maar op dat moment beginnen de varkens keihard te schreeuwen, dat ik besluit het niet te doen.
Jan heeft hulp nodig en belt de volgende dag technical advisor Patrick, die toen het goed ging elke drie weken langskwam. Maar sinds het slecht gaat zich niet meer liet zien op het varkensbedrijf omdat het gratis advies kwam te vervallen doordat Jan zijn rekeningen niet op tijd betaalde.
Voergeld
Jan vertelt Patrick dat hij hulp nodig heeft. De volgende dag komt Patrick met de directeur van de voerfabriek. De directeur stelt Jan voor dat hij zijn bedrijf en alle schulden (waaronder een betalingsachterstand van een half jaar bij de voerfabriek) overneemt en dat Jan hier mag blijven wonen en de dieren mag verzorgen in ruil voor een maandloon.
Ik vertel dit alleen aan jouw Stijn, dat mag je niet verder vertellen. Iedereen moet denken dat het nog steeds mijn eigen bedrijf is. Papa mag dat ook niet weten en de buren al helemaal niet. Wat zullen ze wel niet denken, zegt Jan die zich schaamt dat hij zijn bedrijf heeft moeten verkopen.
Passie
Voordat hij deze voorstelling maakt ging theatermaker en kunstenaar Lucas de Man op bezoek bij varkenshouders. De vergelijking tussen mij (kunstenaar) en de varkenshouder was ongelooflijk. De passie van het boerenleven komt precies overeen met de passie van de kunstenaar. Beide moeten we overleven in barre tijden, zegt De Man na afloop van zijn indrukwekkende voorstelling.
