‘Computersysteem helpt vogelgriep vroeg te ontdekken’
Een pluimveehouders komt dagelijks in de stal en ziet vrij snel of zijn of haar kippen iets mankeert. Maar mijn systeem helpt een pluimveehouder een ziekte bij zijn kippen nog sneller te ontdekken, noemt software ontwikkelaar Woudenberg de toegevoegde waarde van het systeem.
Nog niet praktijkrijp
Het systeem kan nog niet in de praktijk toegepast worden. Een computerprogramma dat daadwerkelijk bij de pluimveehouder kan draaien is momenteel nog in ontwikkeling; we proberen op dit moment subsidie te krijgen zodat we het project kunnen gaan testen in de praktijk, zegt Woudenberg.
Zijn vierjarige onderzoek voor de pluimveesector bestond uit twee delen:
- Het monitoren van productiegegevens (eileg, mortaliteit, voeropname, wateropname, enzovoorts) en daar problemen in detecteren
- Een zogenoemd probabilistisch model voor de dierenarts als hulp of 'second opinion' bij de mogelijke aanwezigheid van een laagpathogeen vogelgriep (LPAI) virus. Dit systeem verwerkt de aanwezigheid of afwezigheid van symptomen bij een koppel kippen en gebruikt deze informatie om te bepalen of er potentieel een LPAI-virus in een koppel aanwezig is.
Gegevens bijhouden noodzakelijk
Voor de vroege detectie van allerlei ziekten is het goed bijhouden van dagelijkseproductiegegevens erg belangrijk, zegt Woudenberg. Als deze gegevens beschikbaar zijn voor een computer (een gewone computer of laptop van de pluimveehouder is meer dan voldoende), kan ons systeem elke dag deze gegevens gebruiken om te kijken of alle productiegegevens de gewenste waarden hebben.
Eigenlijk maakt ons systeem elke dag een voorspelling voor de volgende dag, welke gebaseerd is op de bekende productielijnen, maar ook op de gemeten gegevens van de afgelopen dagen en van de pluimveehouderij-specifieke eigenschappen.
Systeem verwijderd ruis
Het systeem zorgt ervoor dat allerlei ruis in de metingen zo veel mogelijk wordt verwijderd en dat de overgebleven waarden worden vergeleken met de voorspelde waarden. Mocht er dan een te groot verschil tussen zitten, wordt de pluimveehouder daarop geattendeerd, zegt de onderzoeker.
Als er echter een daling in voeropname is doordat het een extreem warme dag was, kan de pluimveehouder dit aangeven, en zal het systeem de gemeten waarde corrigeren, zodat er alsnog een nauwkeurige vergelijking tussen de voorspelde waarde en de gemeten waarde kan zijn. De kracht van dit systeem is dat er heel veel 'ruis' uit de data wordt verwijderd, en dat de voorspelde waarden gebaseerd worden op pluimveehouderij specifieke aspecten, legt Woudenberg uit.
Kansen model
Een probabilistisch model is een model dat met kansen werkt. Op voorhand is er een erg lage kans dat er een LPAI-virus aanwezig is in een koppel. Als er echter bepaalde symptomen zichtbaar zijn, zoals een kleine daling in de voeropname, een kleine daling in de eileg en lichte respiratoire problemen, dan neemt de kans dat een LPAI-virus aanwezig is snel toe; een LPAI-virus is een van de mogelijke oorzaken van deze symptomen, zegt de onderzoeker
Er zijn echter ook symptomen die aanwezig kunnen zijn en die er voor zorgen dat de kans dat LPAI-aanwezig is juist weer heel hard afneemt, aangezien een LPAI-virus bijvoorbeeld zelden zal leiden tot bloed op de veren van de kippen. Het tweede systeem waar we aan hebben gewerkt is een model waarin we de symptomen die door een LPAI-virus veroorzaakt kunnen worden, zijn gemodelleerd, licht de onderzoeker toe.
Deze symptomen kunnen zowel symptomen op koppelniveau zijn (bijvoorbeeld een toename in het aantal grondeieren, of het bij elkaar kruipen van kippen), als op kipniveau (bijvoorbeeld conjunctivitis, of rochelende geluiden), als op sectie-niveau (bijvoorbeeld een duidelijk ontstoken trachea, of de staat waarin de follikels zich bevinden).
Eerder opsporen vogelgriep
Het systeem is een hulpmiddel LPAI sneller op te sporen. Aangezien LPAI-virussen erg aspecifieke symptomen kunnen vertonen en het niet makkelijk is voor een dierenarts om dan verschil te zien tussen een LPAI-virus en, bijvoorbeeld een beginnende IB-infectie.
Dit systeem kan er voor zorgen dat er eerder swabs en dergelijke ingestuurd kunnen worden ter uitsluiting van LPAI-virussen, en mocht het koppel toch met een LPAI-virus zijn gefecteerd, weten we het eerder en kunnen er eerder passende maatregelen worden getroffen zodat het risico zo klein mogelijk wordt gehouden dat andere bedrijven in de omgeving ook besmet raken, vertelt Woudenberg.
