Geen goed alternatief doden eendagshaantjes

Het kunnen selecteren voordat een ei in de broedmachine gaat, blijft het meest ideaal; het ei bevat dan nog niet een ontwikkeld embryo, zegt onderzoeker Henri Woelders van Wageningen UR. De eieren waaruit de haankuikens zouden komen, kunnen dan worden gebruikt voor consumptie terwijl de vrouwelijke eieren kunnen worden uitgebroed, licht de onderzoeker toe.

Daardoor is er minder verspilling. Bovendien scheelt dit de helft van de broedcapaciteit, waardoor het voor een broederij economisch ook zeer interessant is. Tevens is deze methode ethisch het meest verantwoord. In de eieren zit nog geen embryo. Er wordt dus geen abortus gepleegd.

Nog niet bruikbaar

Tijdens het onderzoek zijn er wel verschillen in hormoonconcentraties in de eieren gevonden, maar alleen in interactie met gewicht van de hen. In dit onderzoek werd alleen nog maar gekeken naar een aantal hormonen en glucose in het eigeel. De huidige bevindingen zijn in de praktijk nog niet bruikbaar, aldus Woelders, maar suggereren dat het de moeite waard is om breder te gaan kijken naar allerlei stoffen in het eigeel.  Woelders hoopt dan ook dat er geld beschikbaar komt voor vervolgonderzoek, zodat de methode straks bruikbaar is voor broederijen.

Seksen na 9 dagen

Het seksen van bebroede eieren op bijvoorbeeld dag 9 of 10 is zeker mogelijk, vervolgt Woelders. Deze methode is door Duitse onderzoekers op laboratoriumschaal getest. Onderzoek moet aantonen of een snelle en goedkope toepassing van deze methode op praktijkschaal in broederijen mogelijk is.

Het Nederlanse bedrijf In Ovo is bezig te kijken of de analyse methode versneld en gestroomlijnd kan worden.  Zij hopen in mei 2015 met meer informatie te komen over welk stofje met welke analysetechniek gemeten kan worden voor het seksen van broedeieren op praktijkschaal. 

Haankuikens voor vleesproductie

De haankuikens van legrassen bestemmen voor de vleesproductie, is slechts voor een nichemarkt geschikt en zal tot een fors hogere ecologische footprint leiden dan de gangbare pluimveevleesproductie met gespecialiseerde vleesrassen. Haankuikens van legrassen hebben bijvoorbeeld veel meer voer nodig om te groeien dan gangbare vleeskuikens, legt Woelders uit.

Genetische modificatie

Methoden die gebruik maken van genetische modificatie om het seksen van eieren vr het broeden mogelijk te maken worden momenteel niet onderzocht vanwege onvoldoende acceptatie uit de samenleving en politiek. Wel heeft destijds de overheid ons gevraagd om te onderzoeken of de methode in principe mogelijk is, en ons onderzoek toonde aan dat dat zo is, zegt de onderzoeker.

De methode komt neer op het creen van een kippenlijn waarin de kippen een gen hebben voor een fluorescerend (lichtgevend) eiwit. De methoden hiervoor zijn bekend en werden buiten Nederland ook al in kippen toegepast. Er wordt dan een kruisingsschema gebruikt waarbij alleen de mannelijke eieren het gen hebben. In een soort schouwmachine, worden dan deze eieren uitgeselecteerd en niet bebroed, terwijl de vrouwelijke eieren die het gen niet bevatten worden uitgebroed tot de toekomstige leghennen., vertelt Woelders.

Geen acceptatie voor gentechnologie

Deze methode lijkt veelbelovend. Maar de maatschappelijke en politieke acceptatie is leidend. Ook in Duitsland lijkt er momenteel geen maatschappelijke steun voor het gebruik van gentechnologie. Woelders denkt wel dat er andere landen in de wereld zullen zijn die interesse hebben om deze methode te gaan ontwikkelen.

Doden na uitkomst

In de huidige situatie worden de eendagshaantjes na het doden ingevroren en voor een groot deel nuttig gebruikt. Momenteel wordt ongeveer 93 procent van de gedode eendagskuikens gebruikt, waarvan 50 procent door dierentuinen, bijvoorbeeld als voer voor slangen en roofvogels. Ook wordt een deel verkocht voor huisdieren. Toch vinden veel mensen het doden van haankuikens direct na uitkomst onplezierig, stelt de onderzoeker. Mensen vinden bijvoorbeeld dat een dier recht heeft op een levensduur van langer dan n dag of hebben andere ethische afwegingen.

Blijft aandacht vragen

Het onderwerp blijft de aandacht vragen, mede door de nieuwe wetgeving in twee Duitse deelstaten, waar men het doden van eendagshaantjes wil verbieden. Donderdag 11 september werd bekend dat de Duitse deelstaat Hessen het voorbeeld volgt van Noordrijn-Westfalen en wil dat er een punt wordt gezet achter het doden van mannelijke eendagskuikens in de legsector.