Niet elke vorm van daglicht slecht voor leghennen
Dat zei Hilko Ellen onderzoeker van Wageningen UR dinsdag 15 april op een bijeenkomst over verlichting in pluimveestallen op het bedrijf van vleeskuikenhouder Klaas Knol in het Duitse Emlichheim.
Wageningen UR doet al jarenlang onderzoek naar verlichting bij leghennen. Uit onderzoek op praktijkbedrijven blijkt dat daglicht niet per definitie meer pikkerij geeft. Direct daglicht kan zelfs een positief effect op leghennen hebben en resulteren in een betere bevedering, zegt Thea van Niekerk die zich namens Wageningen UR richtte op onderzoek naar verlichting bij leghennen.
UV licht
Dit komt doordat direct daglicht over ultraviolet (uv) licht beschikt. Bij indirect daglicht, dat binnenkomt door ramen, lichtplaten of zeil, wordt het UV weggefilterd en zie je die gunstige effecten niet altijd. Soms werkt het zelfs averechts. Als voorbeelden van stallen met veel direct daglicht noemt ze de Rondeelstallen en de biologische leghennenstal van De Lankerenhof in Voorthuizen (Gld.).
Verlichting is een managementtool. Alle managementtools moeten goed op elkaar worden afgestemd zodat een leghen zich lekker voelt en geen stress ondervindt. Bij meer licht ziet een kip haar omgeving beter en zal minder snel schrikken. Er ontstaat daardoor minder stress, wat weer positief kan werken op de productie en de kans op verenpikkerij verkleint. Daarbij geldt voor verlichting dat een kip anders ziet dan een mens. Kippen zien kleuren bijvoorbeeld anders dan mensen legt Van Niekerk uit. Kippen kunnen UV zien en ook in het rode spectrum zien ze meer.
Egale lichtverdeling
Een egale lichtverdeling in een stal is cruciaal. De onderzoeker adviseert daarom kapotte lampen direct te vervangen om donkere plekken te voorkomen en zo grond- en systeemeieren tegen te gaan.
Dat geldt ook voor daglicht. Wanneer zonnestralen alleen via bijvoorbeeld inlaatventielen binnenkomen dan komen de hennen op het licht af. Het gevolg kan zijn dat de hennen op elkaar kruipen (troepen), daardoor kunnen er hennen stikken.
Verlichting kan het beste in de buurt van strooisel en voer hangen. Bij de zitstokken en in nesten dient het wat donkerder te zijn. Zo kan een pluimveehouder het gedrag van de hennen sturen. De hennen kunnen dan rusten en eieren leggen met weinig licht en scharrelen en eten bij veel licht. Dat past bij het natuurlijk gedrag van een kip.
LED verlichting
Volgens van Niekerk is LED verlichting interessant voor een leghennenhouder. In aanschaf kost het meer, maar vanwege de lange levensduur en het lage energieverbruik is het interessant. Een LED lamp heeft gemiddeld 50.000 branduren en een spaarlamp 6.000. Ook gaat LED verlichting minder snel kapot door trillingen dan spaarlampen of TL verlichting. Dit is vooral in een voliesysteem gunstig.
Vroeger was de lichtopbrengst van LED te laag, maar nu niet meer. Volgens haar kan een leghennenhouder het beste kiezen voor normale, warmwitte kleur licht, omdat dit het meest op daglicht lijkt en daarom het beste aan de consument is uit te leggen.
Vervolgonderzoek nodig
Maar verlichting bij leghennen is een complexe materie, zegt Van Niekerk. Verschillende onderzoeken spreken elkaar nog wel eens tegen, daardoor is er nog geen eenduidige lijn te trekken wat het beste verlichtingsadvies is bij leghennen. Daarom is vervolgonderzoek nodig besluit ze.
