Aaibare pluimveehouderij als doel

De pluimveehouderij langs de Tilsedijk is niet te missen. In het land scharrelen 26.000 leghennen. Bij de oprit staat een groot bord Verse eieren met een pijl eronder richting een klein schuurtje. Daar hebben we sinds vier weken een eierautomaat staan, wijst Hanneke de Baar trots.

Ze loopt het schuurtje in. Links staat de automaat, vol met doosjes van 6, 10 of een tree van 30 eieren. Rechts staan twee stoelen en een tafeltje. We hebben deze weken al veel aanloop gehad. In het begin was het wel even wennen. s Nachts dachten we een inbreker te horen, maar het was iemand die voor de eieren kwam. Mensen komen op de vreemdste tijden eieren halen, lacht ze.

De eierautomaat is het eerste concrete resultaat van De Baars deelname aan het project Het nieuwe veehouden. Mijn man en ik hadden plannen om onze pluimveehouderij op te schalen, vertelt De Baar. We dachten door mee te doen aan het project, dat we meer body aan ons plan zouden kunnen geven en daardoor een beter verhaal te hebben richting gemeente en provincie.

Plannen realiseerbaar

Verrassend genoeg kwam ze er met andere idee vandaan. Het project zet je actief aan het denken. Je wordt uit je eigen thuissituatie gehaald en daarmee uit je traditionele denken. Je krijgt daardoor vernieuwende idee. Opschalen bleek niet de enige mogelijkheid om te groeien.

Dat het leidt tot denken in luchtkastelen is zeker niet het geval. Misschien zullen niet alle plannen slagen, zegt De Baar, maar ze zijn wel realiseerbaar. Daarvan ben ik me ook meer bewust geworden. Hoe innovatief je stalinrichting ook is, alles moet worden betaald. Uiteindelijk draait alles om de markt.

Meerwaarde creen

Ze haalt de tekening erbij die naar aanleiding van haar idee is gemaakt. Eibaar, de pluimveehouder als marketinginstrument is de titel. Links staat een cirkel waarin pluimveehouder is geschreven. Daaromheen staan kreten die daarmee te maken hebben. Energie uit zon en wind, stofreductie, bouwblokvergroting, meerwaarde eieren.

We willen ons nu in eerste instantie gaan richten op dat laatste, vertelt De Baar. Het project heeft duidelijk gemaakt dat schaalvergroting niet onze enige optie is, daarom willen we daar nu niet direct voor gaan. We willen eerst meer halen uit wat we al hebben.

Dat betekent meerwaarde voor het product creen. Maar hoe breng je een ei tot meerwaarde in de tijd dat een scharrelei al als bulk wordt gezien? Dat is inderdaad moeilijk, beaamt De Baar, maar ik denk dat wij ons kunnen onderscheiden met een eigen label. De tekening laat het al zien. Een eiertuin, loslopende kippen met een wandelpad door de uitloop. Aaibaar is ons uitgangspunt en ik denk zeker dat dat realistisch is.

Vraag naar regioproducten

Ze ziet veel kansen in de regio. De vraag naar regio-eigen producten stijgt. Hoewel je niet aan het ei kunt proeven dat de kip buiten heeft gelopen, zijn onze eieren wel verser en voller van smaak.

Daarnaast bevindt zich nog maar viertiende procent van de Nederlandse pluimveehouderijen in Zuid-Holland. De mogelijkheden voor opschalen zijn hier beperkt. Ik denk dat we van deze bedreiging juist een kans moeten maken. Er blijven hier weinig pluimveehouderijen over, daarom moeten wij juist die ruimte gaan benutten.

License to produce

Met sociale media en webcams in de stal wil ze proberen mensen uit de stad naar het bedrijf te halen. De eierautomaat is daar ook een middel voor. We kunnen ze laten zien hoe het werkt en de maatschappij vraagt daar ook om. Transparantie naar de consument toe wordt steeds belangrijker. Daarom zijn wij ook zo voor vrije uitloop.

Het is dat we niet meer land hebben, maar anders hadden we alle leghennen naar buiten gedaan. Kippen buiten is het verkoopplaatje voor de rest die binnen zit. Mensen willen weten wat er achter die deuren gebeurt. Het aaibare aspect, zoals een vrije uitloop, geeft een license to produce.

Aaibaar klinkt leuk, maar het brengt ook risicos met zich mee. Ziekte-insluip bijvoorbeeld. Dat is inderdaad een risico, beaamt de pluimveehoudster. De tekenaar heeft door het kippenweitje een paadje getekend, afgezet met een hek. Je wilt duurzaam zijn ten opzichte van de maatschappij, maar dat betekent dat je risico loopt op het gebied van ziekte-insluip. Het blijven velden die botsen.

Tussensegment

Botsende velden betekenen niet dat de sector kan achterblijven op het gebied van duurzaam ondernemen. Ik denk dat er een tweedeling ontstaat. Er zullen bedrijven blijven die puur voor de kostprijs gaan, maar er zullen ook bedrijven zijn die zich openstellen voor de maatschappij.
 
Tot nu toe richten pakstations zich op grote partijen en supermarkten, en ze willen liever geen kleine dingen tussendoor, gaat ze verder, maar ik ben ervan overtuigd dat er een tussensegment moet komen. Er moet iets komen tussen groot en niks.
 
Wellicht is dat die pluimveehouderij, die meerwaarde biedt. Op de tekening staat als einddatum 24 juni 2012. Dat is meer een streefdatum dan dat het echt dan allemaal moet zijn gerealiseerd. Je hebt met veel regelgeving te maken. Je hebt dit niet van de n op andere dag voor elkaar.

Bedrijfsgegevens 

Sjef en Hanneke de Baar hebben samen een pluimveehouderij in het Zuid-Hollandse Den Bommel op Goeree Overflakkee. Ze hebben 26.000 vrije uitloop hennen in een nieuwe stal op ruim 10 hectare grond en 24.000 scharrelkippen in de andere stal, die samen ongeveer 45.000 eieren per dag produceren. Naast het pluimveebedrijf hebben ze nog 27 hectare akkerbouw, met onder andere wintertarwe, uien, aardappelen en witlofwortelen in het bouwplan.

Het nieuw veehouden

In Het nieuwe veehouden gaan veehouders (melkvee-, pluimvee- en varkenshouders) en hun adviseurs in kleine groepen op zoek naar manieren om op het eigen bedrijf in relatief korte tijd een slag te maken op duurzaamheidsgebied. Ze zoeken daarbij gezamenlijk, en met begeleiding van deskundigen uit diverse disciplines, naar oplossingen die goed zijn voor de veehouder, zijn/haar dieren, de markt en de omgeving.
De deelnemende veehouders hebben de ambitie om op meerdere gebieden een stap vooruit te zetten zonder ergens anders in te leveren. Centraal staat een veehouderij die is gebaseerd op - in plaats van of-of.
De eerste drie leertrajecten zijn gestart in het voorjaar van 2011 en zijn in september afgerond. In het najaar zijn nieuwe leertrajecten gestart.
Het nieuwe veehouden is ontwikkeld door LTO Nederland, Wageningen UR en Syntens.