'2,3 procent hogere uitkomst en 11,1 broedeieren meer dankzij gezamenlijk onderzoek'

„Samen hebben we mooie stappen gezet. Ideeën ontstaan, we discussiëren en voeren uit. Dat is het succes van tien jaar onderzoek,” zegt Van Emous, terugkijkend op een decennium samenwerking in de vleeskuikenouderdierensector. Tijdens het BOF-Bravo seminar op 9 april in Lent deelde hij met opfokkers, vermeerderaars en partners van Breeders Of the Future (BOF) de resultaten van praktijkgericht onderzoek dat écht verschil maakt in de stal, meldt Bravo.

Samen sterker: boeren, onderzoek, bedrijven en onderwijs

Wat begon op 23 april 2015 als een brainstorm, groeide uit tot een krachtige publiek-private samenwerking (PPS). Met 2/3 financiële steun van overheid en sector werden drie grote projecten gerealiseerd:

• Breeders in Balance (BIB) – 2016-2019
• Breeders in Technology (BITe) – 2020-2023
• Breeders Of the Future (BOF) – 2024-2027

Rick noemt het treffend: „Vroeger had je het OVO-drieluik, nu het BOBO-vierluik: Boeren, Onderzoek, Bedrijven, Onderwijs. Samen sterk en een pluspunt dat de pluimveehouders mee doen.”

De Nederlandse vleeskuikenouderdier sector mag zich gelukkig prijzen met een gespecialiseerde onderzoeker. De tweede ter wereld is een Canadese onderzoeker.

Borstblaren opgelost

Op een praktijkbedrijf met vier jaar op rij een hoog percentage borstblaren onderzocht Rick samen met de erfbetreders de oorzaak. Dat was de layout van de grill: niet oplierbaar en een hoge horizontale draad. Na een test op datzelfde bedrijf met de oude grill en een nieuwe anti-opzit grill was het resultaat met de oude grill 22 procent borstblaren en met de nieuwe 4 procent. „Dit was oplossingsgericht onderzoek met vrij eenvoudig te zetten stappen”, concludeert Van Emous.

Resultaten die tellen

Op veertien praktijkbedrijven zijn aanpassingen in stal en management getest. Het resultaat?

• +2,3 procent uitkomst
• +11,1 broedeieren per hen
• +10 kuikens na correctie voor genetische vooruitgang

Wat werkte goed?

• Rustige stimulatie met licht en voer
• ’s Ochtends voeren in het donker met voldoende voerbaklengte
• Zomer- en winterventielen automatisch aangestuurd
• Koelsystemen voor stabiel klimaat
• Hoogfrequente TL of dimbare LED-verlichting

Kortom: water, voer, lucht én management, allemaal in balans.

Zitstokken? Niet nodig: hebben roosters

De NVWA kwam in de BIB-periode met de verplichting voor zitstokken. In proeven bleek echter: hennen willen vooral de hoogte in, of dat nu via zitstokken of roosters is. Praktisch gezien geen verschil, dus flexibiliteit is mogelijk.

Twee keer per dag voeren en splitfeeding

Door tweemaal daags voeren en het toepassen van splitfeeding:

• Meer uniforme hennen in de opfok
• Hogere productie en actiever gedrag tijdens de legperiode
• Meer paringen aan het einde van de dag

Ook interessant: het beeld van een haan met een vaste harem klopt niet meer. Hennen paren met meerdere hanen; paringsgedrag is dynamisch en niet gekoppeld aan één haan.

Onbeperkt water: minder stress, beter gedrag

In 2021 en 2022 werd door moties in de Tweede Kamer plots het onderwerp onbeperkt water actueel. Uit praktijkproeven bleek: kippen die altijd toegang hebben tot water, drinken rustiger, vertonen minder stress, zijn uniformer en hebben beter verenpak. Bovendien blijft het strooisel bij nippels juist droger dan gedacht.

Laag percentage hanen

De paringsfrequentie van ouderdieren is hoog en het paargedrag is wild. 90 procent gedwongen paringen en 60 procent mislukt. Hierdoor kan de bevedering slechter worden, ontstaan krassen, beschadigingen en bevruchting daalt te hard.

Er was ook een experiment met een aangepast hanenpercentage op een verandastal met een afnemend en toenemend percentage hanen. „Gangbaar is een afnemend percentage hanen en gewenst is een toenemend percentage hanen. In de praktijk wordt dat opgelost met een aparte hanenstal zodat die hanen gedurende de ronde bijgezet kunnen worden”, legt Van Emous uit.

Better for Animal and Farmer

Van Emous wees op het boek Ouderdieren Signalen dat nog in beperkte oplage beschikbaar is, net als de handige waaiers met praktische tips die zowel in het Nederlands als Engels beschikbaar zijn. Ideaal voor in de stal of bij de koffie volgens Van Emous.

De slotboodschap van Rick van Emous was duidelijk: „Wat we gedaan hebben is praktisch, flexibel en snel onderzoek. Conclusies die je morgen kunt toepassen in de stal. Echt een BAF-aanpak: Better for Animal and Farmer.”