Gerst als enig graansoort in vleeskuikenvoer: duurzaam en kosteneffectief
In de zoektocht naar het maken van optimaal vleeskuikenvoer speelt de keuze van graan volgens plantenfysioloog en gespecialiseerd in veevoer Efstratia Papanikou een cruciale rol bij het balanceren van prestaties, kosteneffectiviteit en duurzaamheid. „Gerst, een veelzijdige en voedingsrijke graankorrel, biedt kansen en uitdagingen wanneer het wordt gebruikt als het enige graaningrediënt in vleeskuikenvoer.”
Ze onderzocht de positieve en negatieve aspecten van het gebruik van gerst in vleeskuikenvoer, samen met voerstrategieën om de waarde van gerst als voeringrediënt te maximaliseren.
Optimale prestatieresultaten
Gerst is een relatief rijke energiebron, rijk aan eiwitten, een goede bron van vezels en bevat bepaalde vitamines en mineralen, waardoor het een waardevolle component is voor vleeskuikenvoeders. Het voedingsprofiel kan, wanneer het in evenwicht wordt gebracht met de juiste eiwitbronnen, zoals sojameel, een gezonde groei en ontwikkeling bij vleeskuikens ondersteunen, wat bijdraagt aan optimale prestatieresultaten.
Kosteneffectief
De plantenfysioloog vindt ook dat gerst een zeer kosteneffectief alternatief voor andere granen kan zijn, vooral in regio's waar het veel verkrijgbaar is en koudere klimaten als noordwest Europa. De concurrerende prijzen van gerst kunnen de kosten van het voerrantsoen helpen verlagen zonder de voedingskwaliteit in gevaar te brengen. „Het is ook een van de eerste granen die in het seizoen wordt geoogst en dat draagt verder bij aan de kosteneffectiviteit.”
Hoewel het vezelprofiel van gerst uitdagingen kan opleveren op het gebied van energiedichtheid en verteerbaarheid, kan het ook voordelen bieden op het gebied van de darmgezondheid en de algehele spijsvertering bij vleeskuikens. Papanikou: „De oplosbare en onoplosbare vezelfracties in gerst bevorderen de maag-darmmotiliteit ofwel het vermogen van darmen om op een goede manier te bewegen. Sommige gerstvezels reguleren zelfs de opname van voedingsstoffen en ondersteunen in het algemeen de ontwikkeling van een gezonde darm microbiotica.”
Duurzaamheid
De gerstteelt vereist minder inputs zoals water en meststoffen in vergelijking met sommige andere granen, stelt de Amerikaanse onderzoekster, waardoor het een ecologisch duurzamere optie is. Het aanpassingsvermogen ervan aan diverse agro-ecologische omstandigheden en het potentieel voor wisselende teelten versterken de duurzaamheidsaspecten nog verder. In veel regio’s is dit tevens het ‘wintergewas’ dat veelal de voorkeur geniet.
Strooisel en lagere energie
Het zijn niet alleen maar voordelen die gerst biedt. Het hogere vezelgehalte van gerst kan bijdragen aan problemen met nat strooisel in vleeskuikenstallen. De onverteerde vezels in het voer kunnen het waterhoudend vermogen van het strooisel vergroten, wat leidt tot vochtophoping en ammoniakuitstoot en dit kan ook de gezondheid en het welzijn van de vleeskuikens in gevaar kan brengen.
Ook heeft gerst een lagere energieconcentratie vergeleken met verschillende andere granen, voornamelijk vanwege het hogere vezelgehalte en de lagere verteerbaarheid van zetmeel. Dit kan aanpassingen in het voerrantsoen noodzakelijk maken om het energieniveau op peil te houden en te voldoen aan de energiebehoefte van vleeskuikens voor optimale groei en prestaties. In wezen zijn volgens Papanikou toevoegingen van olie en vet juist als gerst het enige gebruikte graan is, tenzij een langzamere groeisnelheid aanvaardbaar is in ruil voor een magerder karkas.
Verteerbaarheid verbeteren
Om de verteerbaarheid van gerst te verbeteren, is het toedienen van verteringsenzymenregelmatig, maar niet altijd, noodzakelijk. Deze kunnen helpen bij het afbreken van complexe koolhydraten en het verbeteren van het gebruik van voedingsstoffen, waardoor de negatieve effecten van het vezelprofiel van gerst op de voerefficiëntie en -prestaties bij vleeskuikens worden verzacht.
Tekst: Reinout Burgers
Al bijna 25 jaar volg en schrijf ik als journalist onder meer over de varkenshouderij en pluimveehouderij. Twee uiterst boeiende en dynamische sectoren met veel gepassioneerde ondernemers.
Beeld: Susan Rexwinkel
Bron: WATTAgNet