Bart Millenaar is VVD-kandidaat voor Europa: 'Brussel staat innovaties vaak in de weg'
Millenaar groeide op op een melkveehouderij in Dussen (NB), die aan agrarisch natuurbeheer doet. „Daar was ik meer bezig met de regels waar ik allemaal tegenaan liep om groene stappen te zetten, in plaats van dat ik echt kon ondernemen", vertelt hij.
Millenaar concludeerde dat de meeste van die regels uit Brussel komen, dus solliciteerde hij bij Jan Huitema. Eerst om een jaar stage te lopen, later nog drie jaar als beleidsmedewerker. „Daar zag ik dat dit inderdaad het geval is. Nederland doet vaak nog een schepje bovenop die regels, dus als Brussel een verkeerde insteek neemt, wordt dat in Nederland nog eens uitvergroot. Om dat recht te trekken moet je in Brussel zijn."
De VVD'er stelt dat er veel innovaties zijn die kunnen bijdragen aan de vergroeining van de landbouw en tegelijk aan het verdienvermogen van de boer. „Maar Brusselse regels staan die innovaties vaak in de weg. Ik wil me er hard voor maken dat die innovaties kunnen doorgaan."
Dat klinkt als een goed voorbereide pitch.
Millenaar lacht: „Het is wel waar ik voor sta. Je gaat niet zomaar de politiek in. Dit is voor mij de diepere reden om aan de bak te gaan."
U heeft het over innovaties die worden tegengehouden door regels. Kunt u een paar voorbeelden noemen?
Ik kan een lange lijst voorbeelden opnoemen. Een voor de hand liggende is kunstmestvervangers. Die zijn lang tegengehouden in Brussel, terwijl het voor melkveehouders super logisch is dat je meststoffen van dierlijke mest op het land brengt. Ze zijn beter voor de bodemgezondheid. Ze vervangen kunstmest, waar bij de productie veel broeikasgassen worden uitgestoten.
Nieuwe veredelingstechnieken is er nog zoeen. We willen op termijn minder gewasbeschermingsmiddelen gebruiken. Ongeveer de helft van die middelen wordt gebruikt in de aardappelteelt, om met name één ziekte te bestrijden: phytophtera. Als nieuwe veredelingstechnieken worden toegestaan om een ras te veredelen, zodat het daartegen meer resistent is, ben je een heel eind op weg.
Een derde voorbeeld is het gebruik van voeradditieven in de veehouderij. Het is super lastig om minder broeikasgassen uit te stoten, maar als die voeradditieven worden toegelaten, kun je daar echt iets aan doen.
Deze voorbeelden noem ik specifiek, omdat ze bij kunnen dragen aan de verduurzaming van de landbouw - wat Brussel ook wil - maar dus niet zijn toegelaten. De aanpak van de afgelopen vijf jaar was: 'We gaan hele grote doelen stellen, maar we geven niet de middelen om die doelen te halen.'
Kijk nog eens naar de gewasbeschermingsmiddelen. Er zijn veel groene middelen. Maar de Europese Commissie is enkel bezig met het reduceren van alle middelen. Ze kijkt niet of een middel groen is of niet. Dan ben je zo dogmatisch bezig dat je eigenlijk niet meer in oplossingen denkt. De overheid houdt de innovaties die kunnen helpen tegen.
Krijg u Brussel de komende vijf jaar wel in beweging op dit gebied?
Zeker, dat denk ik echt. De insteek van de afgelopen vijf jaar was niet succesvol, dat zien de ambtenaren in de Europese Commissie ook. In de Boer-tot-Bord-strategie stonden veel doelen, maar het overgrote deel is niet gehaald. Dat heeft niet alleen ambtenaren gefrustreerd, maar ook veel Europarlementariërs aan de linkerkant. Ik proef in Brussel echt de vraag: 'Dit heeft niet gewerkt. Hoe moeten we het wel doen?'
De Boer-tot-Bord-strategie en de Green Deal kwamen de afgelopen vijf jaar niet van de grond, zegt u. Het VVD-verkiezingsprogramma heeft de titel: 'Voor een slagvaardiger Europa'. Had een slagvaardiger Europa die doelen wel verder kunnen helpen? En hadden we dat moeten willen?
Een slagvaardig Europa had een heel andere aanpak gehad. Dat had boeren middelen gegeven om aan de slag te gaan. Een slagvaardig Europa houdt zich wat mij betreft niet bezig met gekissebis over hoe hoog of hoe laag doelen moeten zijn, maar gaat aan de slag met de dingen waarvan we weten dat ze werken. Slagvaardigheid gaat niet om het stellen van doelen, maar om het toestaan van innovaties.
Je moet wel doelen hebben om naar te streven, anders gaan die innovaties alle kanten uit.
Ik ben niet tegen het stellen van doelen, maar je moet wel realistisch zijn over wat haalbaar is. De Boer-tot-Bord-strategie heeft ronde percentages: 50 procent reductie van dit, 25 procent marktaandeel van dat. Een boer denkt meteen: 'Dat kan helemaal niet!'
Je moet op basis van wetenschappelijk onderzoek berekenen wat haalbaar is. Zie je een doel van 21 komma zoveel procent, dan weet je dat erover is nagedacht, en het getal niet uit de duim is gezogen .
Als je eerst studies moet laten maken, impactanalyses doen, voors en tegens af moet wegen, wordt Europa daar slagvaardig van?
Nou, nee. Daarom zeg ik: ga aan de slag met de middelen en innovaties waarvan we weten dat ze werken. Begin daarmee, en kijk hoever we komen. De Europese Commissie wil nu een landbouwdialoog starten. Dat is allemaal mooi en aardig, en het is leuk om bij elkaar te komen en met elkaar te praten, maar als we het beleid aan één dialoog vasthangen, dan zijn boeren de dupe als er niets uitkomt. Dat zagen we in Nederland met het landbouwakkoord. En als Nederland, het polderland bij uitstek, al geen akkoord kan bereiken, waarom lukt dat in Europa dan wel?
Ik wil de komende vijf jaar in Brussel aan de slag gaan, en ik zou het heel jammer vinden als de eerste drie jaar worden gevuld met een dialoog waarmee we, als het klapt, niets opschieten. Dus start die dialoog, maar laat daar niet het hele beleid van afhangen.
Waar moet het naartoe gaan? Wat is uw visie voor een Europees landbouwbeleid?
Ik wil dat Europa een stuk minder dogmatisch kijkt naar hoe we de groene doelen kunnen bereiken. Nu wordt er gekeken naar bepaalde bedrijfsmodellen: het moet biologisch zijn, of kleinschalig, of liefst allebei. In plaats daarvan denk ik aan een systeem waarin er meer oog is voor een gebiedsspecifieke aanpak. Waarin elke boer in een gebied een rol vervult die hem past. We moeten niet zo afkeurende doen over de intensieve veehouderij, of niet-biologische bedrijven. Ik zie het bij mijn ouders thuis. Wij doen veel aan agrarisch natuurbeheer,. Omdat wij dat doen, hoeven andere boeren in de regio er niet mee aan de slag. Zo moet je eigenlijk zorgen dat iedere boer kan doen waar hij goed in is. Zo ben je niet alleen bezig met het verduurzamen van de landbouw in een regio, maar zorg je er ook voor dat die regio toekomstbestendig is.
Europese verkiezingen
De komende periode laat Agrio op deze website meerdere verkiesbare kandidaat- Europarlementariërs met een link naar de landbouw aan het woord.
Op donderdag 6 juni 2024 vindt de Europees Parlementsverkiezing plaats in Nederland. In aanloop hiernaar organiseert Agrio een Europees verkiezingsdebat, waar alle belangrijke landbouwpartijen aan meedoen.
